Een overzicht van blogs geschreven door aanbieders die zich hebben aangesloten bij e-Learning.nl.
‘AI’ wordt vaak gezien als een alwetend strategisch hulpmiddel, maar volgens Teppo Felin en Matthias Holweg is dit een misvatting. AI functioneert volgens hen meer als een spiegel van het verleden dan als een voorspeller van de toekomst. Toch kunnen AI-toepassingen volgens hen worden gebruik bij besluitvorming op strategisch niveau.
Onderzoekers van de ETH Zürich, onder leiding van Torbjørn Netland, hebben instructievideo’s gemaakt door docenten vergeleken met instructievideo’s die zijn gegenereerd met behulp van meerdere AI-tools. Zij hebben daarbij gekeken naar gevolgen voor leerresultaten op korte termijn, naar de voorkeur van lerenden en naar de productietijd. Wat valt op? Voor
Het World Economic Forum heeft onlangs het bijna 300 pagina’s tellende rapport “The Future of Jobs Report 2025” gepubliceerd. Het WEF beschrijft daarin hoe de arbeidsmarkt zich tussen 2025 en 2030 zal ontwikkelen dankzij trends zoals digitalisering (met name AI), geo-economische fragmentatie en de groene transitie. Het onderzoek is gebaseerd
‘Calculating Empires‘ van Kate Crawford en Vladan Joler is een grootschalige en fraaie visualisatie van onderzoek naar de wijze waarop technische en sociale structuren zich in de loop van vijf eeuwen hebben ontwikkeld. Zoals de auteurs het formuleren: In order to have a future, we must first confront our past.
Het Future Today Institute heeft onder leiding van Amy Webb een uitgebreide analyse gemaakt van de technologische ontwikkelingen die in 2025 een grote rol gaan spelen. In deze blogpost vat ik enkele ontwikkelingen samen, en geef ik ook commentaar. 2025 markeert volgens Webb cs het begin van een periode van
Ann Telnaes, al sinds 2008 politiek cartoonist bij de Washington Post, heeft ontslag genomen. De directe aanleiding was het weigeren van een van haar cartoons door de krant, voor het eerst in haar loopbaan bij de Washington Post. De geweigerde cartoon bekritiseerde een groep miljardairs uit de tech- en mediasector
In zijn blogpost “Does ChatGPT enhance learning (or does it make you stupid)?” verkent Philip Kerr op basis van onderzoek de invloed van ChatGPT op het leerproces. Hij concludeert dat de vraag waarmee hij zijn blogpost opent, eigenlijk geen zinvolle vraag is. Kerr begint met de opmerking dat de vraag
Gelukkig Nieuwjaar! Deze eerste blogpost van 2025 bevat een beknopte bijdrage voor de nieuwsbrief van e-learning.nl, die vlak voor de Kerst is verschenen. Ik blik daarin terug op de ontwikkeling van AI en de op de invloed van AI op leren, opleiden en onderwijs. Als we terugblikken op 2024, kunnen
Dit wordt mijn laatste blogpost van 2024. Daarin blik ik met name weer terug op mijn werkzaamheden van het afgelopen jaar. Ik wil jullie bij dezen ook fijne feestdagen wensen, en een gelukkig en gezond 2025. Vanuit het perspectief van digitalisering en ’technology enhanced learning’ was het jaar 2024 een
Om AI goed te kunnen inzetten, hebben docenten en lerenden verschillende vaardigheden nodig. Deze vaardigheden worden door Angela Gunder cs beschreven in acht dimensies van AI-geletterdheid, gebaseerd op het werk van Doug Belshaw over digitale geletterdheid. De eerste dimensie is culturele AI-geletterdheid. Dit gaat over het begrijpen hoe AI wordt
Gisteren deelde Tom Naberink de eerste tussenresultaten van een pilot met AI-docenten bij Varendonck College. Daaruit blijkt dat betrekkelijk weinig leerlingen gebruik maken van de AI-docenten. Diverse verklaringen schoten door mijn hoofd. In deze blogpost zet ik deze verklaringen op een rij. Ik probeer ook suggesties te doen voor acties
Deze kritische bijdrage van Martin Weller gaat over een toepassing van generatieve AI die ikzelf dagelijks gebruik: het maken van samenvattingen. Weller ziet de waarde hiervan, maar beschrijft ook risico’s (die ik weer graag deels nuanceer). Dankzij samenvattingen, gegenereerd door AI, krijgen professionals en lerenden snel inzicht in onderzoek en
