Bloggers

Waar ik me de afgelopen week over verwonderd heb, als het gaat om generatieve AI (deel 20)

Dit is alweer de twintigste bijdrage met berichten over (generatieve) AI waarover ik me de afgelopen week heb verwonderd. Ik open met een bericht over kostbare ‘AI-scholen’ (ja, echt) en eindig met een toepassing voor voor met bewegingsbeperkingen.

AI-scholen breiden uit in de VS (voor degenen die het kunnen betalen)

Alpha Schools, een privéschoolketen die AI gebruikt voor gepersonaliseerd onderwijs, opent acht nieuwe vestigingen in de Verenigde Staten. Leerlingen besteden slechts twee uur per dag aan kernvakken via AI-gestuurde leerprogramma’s in sessies van 25 minuten. De rest van de dag staat in het teken van praktische vaardigheden zoals financiële geletterdheid en presenteren. In plaats van traditionele docenten werken er ‘begeleiders’ die leerlingen motiveren en coachen. Het schoolgeld bedraagt minimaal 40.000 dollar per jaar. Bepaald geen toegankelijk onderwijs. Critici twijfelen aan de effectiviteit van het vervangen van docenten door AI en het beperken van vakonderwijs tot korte sessies (dat laatste is al vaker zonder veel succes geprobeerd). Deze critici benadrukken m.i. terecht dat socialisatie en menselijke interactie belangrijk zijn voor de ontwikkeling van leerlingen. Meerdere Amerikaanse staten hebben Alpha’s aanvragen voor openbare charterscholen afgewezen, alleen Arizona heeft ingestemd. De scholen richten zich op welgestelde ouders die ontevreden zijn met het huidige onderwijssysteem.

Nieuwe veiligheidsmaatregelen voor ChatGPT

OpenAI heeft veranderingen aangekondigd voor ChatGPT om beter te kunnen omgaan met gebruikers in moeilijke situaties. Het bedrijf werkt samen met meer dan 250 artsen uit 60 landen en heeft een expertcommissie opgericht die adviseert over mentale gezondheid en welzijn. Een belangrijke verandering is dat ChatGPT gevoelige gesprekken automatisch doorschakelt naar geavanceerdere redeneermodellen zoals GPT-5-thinking, die meer tijd nemen om doordachte antwoorden te formuleren. Voor jongeren komt OpenAI binnen een maand met controlemogelijkheden waarmee ouders hun kinderen kunnen koppelen, functies kunnen uitschakelen en meldingen kunnen ontvangen wanneer ChatGPT acute nood detecteert. Daarnaast kunnen ouders instellen hoe ChatGPT reageert op hun tiener met leeftijdsgeschikte gedragsregels. Deze maatregelen zijn onderdeel van een 120-dagenplan waarin OpenAI de komende maanden meerdere veiligheidsverbeteringen wil doorvoeren. Het gaat m.i. best ver om jouw account te koppelen aan dat van je kind zodat je conversaties kunt monitoren. Ook vraag ik me af of de meldingen-optie niet zal leiden tot veel valse meldingen. Zou OpenAi niet beter kunnen voorkomen dat ChatGPT met jongeren onveilige conversaties voert?

Onze gesproken taal verandert als gevolg van het gebruik van AI

Onderzoekers van Florida State University hebben ontdekt dat woorden die ChatGPT veel gebruikt, steeds vaker voorkomen in de gesproken taal van mensen. Het team analyseerde 22,1 miljoen woorden uit spontane gesprekken, waaronder podcasts over wetenschap en technologie. De onderzoekers vergeleken het taalgebruik van voor en na de introductie van ChatGPT in 2022. Woorden zoals “delve”, “intricate”, “surpass”, “meticulous” en “underscore” werden aanzienlijk vaker gebruikt na ChatGPT’s introductie. Bijna driekwart van deze AI-geassocieerde woorden vertoonde een toename in gebruik, sommige zelfs meer dan verdubbeld in frequentie. Opvallend is dat synoniemen van deze woorden niet dezelfde stijging lieten zien – bijvoorbeeld “underscore” steeg wel, maar “accentuate” niet. De onderzoekers vermoeden een mogelijke “doorsijpeleffect” waarbij AI-taalpatronen onbewust onze manier van spreken beïnvloeden. Of zouden de podcasts ook gegenereerd zijn met behulp van AI?

