Een overzicht van blogs geschreven door aanbieders die zich hebben aangesloten bij e-Learning.nl.
Wat een week. Ook de afgelopen week illustreerde hoe AI-technologie zich in hoog tempo ontwikkelt: van ChatGPT’s nieuwe agentfuncties die complexe taken zelfstandig uitvoeren tot Nederlandse uitgevers die hun content beschikbaar stellen voor GPT-NL, en van een mogelijke overname van het Franse Mistral door Apple tot onderzoek dat toont dat
Volgens docent John Dolman kampen onderwijssystemen met een crisis die zich manifesteert in drie onderling verbonden dimensies: betrokkenheid, commitment en een gevoel van eigenaarschap. Hij beschouwt AI-technologie als een katalysator voor verandering. Deze drie dimensies maken volgens hem deel uit van educatieve betrokkenheid (educational engagement). Betrokkenheid (engagement) verwijst naar de
In deze blogpost ga ik in op een meta-analyse naar de invloed van ‘social presence’ binnen online leeromgevingen. Onderzoeker David Mykota concludeert dat ‘social presence’ een matige maar consistente invloed heeft op leerresultaten en tevredenheid van lerenden in online omgevingen. Opvallend zijn de waargenomen verschillen tussen manieren van online leren.
Begin deze week verscheen bij Npuls AI-GO! Een Raamwerk voor AI-Geletterdheid in het Onderwijs. In mijn 9000ste blogpost (sinds oktober 2003) vergelijk ik dit raamwerk met twee eerder verschenen raamwerken op dit terrein. Het gaat daarbij om: Dakan, Rick en Feller, Joseph. (2025) “Framework for AI Fluency (Practical Summary Document),”
Revolutionair veranderen, disruptief, game-changer. Als het gaat om nieuwe technologieën en L&D kijkt Josh Bersin niet op een superlatief meer of minder. En dat is al jaren zo. Nu is AI volgens hem weer de ‘game-changer‘ van L&D. Volgens Bersin staat de L&D-sector voor een noodzakelijke heroriëntatie van het traditionele
Het flipped classroom-model belooft veel maar valt in de praktijk ook tegen omdat het zich beperkt tot het omdraaien van content, terwijl de werkelijke uitdaging ligt in het activeren van cognitieve processen bij lerenden. Volgens Clara Vanbellingen vereist dit een bewust ontwerp van alle leerfasen, waarbij technologiekeuzes worden afgestemd op
Microsoft bespaart 500 miljoen dollar met AI, maar de meeste bedrijven worstelen nog met succesvolle implementatie. Verder breiden techgiganten hun controle uit over onze digitale ervaringen, onder meer dankzij nieuwe AI-browsers die traditionele zoekgewoonten kunnen verdringen. Check vooral ook het laatste, opzienbarende, bericht waarover ik me de afgelopen week heb
Een groot deel van geleerde informatie verdwijnt binnen een uur. Docente Cathleen Beachboard weet hoe echter je deze ‘vergeetcurve’ doorbreekt. Zij hanteert drie strategieën die ervoor zorgen dat lerenden daadwerkelijk onthouden wat ze leren. Ik voeg daaraan toe hoe je digitale technologie kunt gebruiken om deze strategieën te faciliteren en
AI-toepassingen kunnen het leren ondersteunen als ze op een verstandige manier worden gebruikt. Maar zullen we dat ooit gaan doen? Met de smartphone is dat immers ook vooralsnog niet gelukt. In deze blogpost kijk ik vanuit drie perspectieven naar wat we kunnen leren van smartphones als het gaat om een
In Against “Brain Damage” nuanceert Ethan Mollick de zorgen van menig onderwijsprofessional over de eventuele schade die het gebruik van AI-toepassingen zou aanbrengen aan ons brein. Mollick stelt: AI beschadigt onze hersenen niet, maar ondoordacht gebruik kan ons denken beschadigen. De paniek over AI die onze hersenen zou beschadigen blijkt
Je leest regelmatig dat een verkeerd gebruik van ‘AI’ de ontwikkeling van lerenden kan belemmeren. Dennis Magliozzi en Kristina Peterson illustreren echter dat een doordacht gebruik van AI-toepassingen de schrijfvaardigheid van lerenden juist kan bevorderen. Zij hanteren daarvoor onder meer vier regels voor het componeren van teksten. De auteurs hanteren
Hanneke Theelen en Kim Dirkx van Zuyd Hogeschool hebben een interessant onderzoek uitgevoerd naar hoe docenten zich bezighouden met de ontwerpprincipes van blended onderwijs, hoe ze deze toepassen in het onderwijsontwerp en hoe ze online leeromgevingen hierbij gebruiken. Mijn conclusie: bijna dertig jaar na de introductie van de eerste online