Paige Yousey vat vijf belangrijke ontwikkelingen op het gebied van technologie voor leren en ontwikkelen samen. Per ontwikkeling gaat zij ook in op sterke kanten en zorgen. Wat valt mij hierbij op? Als eerste beschrijft zij de opkomst van AI-gestuurde cursusontwikkeling. Deze technologie helpt bij het maken en bijwerken van
Een groep van 45 internationale onderwijsonderzoekers heeft een manifest geschreven met de voor- en nadelen van generatieve AI voor leren, opleiden en onderwijs. Als je de discussie en publicaties rond dit thema volgt, dan bevat het manifest weinig nieuws. Toch vormt dit document een mooi overzicht van vijftien voordelen en
Recent onderzoek laat zien dat docenten flink wat tijd kunnen besparen door toepassingen als ChatGPT te gebruiken bij het voorbereiden van lessen. Wat zou de impact op werkdruk zijn als generatieve AI voor meer werkzaamheden zou zijn gebruikt? Het onderzoek, uitgevoerd door de Education Endowment Foundation, vergeleek twee groepen docenten:
Via een app-groep over AI in het onderwijs werd onlangs de Gids voor schoolleiders: hoe beleidsmatig én praktisch om te gaan met Generatieve AI in het voortgezet onderwijs gedeeld. Deze gids helpt je ook na te gaan in welke mate je al bezig bent met generatieve AI (van ‘niet’ tot
Het menselijk brein lost voortdurend dubbelzinnige situaties op door gebruik te maken van context. Onderzoekers van de Universiteit van Californië – Santa Barbara hebben volgens ScienceDaily onderzocht hoe twee hersengebieden samenwerken om deze taak uit te voeren: de orbitofrontale cortex (OFC) en de hippocampus (DH). Wat betekent dit voor leren,
In hun artikel “Striking a Balance: Navigating the Ethical Dilemmas of AI in Higher Education” onderzoeken Katalin Wargo en Brier Anderson hoe onderwijsinstellingen (generatieve) AI kunnen inzetten zonder belangrijke waarden uit het oog te verliezen. Ze richten zich op drie hoofdthema’s: sociale gelijkheid, duurzaamheid en een mensgerichte aanpak. De centers
Gisteravond heb ik weer een gastcollege verzorgd over de implementatie van e-learning (organisatie FCe). De opzet was dit keer anders dan eerdere jaren omdat we generatieve AI expliciet hebben ingezet tijdens de voorbereiding en uitvoering. Ter voorbereiding heb ik de deelnemers het volgende gevraagd: Maak, al dan niet met behulp
In The AI Mindset Shift: How I Use AI Every Day illustreert Hailly Griffis hoe je, door samen te werken met generatieve AI, beter kunt werken en taken in minder tijd kunt uitvoeren. De integratie van AI-tools in het dagelijkse werk leidt volgens Griffis tot aanzienlijk betere prestaties. Zij refereert
OpenAI, de ontwikkelaar van onder meer ChatGPT en DALL-E, streeft ernaar dat chatbots door docenten geïntegreerd kunnen worden binnen online cursussen. OpenAI probeert al geruime tijd een voet tussen de deur van het onderwijs te krijgen. Uiteraard kunnen docenten met behulp van ChatGPT al eigen GPT’s ontwikkelen die, bijvoorbeeld, gebruikt
Ik vind het altijd leerzaam om ook eens te kijken naar ervaringen van andere sectoren als het gaat om digitalisering of digitale transformatie. Wat kunnen onderwijs en leren en ontwikkelen leren van bijvoorbeeld digitale transformatie in de retail, maar wat ook niet? Het artikel The Evolution Of Digital Transformation: Beyond
Gepersonaliseerd leren lijkt weleens de heilige graal van onderwijs en leren en ontwikkelen te zijn. Tijdens congressen zoals de Online Educa in Berlijn is hier ook vaak veel aandacht voor, waarbij er vaak impliciet van uit wordt gegaan dat ‘personalisering’ per definitie effectief is. Er komt echter best wat kijken
Als je nog een gewone baan hebt, of als zzp’er diverse opdrachten, is het bijna niet te doen om ontwikkelingen op het gebied van generatieve AI bij te houden. Daarom is de bijdrage Generative AI at the end of 2024 handig. In deze bijdrage reflecteert Bryan Alexander op de meest
