Gids voor AI in het onderwijs
De Guide to AI in Schools: Perspectives for the Perplexed is bedoeld om docenten en ‘andere schoolleiders’ te ondersteunen bij het bepalen van het AI-beleid of de AI-richtlijnen die zij willen opstellen.
Er zijn inmiddels diverse gidsen verschenen over het gebruik van AI-toepassingen in het onderwijs. Deze gids belicht ik mede omdat Justin Reich van MIT de hoofdauteur is. Dit rapport brengt de worsteling van het onderwijs met ‘AI’ in beeld aan de hand van meer dan negentig interviews met docenten en schoolleiders, aangevuld met ruim dertig gesprekken met lerenden. De onderzoekers van onder meer het MIT Teaching Systems Lab presenteren geen pasklare oplossingen, maar schetsen de diverse ervaringen en dilemma’s waarmee onderwijsinstellingen dagelijks te maken krijgen.
AI-tools hebben hun weg naar het onderwijs gevonden zonder dat scholen hier bewust voor kozen. Deze ‘arrival technology‘ confronteert docenten met praktische vragen over integriteit en privacy. Net zoals in de begindagen van de luchtvaart weet niemand met zekerheid wat de beste aanpak is. Het rapport stimuleert daarom een experimentele houding, waarbij beleid flexibel blijft en aanpasbaar is op basis van nieuwe ervaringen.
Voor docenten biedt AI volgens de auteurs zowel kansen als uitdagingen. De technologie kan tijd besparen bij het opstellen van lesplannen, het maken van beoordelingsrubrieken en het ontwikkelen van gedifferentieerd oefenmateriaal. Tegelijkertijd brengt AI ook extra werk met zich mee. Docenten moeten bijblijven met nieuwe ontwikkelingen en extra tijd investeren in het controleren op ongeoorloofd gebruik door lerenden.
Een belangrijk punt van zorg is de mogelijke impact op de relatie tussen docent en lerende. Veel docenten zien het nakijken van werk en het geven van persoonlijke feedback als kernonderdelen van hun professie. AI-toepassingen kunnen dit menselijke aspect ondermijnen. Dat kan leiden tot spanningen tussen efficiëntie en verbinding.
De samenstellers wijzen ook op zowel positieve als negatieve effecten voor lerenden, hoewel het onderzoek hiernaar nog beperkt is. Positief is dat AI-technologie kan helpen bij differentiatie en gepersonaliseerd leren. Een voorbeeld hiervan is een lerende die AI gebruikt om wiskundige concepten in de context van videogames uitgelegd te krijgen. Verder kunnen AI-tools lerenden ondersteunen wanneer zij vastlopen, bijvoorbeeld bij het schrijven van code, en feedback bieden die verder gaat dan wat een docent alleen kan leveren.
De schaduwzijde is dat lerenden AI kunnen gebruiken om denkwerk te vermijden. Dit risico is vooral groot bij vaardigheden zoals schrijven en kritisch redeneren. Docenten signaleren volgens de auteurs ook mogelijke negatieve effecten op concentratie en welzijn door toegenomen schermtijd. Daarnaast roepen deze technologieën belangrijke vragen op over de inhoud van het curriculum: welke vaardigheden blijven belangrijk als AI taken kan overnemen?
Het rapport besteedt uitgebreide aandacht aan ethische kwesties, geclusterd rond principes zoals transparantie, rechtvaardigheid, privacy en het voorkomen van schade. AI-systemen kunnen onbedoeld bevooroordeeld zijn, zoals blijkt uit voorbeelden van stereotiepe beelden die AI-tools genereren. Ook kunnen deze systemen persoonlijke informatie afleiden uit ogenschijnlijk neutrale input,. Dit brengt risico’s rond privacy met zich mee. Een praktisch dilemma betreft het gebruik van AI-toepassingen door docenten terwijl lerenden dit verboden wordt. Deze schijnbare hypocrisie roept volgens deze uitgave vragen op over eerlijkheid en consistentie in het schoolbeleid.
De samenstellers schrijven dat scholen uiteenlopende strategieën hanteren in hun omgang met AI. Sommige ontwikkelen uitgebreid beleid met duidelijke richtlijnen en checklists om AI-tools te beoordelen op veiligheid, privacy en pedagogische waarde. Andere scholen kiezen voor een meer open aanpak waarbij individuele docenten zelf beslissingen nemen over AI-gebruik.
Een algeheel verbod wordt door veel docenten als onrealistisch beschouwd. Dit zou bovendien ongelijkheid kunnen creëren tussen lerenden met en zonder toegang tot AI-technologie thuis. Het rapport beveelt een gezamenlijk proces aan waarbij diverse belanghebbenden, inclusief AI-sceptici, betrokken worden bij de beleidsvorming.
Zowel docenten als lerenden moeten leren hoe AI werkt, welke beperkingen en vooroordelen het heeft, en hoe het verantwoord gebruikt kan worden. Dit betreft ook het kritisch beoordelen van AI-output en het verfijnen van prompts. Het rapport waarschuwt dat uitstel van AI-onderwijs dezelfde negatieve gevolgen kan hebben als de late aandacht voor sociale media in het onderwijs.
De auteurs benadrukken dat er geen snelle oplossingen bestaan. De meest doordachte reacties komen van scholen die tijd maken voor dialoog en experiment, en die ruimte bieden voor verschillende perspectieven. AI wordt gezien als een realiteit die niet genegeerd kan worden, maar waarvan de impact nog onduidelijk is. Het onderwijs bevindt zich in een fase van gezamenlijk zoeken, waarbij omgaan met onzekerheid even belangrijk is als het benutten van nieuwe mogelijkheden.
Mijn opmerkingen
Sinds eind 1995 houd ik me bezig met digitale technologie en leren, opleiden en onderwijs. In die begindagen werkte ik bij BVEnet, een organisatie die als taak had: het bevorderen van het gebruik van internet binnen het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie. Ook dat was een tiid van gezamenlijk zoeken en omgaan met onzekerheid.
Het gebeurde me in die tijd nog weleens dat docenten en leidinggevenden weleens verzuchtten: “Ach, dat internet. Dat waait wel weer over”. Behalve een groep enthousiastelingen, waren er best veel sceptici die vooral wezen op beperkingen en nadelen (zoals belabberde internetverbindingen of didactische beperkingen in vergelijking met CD-I’s). Veel sceptici keken te veel naar de bestaande situatie, en niet naar de fase waarin internettechnologie zich had doorontwikkeld.
In die tijd had ik vooral oog voor de potentie, zonder blind te zijn voor nadelen. Ook nu kijk ik weer genuanceerd en positief-kritisch tegen de opkomst van AI-technologie aan. Ik zie weer de over-enthousiaste reacties, maar ook de m.i. te negatieve insteek van sceptici. Tegelijkertijd zouden we inmiddels ook beter moeten weten en bijvoorbeeld beter in staat moeten zijn om bepaalde nadelen -bijvoorbeeld als het gaat om de machtsposities van nieuwe Big Tech-bedrijven of aantasting van privacy- het hoofd te bieden. Deze gids draagt m.i. bij aan een genuanceerd beeld ten aanzien van AI-toepassingen in het onderwijs.
Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie
Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.
The post
Gids voor AI in het onderwijs first appeared on
WilfredRubens.com over leren en ICT.
Lees het hele
artikel