Generatieve AI dringt inmiddels ook door in het voetbal. Dat is één van de nieuwsberichten waarover ik me de afgelopen week weer heb verwonderd. Verder bevat deze blogpost onder andere ook een zorgwekkend bericht over privacy en training. En dan heb ik het weer niet over voetbal. O ja: Veo3
In How did we get from “schools kill creativity” to “AI kills critical thinking in schools?” betoogt John Moravec dat de onderwijswereld een opmerkelijke verschuiving heeft gemaakt: van kritiek op het systeem naar vrees voor technologie. Waar Sir Ken Robinson in 2006 nog beweerde dat scholen creativiteit doodden, klinkt nu
Onderstaande blogpost heb ik geschreven ter gelegenheid van de pensionering van edublogger en voormalig ICTO-adviseur van Zuyd Hogeschool, Judith van Hooijdonk (aka JuJuutje). In deze blogpost besteed ik ook aandacht aan het belang van kennis delen en bloggen. Judith van Hooijdonk is voor mij altijd een beetje JuJuutje gebleven. Als
Jonathan Singer en Mim Fox hebben een raamwerk ontwikkeld dat podcasting verandert van aanvullend materiaal naar volwaardige didactische methode, waarbij lerenden niet alleen luisteren maar vooral zelf content creëren. Hun Fox-Singer Framework sluit aan bij bekende onderwijstheorieën en leerprincipes zoals transformatief leren en ervaringsleren. Het Fox-Singer Framework is ontstaan vanuit
Hoe integreert jouw organisatie AI voor leren en ontwikkelen, opleiden en onderwijs? Van categorisch verbieden tot volledig omarmen – onderwijsinstellingen en L&D-afdelingen maken verschillende keuzes. Deze keuze voor één van de vijf varianten beïnvloedt zowel de dagelijkse praktijk als de lange termijn strategie. Welke variant kiezen jullie? Een AI-adoptiemodel is
Nieuwsgierigheid is van groot belang voor leren en ontwikkelen. Volgens Robert-Jan Simons zijn er acht vormen van nieuwsgierigheid. Wat is de mogelijke invloed van het gebruik van (generatieve) AI-toepassingen op deze acht vormen? Die vraag probeer ik in deze blogpost te beantwoorden. Robert-Jan Simons is onder meer emeritus-hoogleraar “didactiek in
AI-ontwikkelaars doen niet aan vakantieperiodes. Daar waar je binnen onderwijsinstellingen deze weken amper nog nieuwe initiatieven kunt nemen, geven bedrijven als Anthropic, Elevenlabs en OpenAI extra gas. Deze blogpost bevat daarom weer diverse berichten over ontwikkelingen waarover ik me deze week heb verwonderd. Anthropic maakt app-ontwikkeling mogelijk binnen Claude Anthropic
De uitgebreide bijdrage Employee Training Statistics, Trends, And Data In 2025 beschrijft waarom organisaties investeren in professionalisering van werknemers en wat voordelen zijn van online training. Het artikel vat ook interessante statistieken over professionalisering van medewerkers samen. Professionalisering van medewerkers blijft volgens de auteur een strategische investering voor organisaties die
Generatieve AI heeft de fase van eerste verbazing achter zich gelaten en bevindt zich nu volgens Carlo Iacono in het stadium “ongemakkelijke adolescentie”. Onderwijsinstellingen worstelen nog altijd met de praktische implementatie van deze technologie. De vraag verschuift van wat AI kan naar hoe het verantwoord kan worden ingezet. Deze uitdaging
“This technology will revolutionize education“. Deze kreet hebben we in de loop der jaren veelvuldig voorbij zien komen. In de praktijk blijkt dat nieuwe technologie het onderwijs nog nooit heeft veranderd. Lisa Nielsen meent dat dit ook met AI niet het geval zal zijn. Toch is deze technologie anders dan,
De opkomst van AI leidt tot belangrijke uitdagingen voor het onderwijs. Een recente discussie tussen een aantal experts brengt drie belangrijke vraagstukken naar voren: hoe we omgaan met technologische verandering, welke keuzes we maken ten aanzien van menselijke vaardigheden, en hoe we onze rol als onderwijsprofessionals vormgeven. De expertdiscussie is
Onderzoek van het ERASMUS+ project Teaching and Learning with Artificial Intelligence (TaLAI) laat zien dat meer dan 70% van de Europese docenten -die participeerden in het onderzoek- het gebruik van AI toestaat bij summatieve opdrachten. Tegelijkertijd worstelen zowel docenten als lerenden met ethische vragen en het gebrek aan duidelijke richtlijnen
De afgelopen week is mijn schoonmoeder op bijna 91 jarige leeftijd overleden. Ik heb me de afgelopen dagen daarom naar verhouding weinig bezig gehouden met AI. Toch heb ik weer veertien berichten verzameld waarover ik me verwonderd heb. Bijvoorbeeld over onderzoek waaruit blijkt dat chatbots kunnen bijdragen aan waanbeelden, of
