Een overzicht van blogs geschreven door aanbieders die zich hebben aangesloten bij e-Learning.nl.
Verschillende nieuwtjes passeerden deze week weer de revue, waarover ik me verwonderd heb. Denk aan de investering van ASML in Mistral, de bijgestelde DPIA van Copilot door SURF of de nieuwe educatieve functies binnen Google Notebook LM. En dit zijn maar drie van de zestien berichten in deze blogpost. ASML
De opkomst van het ‘agentic web’ is er echt één om in de gaten te houden. Binnen ChatGPT kun je al kiezen voor de ‘agentmodus’ en ChatGPT behoorlijk zelfstandig taken laten uitvoeren. Erik Ofgang beschrijft wat docenten en opleiders moeten weten van deze mogelijkheid. In mijn opmerkingen bij deze bijdrage
Gisteren heb ik samen met Erdinç Saçan een themamiddag over AI en persoonlijk leren verzorgd, georganiseerd door het Consortium voor Innovatie. Na de opening en een korte kennismaking, ben ik ingegaan op gepersonaliseerd leren versus persoonlijk leren. In de kern komt het erop neer dat “gepersonaliseerd leren” betrekking heeft op
Gisteren las ik Een reality check voor tutoring in het onderwijs. Pedro de Bruyckere bespreekt daarin een recent rapport over tutoring. Dit rapport nuanceert de optimistische verhalen over deze interventie. Ik zie echter mogelijkheden voor AI om hier een positieve draai aan te geven. Het Personalized Learning Initiative van UChicago
In commerciële publicaties wordt weleens de suggestie gewekt dat microlearning per definitie een leerzame manier van leren is. Of microlearning daadwerkelijk effectief is, hangt echter voornamelijk af van het toepassen van ‘evidence-informed’ didactische principes. Volgens Christie Vanorsdale vereist effectief microlearning-ontwerp een bewuste toepassing van de Cognitive Load Theory (CLT). Microlearning
Uit een enquête van InsideHigherEd blijkt dat de meeste studenten generatieve AI-toepassingen gebruiken om hun studie te ondersteunen. Zij maken zich echter ook zorgen over de impact op kritisch denken en ‘academische integriteit’. De deelnemende studenten willen vooral heldere richtlijnen, praktische training en ruimte voor dialoog over verantwoord AI-gebruik. Inside
Dit is alweer de twintigste bijdrage met berichten over (generatieve) AI waarover ik me de afgelopen week heb verwonderd. Ik open met een bericht over kostbare ‘AI-scholen’ (ja, echt) en eindig met een toepassing voor voor met bewegingsbeperkingen. AI-scholen breiden uit in de VS (voor degenen die het kunnen betalen)
“Digitale technologie is maar een middel”. Ik heb al vele jaren een grondige aversie tegen deze dooddoener. Digitale technologie is veel meer dan een middel, en dat geldt al helemaal voor ‘AI’. Deze technologieën zullen grote invloed hebben op het onderwijs, meer ingrijpend dan veel onderwijsinstellingen waarschijnlijk beseffen. Stefan Bauschard
Onderzoeken naar de effecten van generatieve AI op leren trekken veel aandacht, maar de onderbouwing blijkt vaak minder stevig dan de headlines doen vermoeden. Ben Williamson laat in Enumerating AI effects in education zien waarom we voorzichtig moeten omgaan met de gepresenteerde cijfers en conclusies. Recente onderzoeken beweren dat AI-toepassingen
Afgelopen maandag heeft Jane Hart voor de negentiende keer de Top 100 Tools for Learning gepubliceerd. Bijna 1400 mensen hebben hun top 10 ingeleverd. Wat valt mij op? (Generatieve) AI-toepassingen nemen een nog prominentere plaats in dan verleden jaar. Verleden jaar waren vier nieuwe AI-toepassingen in de lijst verschenen (zoals
Net als in ons land, dringen ook andere overheden aan op een verbod van persoonlijke elektronische apparaten in het onderwijs. De staat Georgia heeft onlangs bijvoorbeeld de “Distraction-Free Education Act”. Larry Cuban laat een leerling aan het woord die twijfels heeft ten aanzien van de effectiviteit van deze wet. De
Drie recente artikelen belichten verschillende aspecten van de invloed van AI op het onderwijs en cognitieve processen. De rode draad tussen deze publicaties is de waarschuwing tegen het onkritisch omarmen van AI-metaforen die menselijk leren en denken verkeerd voorstellen, en het houden van controle over het gebruik van AI-toepassingen. Iddo
In deze bijdrage vat ik meer dan twintig berichten samen over (generatieve) AI waarover ik me de afgelopen tien dagen heb verwonderd. Er is een aantal handige bronnen en hulpmiddelen bij (zoals een checklist voor het beoordelen van gegenereerde content), samenvattingen van onderzoeken en ontwikkelingen met betrekking tot de technologie
