Waar ik me de afgelopen week over verwonderd heb, als het gaat om generatieve AI (deel 22)
In deze blogpost zet ik weer een aantal nieuwtjes over (generatieve) AI op een rijtje, waarover ik me de afgelopen week heb verwonderd. Over rechtzaken rond veronderstelde copyrighschending, meer agents in Microsoft Teams tot een nog krachtigere tool voor programmeerwerk.
Eigenaar Rolling Stone start rechtszaak tegen Google vanwege AI-samenvattingen
Penske Media Corporation, eigenaar van tijdschriften als Rolling Stone en Billboard, heeft volgens TechCrunch een rechtszaak aangespannen tegen Google vanwege de AI Overviews functie. Het mediabedrijf stelt dat Google onrechtmatig hun content gebruikt voor AI-samenvattingen zonder toestemming. Dit schaadt hun businessmodel. Volgens PMC zijn de klikken vanuit Google-zoekopdrachten aanzienlijk gedaald sinds de invoering van AI Overviews. Met als gevolg minder advertentie-inkomsten. Google verdedigt zich door te stellen dat AI Overviews juist meer verkeer naar websites genereert en dat ze dagelijks miljarden clicks doorsturen. De rechtszaak is de eerste die specifiek gericht is tegen Google’s AI-samenvattingen in zoekresultaten. PMC beweert dat uitstappen uit Google’s indexering “verwoestend” zou zijn voor hun bereik. Uitgevers worden daardoor gedwongen hun content beschikbaar te stellen voor AI-training.
Britannica en Merriam-Webster klagen Perplexity aan voor copyrightschending
The Verge besteedde deze week ook aandacht aan een casus op het gebied van copyrightschending. Encyclopedia Britannica en Merriam-Webster hebben een rechtszaak aangespannen tegen Perplexity wegens copyright- en merkrechtenschending. De uitgevers beweren dat Perplexity hun websites scrapt, internetverkeer wegkaapt en auteursrechtelijk beschermd materiaal plagieert. Als bewijs toont de rechtszaak screenshots waarin Perplexity’s resultaat identiek is aan Merriam-Webster’s definitie van het woord “plagiëren”. Britannica beschuldigt Perplexity ook van merkrechtenschending door hun namen te koppelen aan onjuiste of onvolledige inhoud. Perplexity, gesteund door investeerders zoals Jeff Bezos, wordt ook beschuldigd van “stealth crawling” van websites die crawlers blokkeren. Het bedrijf kreeg eerder al rechtszaken van Forbes, The New York Times, BBC en News Corp. Sommige mediabedrijven zoals Time en Los Angeles Times zijn wel een samenwerking aangegaan met Perplexity’s programma voor het delen van advertentie-inkomsten.
YouTube introduceert meer dan 30 nieuwe AI-tools voor makers
YouTube heeft tijdens het Made on YouTube evenement ruim dertig nieuwe tools aangekondigd, waaronder verschillende AI-functies voor contentcreatie. Makers van korte video’s kunnen nu gratis gebruikmaken van Google’s Veo 3 Fast model, dat 480p video’s met bijpassend geluid genereert uit tekstopdrachten. De automatische nasynchronisatie is uitgebreid met lipsync-technologie die sprekers’ monden laat bewegen passend bij de vertaalde audio in 20 talen. YouTube’s AI kan nu automatisch boeiende momenten uit lange video’s knippen tot verticale Shorts. Dit schijnt handig te zijn voor podcasters die hun content willen hergebruiken. Ask Studio fungeert als een analytics-chatbot die prestatievragen beantwoordt en datagedreven optimalisatiestrategieën voorstelt. De Edit with AI-functie transformeert ruwe beelden tot gepolijste eerste versies door overgangen, muziek en voice-overs toe te voegen. Deze tools richten zich op het vereenvoudigen van het creatieproces voor makers.
AI-modellen overtreffen studententeams bij programmeerwedstrijd
Criticasters van grote taalmodellen benadrukken met regelmaat dat deze AI-toepassingen vaak fouten maken en onjuistheden genereren. Toch blijken deze modellen wel ‘wat’ te kunnen (en dan druk ik me eufemistisch uit). OpenAI (via X) en Google hebben namelijk bekendgemaakt dat hun AI-modellen gouden medailles hebben behaald bij de 2025 ICPC World Finals. Dit is een prestigieuze internationale programmeerwedstrijd waarbij universiteitsteams complexe algoritmen moeten ontwikkelen binnen een beperkte tijd. OpenAI’s GPT-5 loste alle 12 problemen op en zou daarmee de eerste plaats hebben behaald onder menselijke deelnemers. Google’s Gemini 2.5 Deep Think beantwoordde 10 van de 12 vragen correct en kreeg ook goud. Beide bedrijven werkten onder dezelfde voorwaarden als de 139 universiteitsteams. Het beste menselijke team scoorde 11 van de 12 problemen. Deze resultaten volgen op eerdere successen van AI-modellen bij wiskundewedstrijden. De prestaties laten zien dat AI-systemen steeds beter worden in het oplossen van complexe logische problemen die normaal gesproken door hoogopgeleide studenten worden aangepakt.