De organisatie achter OEB, een van Europa’s grootste congressen over leren, opleiden en onderwijs, start de tweede editie van het het “30 under 30″ programma. Dit initiatief biedt dertig jonge professionals en onder de 30 jaar gratis toegang tot editie 2025 van de Online Educa in Berlijn. Wat houdt het
Een tijd geleden schreef ik dat het niet voldoende is dat je beschikt over basale bekwaamheid op het gebied van ‘AI’. Het gaat om ‘AI-vloeiendheid’, AI-fluency. Hoe kun je effectief, verantwoord én creatief samenwerken met AI? Het AI Fluency Framework, ontwikkeld door Rick Dakan en Joseph Feller, biedt hiervoor een
Remco Pijpers schetst in een recente LinkedIn-post een kernuitdaging van het pedagogisch handelen: het voortdurend balanceren tussen tegenstrijdige krachten. Volgens Remco moeten we als het gaat om AI meer pedagogisch onderscheid maken tussen wat goed en wat ongepast is. AI introduceert inderdaad nieuwe spanningen, maar biedt m.i. tegelijkertijd mogelijkheden om
De inzet van AI krijgt steeds meer plek op het gebied van leren, opleiden en onderwijs. Veel organisaties zijn al aan het experimenteren met AI-toepassingen, maar een samenhangende aanpak ontbreekt vaak nog. Voor organisaties die deze stap wel willen zetten, bied ik een programma aan waarin ik met een multidisciplinair
Onderwijsinstellingen worstelen steeds meer met de vraag hoe ze groeiende aantallen lerenden met uiteenlopende behoeften effectief kunnen ondersteunen. Bharat Khushalani beschrijft in Empowering Student Success through AI-Driven Collaboration hoe een technische hogeschool in India laat zien hoe verschillende afdelingen samenwerken om gepersonaliseerde ondersteuning te bieden. ‘AI’ speelt daarbij een belangrijke
De afgelopen week heb ik me verwonderd over in totaal veertien berichten. Het Franse Mistral heeft bijvoorbeeld een nieuw model gelanceerd, er was veel ‘videonieuws’ en er is een nieuw type browser gelanceerd. In China hebben ze een manier bedacht om te voorkomen dat AI-tools tijdens examens gebruikt kunnen worden,
Als we steeds minder informatie onthouden en ons denken uitbesteden aan AI-toepassingen, dan zullen we steeds minder intelligent worden. Deze waarschuwing doen Barbara Oakley en collega’s in het hoofdstuk The Memory Paradox: Why Our Brains Need Knowledge in an Age of AI. Zij pleiten voor een meer bewust gebruik van
Motivatie bij lerenden is een veelvoorkomend vraagstuk waar menig docent mee worstelt. Cindy Nebel van The Learning Scientists beschrijft in The Science of Motivation wat je als docent kunt doen om de motivatie van lerenden te verbeteren. ‘Motivatie’ is een belangrijk thema bij leren, opleiden en onderwijs. Onderzoek laat onder
In het verleden stelde Mary Meeker elk jaar een overzicht samen met internet trends. Zij heeft nu met collega’s een zeer uitgebreide presentatie gemaakt met AI-trends. De presentatie bevat maar liefst 340 slides, soms met meerdere grafieken per slide. In deze blogpost vat ik een aantal trends samen. Maar bekijk
Het afgelopen weekend stuitte ik dankzij Esther van Popta op een bijdrage waarin wordt betoogd dat menselijke relaties en zelfbepaling de basis vormen voor het gebruik van AI voor leren, opleiden en onderwijs. Dat klinkt sympathiek en wijs, maar is m.i. te simplistisch. Hoogleraar Danny Liu stelt in de betreffende
We kunnen de toekomst van leren actief vormgeven door scenariodenken toe te passen, waarbij “wat als”-vragen helpen om van voorspelling naar mogelijkheden te verschuiven. Professor Gilly Salmon introduceert in haar artikel “The Learning Tree: Branching into Possibility” een nieuwe benadering voor toekomstgericht denken over leren.Tijdens editie 2025 van de OEB
Deze week besteed ik aandacht aan veertien diverse nieuwtjes met betrekking tot (generatieve) AI, die ik de afgelopen week ben tegen gekomen. Ze hebben onder meer betrekking op juridische steekspellen, medisch onderzoek en het vervangen van bepaalde taken die nu nog door mensen worden uitgevoerd. Advertenties op Facebook volledig gemaakt
Voorop gesteld: ik ben niet heel bang dat we ‘dommer’ worden door het gebruik van AI. Dat is door de eeuwen heen ook beweert van technologieën zoals pen en papier, en zoekmachines. Toch bestaat het risico dat lerenden minder goed gaan leren als zij belangrijke leeractiviteiten uitbesteden aan een AI-toepassing.