De traditionele aanpak van competentie- en vaardigheidsontwikkeling staat onder druk. Dat stelt Geraldine Voost in Maybe It’s Not About the Skills: Rethinking How We Prepare for What’s Next. Volgens haar is de huidige focus op het voorspellen en aanleren van toekomstige vaardigheden mogelijk achterhaald. Zij pleit in deze bijdrage een
De afgelopen week werd ik via een app-groep geattendeerd op de mogelijkheid om quizzes zoals flashcards eenvoudig te maken met behulp van ChatGPT. Ik realiseerde me dat dit soort mogelijkheden kansen hebben, maar ook beperkingen. Bijvoorbeeld vanuit de optiek van ‘learning analytics’. In deze blogpost zet ik een aantal kansen
AI is niet langer een optionele tool, maar onderdeel van de digitale omgeving waarin lerenden dagelijks functioneren. Deze realiteit mist Stefan Bauschard in de discussie over ‘AI-verboden’ in het onderwijs. Hij gebruikt in deze bijdrage de metafoor van bier om te illustreren waarom “Geen AI toegestaan”-regels ineffectief zijn. Op deze
Volgens Sophie Furnival wordt engagement oftewel betrokkenheid van lerenden wordt vaak behandeld als een bijzaak die je aan het einde van een (online) cursus even toevoegt. Zij pleit voor een andere benadering: engagement moet vanaf het begin worden ingebouwd in de leerervaringen zelf. Hoe kun je dat volgens haar aanpakken?
Onlangs is het boek Lerende Organisaties 2.0. Nieuwsgierigheid als motor als een soort legacy van emeritus-hoogleraar P. Robert-Jan Simons verschenen. Onderstaande bijdrage is een bespreking van deze indrukwekkende publicatie. Rond 2006 was ik werkzaam bij het Expertisecentrum ICT in het onderwijs van de Universiteit Utrecht. Directeur van het centrum was
AI-detectietools zijn onbetrouwbaar. Daarnaast blijkt dat we slecht in staat zijn om zelf te achterhalen of een tekst geschreven is met behulp van een toepassing zoals Claude of Google Gemini. Toch denkt docent Mark Massaro signalen te kunnen herkennen dat een tekst met behulp van een AI-tool is gegenereerd. In
Dr. Peter Ellerton presenteert in Beyond Bloom’s Taxonomy: the Cognitive Web Model het Cognitieve Web Model als alternatief voor Bloom’s taxonomie. Dominique Sluijsmans vindt dit model het meest elegante alternatief voor Bloom’s taxonomie. In deze blogpost geef ik een samenvatting van dit model, en verken ik ook de relatie met
Het Trimbos-instituut heeft aan het begin van mijn zomervakantie een position paper gepubliceerd over de complexe relatie tussen digitale technologieën en welzijn (titel” “Het Digitale Prisma Belicht”). Dit rapport schetst een systematische en genuanceerde visie op digitalisering en welzijn, met concrete aanbevelingen voor verschillende maatschappelijke sectoren. De auteurs benadrukken dat
Maandag 1 september 2025 publiceert Jane Hart de resultaten van de jaarlijkse inventarisatie van de Top 100 Tools for Learning 2025. Wil jij jouw meest gebruikte leertechnologieën ook doorgeven (deadline 29 augustus 2025)? Deze bijdrage bevat mijn top 10. Digitale technologieën voor leren omvatten zowel systemen die specifiek voor leren,
De ontwikkelingen rond (generatieve) AI hebben ook de afgelopen weken bepaald niet stil gestaan. Tijdens mijn blogvrije periode heb ik berichten, waarover ik me verwonderd heb, verzameld. Na mijn vakantie heb ik met behulp van onder meer de Agentmodus van ChatGPT onderstaande bijdrage geschreven. Aan het einde licht ik dit
We zijn dit jaar twee weken naar Griekenland geweest. Eerst met z’n tweeën een week naar Parga. Daarna hebben we met zijn zessen gezeild bij Lefkas. Hieronder vind je een impressie. Eerste week: Parga Parga is een schilderachtig plaatsje aan het vasteland. Vijfentwintig jaar geleden kwamen we hier voor het
Wat een week. Ook de afgelopen week illustreerde hoe AI-technologie zich in hoog tempo ontwikkelt: van ChatGPT’s nieuwe agentfuncties die complexe taken zelfstandig uitvoeren tot Nederlandse uitgevers die hun content beschikbaar stellen voor GPT-NL, en van een mogelijke overname van het Franse Mistral door Apple tot onderzoek dat toont dat
Volgens docent John Dolman kampen onderwijssystemen met een crisis die zich manifesteert in drie onderling verbonden dimensies: betrokkenheid, commitment en een gevoel van eigenaarschap. Hij beschouwt AI-technologie als een katalysator voor verandering. Deze drie dimensies maken volgens hem deel uit van educatieve betrokkenheid (educational engagement). Betrokkenheid (engagement) verwijst naar de
In deze blogpost ga ik in op een meta-analyse naar de invloed van ‘social presence’ binnen online leeromgevingen. Onderzoeker David Mykota concludeert dat ‘social presence’ een matige maar consistente invloed heeft op leerresultaten en tevredenheid van lerenden in online omgevingen. Opvallend zijn de waargenomen verschillen tussen manieren van online leren.