Meer AI-agents in Microsoft Teams
Microsoft introduceert verschillende AI-agent in MS Teams die gebruikers ondersteunen bij vergaderingen en communicatie. Dat meldde The Verge donderdagavond. De agents kunnen tijdens vergaderingen agenda’s opstellen, notities maken en vragen beantwoorden. Ze kunnen ook tijdsindeling voor onderwerpen voorstellen en aangeven wanneer discussies uitlopen. Een mobiele versie kan met één tik worden geactiveerd voor spontane gesprekken. Kanaal-agents beantwoorden vragen op basis van eerdere conversaties en vergaderingen, en kunnen statusrapporten voor projecten genereren. Community-agents in Viva Engage ondersteunen beheerders door gebruikersvragen te beantwoorden. Knowledge-agents werken op de achtergrond in SharePoint om bestanden te organiseren en samen te vatten. De diverse agents zijn direct beschikbaar, hoewel de functie voor het maken van documenten en taken nog in testfase is. Ook de andere nieuwe agents bevinden zich in de preview-fase. De functionaliteit is beschikbaar voor Microsoft 365 Copilot-gebruikers. Maar wat als je deze niet wilt gebruiken? Kun je ze dan uitschakelen? Of zit je er mee opgescheept, net zoals binnen WhatsApp het geval is. Daarover schrijft The Verge niet.
Chrome integreert AI-assistent Gemini voor hulp bij browsen
Google komt met tien nieuwe AI-functies in Chrome, met Gemini als centrale assistent. De functionaliteit is nu beschikbaar voor Mac- en Windows-gebruikers in de VS, met uitbreiding naar zakelijke gebruikers via Google Workspace. Gemini in Chrome kan complexe informatie op webpagina’s verduidelijken en werkt straks ook over meerdere tabbladen om informatie samen te vatten. In de komende maanden krijgt Gemini ‘agentische’ mogelijkheden om repetitieve taken zoals het boeken van afspraken of het bestellen van boodschappen over te nemen. Daarnaast integreert Chrome AI Mode in de adresbalk voor directe toegang tot geavanceerde zoekopdrachten. Voor veiligheid gebruikt Chrome AI-model Gemini Nano om geavanceerde oplichting te detecteren, zoals nepvirussen en valse prijsacties. Ook kunnen gecompromitteerde wachtwoorden binnenkort met één klik worden vervangen. De functionaliteiten worden gefaseerd uitgerold naar meer landen en talen. Ook nu vraag ik me af: wat doe je als je geen AI-functies binnen je browser wilt gebruiken? Bedrijven als Google en Microsoft doen erg hun best om gebruikers te binden aan hun producten.
Chinees AI-systeem SpikingBrain werkt 100 keer sneller op eigen chips
Chinese onderzoekers hebben SpikingBrain 1.0 ontwikkeld. Dat is een AI-systeem dat de werking van menselijke neuronen nabootst. Het systeem draait volledig op China’s eigen MetaX-chips in plaats van op Nvidia-hardware. SpikingBrain gebruikt een andere architectuur dan de huidige Transformer-modellen, waardoor het efficiënter kan omgaan met lange tekstsequenties. Het 7B-model behaalt meer dan 100 keer snellere responstijden bij het verwerken van teksten van 4 miljoen tokens. De onderzoekers ontwikkelden twee versies: SpikingBrain-7B en SpikingBrain-76B. Het systeem werd getraind met relatief weinig data (150 miljard tokens) en behaalde prestaties vergelijkbaar met bestaande open-source modellen. Het spiking-mechanisme zorgt ook voor minder energieverbruik. Chinese onderzoekers zijn daarmee in staat grootschalige AI-modellen te ontwikkelen zonder afhankelijk te zijn van Amerikaanse hardware, terwijl de modellen minder schadelijk zijn voor ons klimaat.