James O’Donnell schrijft in MIT Technology Review over een recent onderzoek waarin onderzoekers van Stanford en Google DeepMind laten zien dat het mogelijk is om een AI-replica van iemands persoonlijkheid te creëren. Deze bevinding opent nieuwe mogelijkheden voor gedragsonderzoek, simulaties, serious gaming en leren in de Metaverse. Uiteraard roept deze
Marcel Mutsaarts publiceerde afgelopen zondag een LinkedIn-bijdrage waarin hij beargumenteerde dat Copilot eigenlijk een “gecastreerde versie” is van ChatGPT. Hij pleit ervoor om docenten en lerenden de beste applicaties op AI gebied te geven (zoals de betaalde versie van ChatGPT of Claude). Bij het selecteren van applicaties spelen echter ook
Als je leest over (generatieve) AI, dan kom je de term ‘AI-guardrail’ regelmatig tegen. McKinsey heeft een informatief artikel geschreven over wat deze vangrails zijn (inclusief voordelen, typen, de werking, de waarde en de toepassing ervan). AI-guardrails zijn richtlijnen en technische maatregelen die organisaties helpen om AI, met name generatieve
Ik heb op 28 en 29 november 2024 voor de 20ste keer in Berlijn deelgenomen aan Online Educa. Ik heb zeven verslagen geschreven. In deze bijdrage blik ik terug op mijn vooraf geformuleerde verwachtingen, en op de grote lijnen. De dertigste editie van de Online Educa Berlin (OEB) telde zo’n
Tijdens de dertigste editie van Online Educa mocht ik dit jaar samen met Gilly Salmon en een aantal moderatoren (waaronder Abboy Verkuilen en Dimitri van Dillen) een afsluitende sessie -met de titel The Trend is Your Friend– verzorgen. Daarin blikten we terug op dertig jaar ‘leertechnologie’, om vervolgens vooruit te
Tijdens deze sessie van dag twee van de dertigste editie van de OEB kwamen diverse sprekers aan bod die vertelden over hun ervaringen met generatieve AI in het onderwijs. Jesper Vedel Bertelsen heeft samen met collega’s een taxonomie ontwikkeld voor het gebruik van generatieve AI. Deze taxonomie bestaat uit verschillende
De tweede dag van de Online Educa Berlin 2024 opende vandaag met twee parallelle plenaire sessies. Ik heb de sessie met de titel “Transforming Education for Visionary Futures” bijgewoond. Tijdens deze openingssessie deelden drie vertegenwoordigers van universiteiten hun visie op de toekomst van het (hoger) onderwijs. De sessie werd voorgezeten
Het jaarlijkse OEB-debat ging tijdens editie 2024 over: Dit Huis vindt dat het verzamelen, opslaan en gebruiken van niet-essentiële gegevens over studenten sterk moet worden beperkt. Als de afsluiting van dag 1 van editie 2024 van de OEB was er weer het jaarlijkse OEB-debat. DE stelling was: “This House believes
Standaarden en diensten voor digitale credentials beloven levenslang lerenden te ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling en loopbaanontwikkeling. Is dit de werkelijkheid, of is deze belofte slechts een marketingtruc? Over deze vraag ging de een na laatste sessie van dag 1 van de OEB 2024. Deze standaarden lijken ook de kloof
Tijdens deze sessie ging een aantal sprekers in op AI-innovaties die bevorderd zijn door lerenden. Deze sessie werd verzorgd door studenten van het programma ‘Future scouts”. Future scouts is een Duits programma waarin studenten technologietrends verkennen en die inbrengen binnen betrokken instellingen en beleidmakers. Ze houden zich onder meer bezig
Tijdens de eerste sessieronde van de OEB 2024 mocht ik een paneldiscussie leiden over het gebruik van chatbots, en hoe je AI-assistenten bij leren, waaronder chatbots, kunt implementeren en opschalen om de betrokkenheid van lerenden te vergroten. Tijdens drie presentaties deelden experts hun inzichten en ervaringen. Philipp Höllermann presenteerde allereerst