Begin deze week verscheen bij Npuls AI-GO! Een Raamwerk voor AI-Geletterdheid in het Onderwijs. In mijn 9000ste blogpost (sinds oktober 2003) vergelijk ik dit raamwerk met twee eerder verschenen raamwerken op dit terrein. Het gaat daarbij om: Dakan, Rick en Feller, Joseph. (2025) “Framework for AI Fluency (Practical Summary Document),”
Revolutionair veranderen, disruptief, game-changer. Als het gaat om nieuwe technologieën en L&D kijkt Josh Bersin niet op een superlatief meer of minder. En dat is al jaren zo. Nu is AI volgens hem weer de ‘game-changer‘ van L&D. Volgens Bersin staat de L&D-sector voor een noodzakelijke heroriëntatie van het traditionele
Het flipped classroom-model belooft veel maar valt in de praktijk ook tegen omdat het zich beperkt tot het omdraaien van content, terwijl de werkelijke uitdaging ligt in het activeren van cognitieve processen bij lerenden. Volgens Clara Vanbellingen vereist dit een bewust ontwerp van alle leerfasen, waarbij technologiekeuzes worden afgestemd op
Microsoft bespaart 500 miljoen dollar met AI, maar de meeste bedrijven worstelen nog met succesvolle implementatie. Verder breiden techgiganten hun controle uit over onze digitale ervaringen, onder meer dankzij nieuwe AI-browsers die traditionele zoekgewoonten kunnen verdringen. Check vooral ook het laatste, opzienbarende, bericht waarover ik me de afgelopen week heb
Een groot deel van geleerde informatie verdwijnt binnen een uur. Docente Cathleen Beachboard weet hoe echter je deze ‘vergeetcurve’ doorbreekt. Zij hanteert drie strategieën die ervoor zorgen dat lerenden daadwerkelijk onthouden wat ze leren. Ik voeg daaraan toe hoe je digitale technologie kunt gebruiken om deze strategieën te faciliteren en
AI-toepassingen kunnen het leren ondersteunen als ze op een verstandige manier worden gebruikt. Maar zullen we dat ooit gaan doen? Met de smartphone is dat immers ook vooralsnog niet gelukt. In deze blogpost kijk ik vanuit drie perspectieven naar wat we kunnen leren van smartphones als het gaat om een
In Against “Brain Damage” nuanceert Ethan Mollick de zorgen van menig onderwijsprofessional over de eventuele schade die het gebruik van AI-toepassingen zou aanbrengen aan ons brein. Mollick stelt: AI beschadigt onze hersenen niet, maar ondoordacht gebruik kan ons denken beschadigen. De paniek over AI die onze hersenen zou beschadigen blijkt
Je leest regelmatig dat een verkeerd gebruik van ‘AI’ de ontwikkeling van lerenden kan belemmeren. Dennis Magliozzi en Kristina Peterson illustreren echter dat een doordacht gebruik van AI-toepassingen de schrijfvaardigheid van lerenden juist kan bevorderen. Zij hanteren daarvoor onder meer vier regels voor het componeren van teksten. De auteurs hanteren
Hanneke Theelen en Kim Dirkx van Zuyd Hogeschool hebben een interessant onderzoek uitgevoerd naar hoe docenten zich bezighouden met de ontwerpprincipes van blended onderwijs, hoe ze deze toepassen in het onderwijsontwerp en hoe ze online leeromgevingen hierbij gebruiken. Mijn conclusie: bijna dertig jaar na de introductie van de eerste online
Generatieve AI dringt inmiddels ook door in het voetbal. Dat is één van de nieuwsberichten waarover ik me de afgelopen week weer heb verwonderd. Verder bevat deze blogpost onder andere ook een zorgwekkend bericht over privacy en training. En dan heb ik het weer niet over voetbal. O ja: Veo3
In How did we get from “schools kill creativity” to “AI kills critical thinking in schools?” betoogt John Moravec dat de onderwijswereld een opmerkelijke verschuiving heeft gemaakt: van kritiek op het systeem naar vrees voor technologie. Waar Sir Ken Robinson in 2006 nog beweerde dat scholen creativiteit doodden, klinkt nu