Google Gemini populairste gratis iPhone-app in VS
Google Gemini stond begin van deze week bovenaan de lijst van gratis apps in de Amerikaanse App Store, voor ChatGPT en sociale app Threads. Het succes is grotendeels te danken aan het Nano Banana beeldbewerkingsmodel dat onderdeel is van Gemini. Van 26 augustus tot 9 september kreeg de app 23 miljoen nieuwe gebruikers, die samen meer dan 500 miljoen afbeeldingen bewerkten. Nano Banana valt op doordat het karaktereigenschappen en consistentie goed behoudt bij het bewerken van foto’s. Gebruikers kunnen meerdere foto’s uploaden om nieuwe te maken, stijlen overdragen en conversationeel bewerken. Gratis gebruikers kunnen dagelijks tot 100 afbeeldingen genereren of bewerken, abonnees tot 1000 (vanaf $19,99 per maand). In Canada en het Verenigd Koninkrijk staat Gemini op de tweede plaats.
Studie laat zien hoe ChatGPT wordt gebruikt in dagelijks leven
OpenAI heeft de grootste studie tot nu toe gepubliceerd over het gebruik van ChatGPT, gebaseerd op 1,5 miljoen gesprekken van 700 miljoen wekelijkse gebruikers. Het onderzoek toont dat demografische verschillen afnemen: het aandeel vrouwelijke gebruikers steeg van 37% in januari 2024 naar 52% in juli 2025. De groei in landen met lagere inkomens is vier keer sneller dan in rijkere landen. Driekwart van de gesprekken gaat over praktische zaken zoals informatie zoeken en schrijven. Ongeveer 30% van het gebruik is werk-gerelateerd, 70% privé. De onderzoekers categoriseerden het gebruik in drie types: vragen stellen (49%), taken uitvoeren (40%) en zich uiten (11%). ChatGPT wordt vooral gebruikt voor ondersteuning van besluitvorming en het verbeteren van de productiviteit, met name in kennisintensieve banen. Het onderzoek werd uitgevoerd door OpenAI’s economisch onderzoeksteam samen met Harvard-econoom David Deming.
Gebruik Claude varieert sterk per land en regio
Anthropic kon natuurlijk niet achterblijven bij OpenAI en heeft onderzocht hoe Claude wereldwijd wordt gebruikt. Daaruit blijken grote verschillen tussen landen en regio’s. De VS gebruikt Claude het meest, gevolgd door India, Brazilië, Japan en Zuid-Korea. Wanneer gecorrigeerd voor bevolkingsgrootte blijken kleinere, technologisch ontwikkelde landen zoals Israël en Singapore relatief het meest actief. Het gebruik hangt sterk samen met het inkomen per hoofd van de bevolking: rijkere landen gebruiken deze AI-tool vaker. Binnen de VS verschillen staten ook onderling, waarbij Washington D.C. vooroploopt. Opvallend is dat bedrijven via de API Claude veel vaker gebruiken voor volledige automatisering van taken (77%) dan individuele gebruikers (49%). Over de afgelopen negen maanden is het aandeel ‘directe’ automatisering – waarbij gebruikers minimale controle uitoefenen – gestegen van 27% naar 39%. Mogelijk vertrouwen mensen AI-systemen meer en zijn zij bereid hen zelfstandiger te laten opereren.
AI-model voorspelt ziektegeschiedenis op basis van medische gegevens
Onderzoekers hebben een AI-model ontwikkeld dat de natuurlijke ontwikkeling van ziekten bij mensen kan voorspellen. Daarover hebben zij een artikel in Nature gepubliceerd. Het systeem, genaamd Delphi-2M, is gebaseerd op de GPT-architectuur en getraind met medische gegevens van 400.000 deelnemers uit de UK Biobank. Het model kan de kans op meer dan 1.000 verschillende ziekten voorspellen, rekening houdend met iemands medische geschiedenis. De voorspellingen zijn even nauwkeurig als bestaande modellen die zich richten op één specifieke ziekte. Het systeem kan ook synthetische gezondheidsscenario’s genereren voor de komende 20 jaar. Dat is nuttig voor het inschatten van toekomstige ziektelast. Bij validatie met gegevens van 1,9 miljoen Denen presteerde het model goed zonder aanpassingen. Het onderzoek laat zien dat dit type AI-technologie geschikt is voor grootschalige medische toepassingen en inzicht kan bieden in hoe ziekten zich over tijd ontwikkelen en elkaar beïnvloeden. Een aantal Nederlandse deskundigen is overigens kritisch over deze ontwikkeling.