Google Gemini 2.5 Pro stelt jou in staat om met behulp van een prompt interactieve content te ontwikkelen die je voor leren kunt gebruiken. Je hoeft daarvoor geen specialist te zijn op het gebied van ‘learning design’. Ook lerenden zelf kunnen deze toepassing gebruiken voor het maken van korte instructies
Jongeren moeten begrijpen hoe AI werkt, welke maatschappelijke gevolgen AI heeft en hoe ze AI op een ethische manier kunnen gebruiken om voorbereid te zijn op een samenleving en economie in het AI-tijdperk. Het rapport “Empowering Learners for the Age of AI” presenteert daarom een raamwerk voor AI-geletterdheid, met als
Jill Barshay vat twee studies samen over een onderwerp dat ik al een aantal keren in mijn bijdragen aan de orde heb gesteld: veel lerenden laten AI-toepassingen hersenwerk voor hen doen. Onderzoekers spreken volgens Barshay van ‘metacognitieve luiheid’, waarbij lerenden kritische denkprocessen afschuiven op AI-systemen. De eerste studie, gepubliceerd in
Onderzoek van Stanford University laat zien dat virtual reality (VR) niet geschikt is voor alle leersituaties. Na dertig jaar experimenteel onderzoek concluderen onderzoekers dat VR het best werkt wanneer het spaarzaam en doordacht wordt ingezet, waarbij de voordelen opwegen tegen de nadelen. VR is een medium dat de echte wereld
We zijn voor het vierde achtereenvolgende jaar met Hemelvaart naar Berlijn geweest. Dit keer met goede vrienden. Hier een korte impressie. We zijn vanuit Duisburg met de ICE gereisd. Voor onze drie dagen in Berlijn verbleven we dit keer in Hotel Henri aan de Meinekestrasse, midden in het oude westen
Ik ben deze week een aantal dagen weg geweest. Ik heb de ontwikkelingen rond (generatieve) AI daarom wat minder intensief gevolgd. Toch heb ik weer een aantal berichten verzameld waarover ik me verwonderd heb. Google kondigt SignGemma aan: AI-model voor gebarentaalvertaling Google heeft SignGemma aangekondigd, een opzienbarend open AI-model dat
Het traditionele onderwijsmodel staat onder druk door de opkomst van AI-agenten die als persoonlijke mentoren fungeren. Dat schrijft futurist Thomas Frey in The Future of Education with AI Agents: How Conversational Agents Will Replace Classrooms. Ik vind weer wat van dit betoog. Volgens Frey gaat het concept ‘leren om te
David Wiley heeft onlangs een interessante blogpost geschreven over de relatie tussen schrijven en denken in het tijdperk van AI-taalmodellen, en over het belang van ‘generatief schrijven’. Hij vergeet m.i. echter een belangrijk aspect daarbij. Wiley begint met een fundamenteel verschil van mening over schrijven. Historicus David McCullough stelt dat
Vind je dat de ontwikkeling van digitale technologie snel gaat? Wacht dan maar tot quantum computing toegankelijk wordt en breder wordt toegepast. Deze nieuwe technologie kan de huidige AI-ontwikkelingen drastisch versterken en zal gevolgen hebben voor leren, opleiden en onderwijs. Daarom wil ik wat uitgebreider stil staan bij quantum computing.
De studie ‘Student Engagement and AI: Research Overview and Findings’ van D2L’s Academic Affairs team en het Online Learning Consortium onderzoekt hoe lerenden in het hoger onderwijs generatieve AI-technologieën zien en gebruiken. De auteurs beschrijven kansen en uitdagingen. Lerenden gebruiken AI-tools vaak, ook als dit niet ‘mag’. Dit rapport, gebaseerd