Onderstaande blogpost heb ik geschreven ter gelegenheid van de pensionering van edublogger en voormalig ICTO-adviseur van Zuyd Hogeschool, Judith van Hooijdonk (aka JuJuutje). In deze blogpost besteed ik ook aandacht aan het belang van kennis delen en bloggen. Judith van Hooijdonk is voor mij altijd een beetje JuJuutje gebleven. Als
Jonathan Singer en Mim Fox hebben een raamwerk ontwikkeld dat podcasting verandert van aanvullend materiaal naar volwaardige didactische methode, waarbij lerenden niet alleen luisteren maar vooral zelf content creëren. Hun Fox-Singer Framework sluit aan bij bekende onderwijstheorieën en leerprincipes zoals transformatief leren en ervaringsleren. Het Fox-Singer Framework is ontstaan vanuit
Hoe integreert jouw organisatie AI voor leren en ontwikkelen, opleiden en onderwijs? Van categorisch verbieden tot volledig omarmen – onderwijsinstellingen en L&D-afdelingen maken verschillende keuzes. Deze keuze voor één van de vijf varianten beïnvloedt zowel de dagelijkse praktijk als de lange termijn strategie. Welke variant kiezen jullie? Een AI-adoptiemodel is
Nieuwsgierigheid is van groot belang voor leren en ontwikkelen. Volgens Robert-Jan Simons zijn er acht vormen van nieuwsgierigheid. Wat is de mogelijke invloed van het gebruik van (generatieve) AI-toepassingen op deze acht vormen? Die vraag probeer ik in deze blogpost te beantwoorden. Robert-Jan Simons is onder meer emeritus-hoogleraar “didactiek in
AI-ontwikkelaars doen niet aan vakantieperiodes. Daar waar je binnen onderwijsinstellingen deze weken amper nog nieuwe initiatieven kunt nemen, geven bedrijven als Anthropic, Elevenlabs en OpenAI extra gas. Deze blogpost bevat daarom weer diverse berichten over ontwikkelingen waarover ik me deze week heb verwonderd. Anthropic maakt app-ontwikkeling mogelijk binnen Claude Anthropic
De uitgebreide bijdrage Employee Training Statistics, Trends, And Data In 2025 beschrijft waarom organisaties investeren in professionalisering van werknemers en wat voordelen zijn van online training. Het artikel vat ook interessante statistieken over professionalisering van medewerkers samen. Professionalisering van medewerkers blijft volgens de auteur een strategische investering voor organisaties die
Generatieve AI heeft de fase van eerste verbazing achter zich gelaten en bevindt zich nu volgens Carlo Iacono in het stadium “ongemakkelijke adolescentie”. Onderwijsinstellingen worstelen nog altijd met de praktische implementatie van deze technologie. De vraag verschuift van wat AI kan naar hoe het verantwoord kan worden ingezet. Deze uitdaging
“This technology will revolutionize education“. Deze kreet hebben we in de loop der jaren veelvuldig voorbij zien komen. In de praktijk blijkt dat nieuwe technologie het onderwijs nog nooit heeft veranderd. Lisa Nielsen meent dat dit ook met AI niet het geval zal zijn. Toch is deze technologie anders dan,
De opkomst van AI leidt tot belangrijke uitdagingen voor het onderwijs. Een recente discussie tussen een aantal experts brengt drie belangrijke vraagstukken naar voren: hoe we omgaan met technologische verandering, welke keuzes we maken ten aanzien van menselijke vaardigheden, en hoe we onze rol als onderwijsprofessionals vormgeven. De expertdiscussie is
Onderzoek van het ERASMUS+ project Teaching and Learning with Artificial Intelligence (TaLAI) laat zien dat meer dan 70% van de Europese docenten -die participeerden in het onderzoek- het gebruik van AI toestaat bij summatieve opdrachten. Tegelijkertijd worstelen zowel docenten als lerenden met ethische vragen en het gebrek aan duidelijke richtlijnen
De afgelopen week is mijn schoonmoeder op bijna 91 jarige leeftijd overleden. Ik heb me de afgelopen dagen daarom naar verhouding weinig bezig gehouden met AI. Toch heb ik weer veertien berichten verzameld waarover ik me verwonderd heb. Bijvoorbeeld over onderzoek waaruit blijkt dat chatbots kunnen bijdragen aan waanbeelden, of