AI Companion 3.0 van Zoom met uitgebreide werkfuncties
AI-technologie zal in toenemende mate geïntegreerd worden binnen technologieën die ook voor leren, opleiden en onderwijs worden gebruikt. Een illustratie hiervan is de aankondiging van AI Companion 3.0 door Zoom. Dit is een nieuwe versie van hun AI-assistent die gesprekken moet omzetten naar concrete acties en inzichten. Het systeem kan nu notities maken tijdens alle vergaderingen, ook buiten het Zoom-platform zoals bij Microsoft Teams en Google Meet. De AI-toepassing analyseert vergaderinhoud en stelt vervolgacties voor, plant automatisch afspraken rekening houdend met tijdzones en agenda’s, en kan zelfs suggereren welke vergaderingen gebruikers kunnen overslaan. Nieuwe functies omvatten fotorealistische avatars voor vergaderingen, realtime spraakvertaling en verbeterde integratie met bedrijfssystemen. Organisaties kunnen via een nieuwe tool ook aangepaste AI-agenten bouwen voor specifieke bedrijfsbehoeften. De meeste functies worden gefaseerd uitgerold tussen september 2025 en maart 2026. Zoom richt zich volgens eigen zeggen vooral op het automatiseren van administratieve taken zodat werknemers zich kunnen concentreren op meer waardevolle activiteiten.
Video Agent van HeyGen voor volledige videoproductie
Deze week ontving ik een mail van HeyGen. Zij hebben Video Agent uitgebracht, een AI-tool die complete video’s genereert vanuit één tekstprompt. De tool verzorgt het volledige productieproces: van script en casting tot montage en ondertiteling. Dit verschilt van andere AI-videogeneratoren die alleen losse fragmenten maken. De Video Agent werkt direct in de browser en functioneert als een creatief besturingssysteem. Om deze ontwikkeling volgens eigen zeggen te versterken heeft HeyGen multimedia-specialist Alisa overgenomen. Bin Liu, medeoprichter van Alisa, voegt zich bij HeyGen om de Video Agent-ontwikkeling te leiden. De tool bevindt zich momenteel in de publieke testfase. HeyGen richt zich op organisaties die video steeds vaker gebruiken voor communicatie, training en marketing. De technologie moet consistente kwaliteit waarborgen en merkrichtlijnen beschermen terwijl gebruikers schaalbaar video’s kunnen produceren.
Nieuw protocol van Google voor betalingen door AI-agents
Google heeft het Agent Payments Protocol (AP2) aangekondigd. Dit is een open standaard die AI-agents in staat stelt om namens gebruikers betalingen uit te voeren. Het protocol lost volgens Google een praktisch probleem op: hoe kunnen bedrijven vertrouwen dat een AI-agent werkelijk de opdracht heeft gekregen om een aankoop te doen? AP2 gebruikt cryptografisch ondertekende ‘mandaten’ als bewijs van gebruikersmachtiging. Bij directe aankopen ondertekent de gebruiker eerst een intentiemandaat (“zoek witte hardloopschoenen”) en daarna een winkelwagenmandaat voor de definitieve aankoop. Voor geautomatiseerde taken kan vooraf een gedetailleerd mandaat worden ondertekend met voorwaarden zoals prijslimieten. Meer dan 60 organisaties waaronder Mastercard, PayPal, Adyen en Coinbase werken mee aan de ontwikkeling. Het protocol ondersteunt verschillende betaalmethoden, van creditcards tot stablecoins. De technische specificaties zijn beschikbaar op GitHub. Dit is een belangrijke stap als je AI-agents autonoom acties wilt laten uitvoeren waar een prijskaartje aan hangt.
Nieuwe GPT-5-Codex voor programmeerwerk
OpenAI heeft Codex uitgebreid met GPT-5-Codex. Dit is een versie van GPT-5 die specifiek is geoptimaliseerd voor programmeerwerk. Het nieuwe model presteert volgens OpenAI beter bij het beoordelen van code, waarbij het 74,5% scoort op de zogenaamde SWE-bench Verified tegenover 72,8% van de standaard GPT-5. Bij complexe refactoring-taken stijgt de nauwkeurigheid van 33,9% naar 51,3%. GPT-5-Codex past zijn denktijd dynamisch aan de complexiteit van de taak aan: bij eenvoudige vragen werkt het sneller, bij ingewikkelde projecten kan het tot zeven uur zelfstandig doorwerken. Het systeem kan nu ook codebeoordelingen uitvoeren en kritieke fouten opsporen voordat code wordt uitgerold.
Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie
Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.
The post
Waar ik me de afgelopen week over verwonderd heb, als het gaat om generatieve AI (deel 22) first appeared on
WilfredRubens.com over leren en ICT.
Lees het hele
artikel