Vanochtend is de Online Educa in Berlijn met zo’n 2000 deelnemers daadwerkelijk van start gegaan. De opening was traditiegetrouw gewijd aan een reflectieve beschouwing op maatschappelijke ontwikkelingen en hun gevolgen voor leren, opleiden en onderwijs. Gisteravond werd tijdens de sprekersreceptie bekend gemaakt dat Nederland dit jaar Denemarken achter zich moet
Onderzoekers van een aantal Duitse universiteiten hebben onderzoek gedaan waarbij zij hebben gekeken naar cognitieve belasting en leerresultaten bij het het gebruik van grote taalmodellen (LLM’s), in vergelijking met traditionele zoekmachines, voor het verzamelen van informatie tijdens het leren. Wat valt op? Cognitieve belasting is belangrijk voor effectief leren. Een
James Zou heeft voor Nature een artikel geschreven over het gebruik van ‘large language models’ bij peer review van onderzoeksartikelen. Deze bijdrage is m.i. ook relevant voor leren, opleiden en onderwijs. Zou concludeert op basis van eigen onderzoek dat momenteel 7-17% van de peer reviews op het gebied van computerwetenschappen
Podcasts worden ook gebruikt voor leren, opleiden, onderwijs en onderzoek. De belangstelling voor podcasts lijkt (weer) af te nemen. Maar geldt dat ook voor ‘educatieve’ podcasts? Podcasts kunnen worden gebruikt als leermateriaal binnen ‘formeel leren’, zoals cursussen. Ik heb zelf echter het idee dat professionals podcasts zelf vooral gebruiken om
Dit jaar vindt voor de dertigste keer de Online Educa in Berlijn plaats. Ik kom er sinds 2003 en mag dit jaar samen met onder meer Gilly Salmon een afsluitende sessie -met de titel The Trend is Your Friend– verzorgen waarin we terugblikken op dertig jaar ‘leertechnologie’, om vervolgens vooruit
De volgende week vindt de dertigste editie van de Online Educa Berlijn plaats. In deze blogpost geef tips op basis van mijn vele bezoeken aan de OEB die je helpen meer te halen uit deze conferentie. Verder ga ik ook in op de verwachtingen die ik van deze editie heb.
AI-toepassingen hebben potentie voor leren. Toch wijst Sue Ollerhead in de bijdrage “Teachers truly know students and how they learn. Does AI?” op een relevante, en m.i. weinig benoemde, beperking van generatieve AI voor leerdoeleinden. Ollerhead begint haar bijdrage met de al vaker gememoreerde voordelen van generatieve AI-toepassingen. Zij wijst
Gisteravond heb ik in het kader van de FCe Postbachelor opleiding e-Learning weer een gastcollege verzorgd over trends op het gebied van ’technology enhanced learning’. Ik onderscheid momenteel dertig trends. Deelnemers hadden vooraf, al dan niet met behulp van generatieve AI, zelf trends in kaart gebracht. Hun voorwerk was leidend
Op 18 november 2024 vond in Utrecht de tweede editie van AI-deas for learning and education plaats. Ik heb deze dag voor een groot deel bijgewoond. Philippa Hardman verzorgde een keynote over de vraag of het gebruik van AI leidt tot meer effectief leren, opleiden en onderwijs. Verder waren er
De bijdrage Metaverse For Education: Enriching Distance Learning Experiences heeft een commerciële insteek, maar bevat tevens relevante informatie over de toegevoegde waarde van de Metaverse voor online leren op afstand. Mijn opmerkingen heb ik in de samenvatting verweven. De Metaverse kun je typeren als een virtuele 3D-omgeving waar mensen via
Volgens Hannah McNaughton-Hussain is immersief leren een effectieve methode om lerenden actief bij de lesstof te betrekken. Zij beschrijft vijf leidende principes die docenten kunnen gebruiken om leerervaringen meeslepender, immersief, te maken. Daarbij gaat het niet alleen om leren binnen, bijvoorbeeld, een VR-omgeving. Immersief leren werkt volgens de auteur als
Op 13 november 2024 vond de tweede dag van de 26ste editie van de SURF Onderwijsdagen plaats in het Amare Danstheater in Den Haag. Deze blogpost bestaat uit een impressie van de keynotes en de diverse sessies. Peter-Paul Verbeek, rector magnificus van de Universiteit van Amsterdam en hoogleraar Filosofie en