Nieuw transparant AI-alternatief uit Zwitserland

Zwitserse universiteiten hebben Apertus ontwikkeld. Dat is een open-source taalmodel dat wil concurreren met ChatGPT en vergelijkbare systemen. Het model is qua prestaties vergelijkbaar met Meta’s Llama 3 uit 2024, maar onderscheidt zich door volledige transparantie. Waar commerciële AI-systemen hun werkwijze grotendeels geheimhouden, maakt Apertus alle code, trainingsdata en ontwerpkeuzes openbaar toegankelijk. Dit moet vertrouwen kweken en bezorgdheid wegnemen over mogelijke vooroordelen in AI-systemen. Het Zwitserse team richt zich bewust niet op de nieuwste functies voor gewone gebruikers, maar geeft prioriteit veiligheid en toegankelijkheid voor wetenschappers en bedrijven. Organisaties kunnen het model downloaden en op eigen servers installeren. Zij houden daardoor controle houden over hun data. De bankensector toont interesse vanwege de nadruk op gegevensbescherming, hoewel sommige Zwitserse banken al samenwerken met andere AI-leveranciers zoals OpenAI. Door zich vooral te richten op wetenschappers en bedrijven, zal Apertus m.i. op korte termijn geen concurrent worden van ChatGPT cs.

OpenAI komt met eigen werkgelegenheidsplatform en certificeringsprogramma

OpenAI heeft plannen aangekondigd voor een platform met arbeidsplaatsen en certificeringsprogramma om meer mensen AI-vaardigheden te laten ontwikkelen. Het OpenAI Jobs Platform moet bedrijven helpen AI-bekwame werknemers te vinden en werkzoekenden koppelen aan passende functies. Daarnaast komt er een certificeringssysteem dat verschillende niveaus van AI-kennis beoordeelt, van basisvaardigheden tot geavanceerde prompt engineering. OpenAI wil tegen 2030 tien miljoen Amerikanen certificeren en werkt hiervoor samen met grote werkgevers zoals Walmart en consultancybureaus als Boston Consulting Group. Het programma bouwt voort op de bestaande OpenAI Academy, die volgens eigen zegtgen al twee miljoen mensen heeft bereikt. De initiatieven zijn onderdeel van een bredere inspanning van OpenAI om AI-geletterdheid te vergroten en meer economische kansen te creëren. Het initiatief zal wellicht concurreren met LinkedIn, al is LinkedIn gericht op tal van functies en neemt netwerken een belangrijke plaats in binnen LinkedIn (dat eigendom is van Microsoft).

Nieuwe audioformats in Google Notebook LM

Met behulp van Google Notebook LM kun je podcasts van documenten maken. Via X heeft Google bekend gemaakt dat Google Notebook LM nieuwe audio-overzichtformaten krijgt:

• (Standaard) Diepgaande analyse: een grondige bestudering van je bronnen
• Beknopt: 1-2 minuten durende, korte overzichten
• Kritische beoordeling: een expertevaluatie met constructieve feedback op je materiaal
• Debat: een doordacht debat tussen twee presentatoren

AI helpt nepwetenschappelijke tijdschriften opsporen

Pedro de Bruyckere besteedt aandacht aan onderzoek waarin onderzoekers een AI-systeem hebben ontwikkeld dat twijfelachtige wetenschappelijke tijdschriften kan identificeren. Het probleem van zogenaamde “predatory journals” – tijdschriften die geld vragen voor publicatie zonder degelijke peer review – groeit sinds de opkomst van open access publishing. Deze nepuitgevers gebruiken vaak misleidende namen die lijken op gevestigde tijdschriften en beloven snelle publicatie zonder kwaliteitscontrole. Het AI-model analyseert drie aspecten: website-inhoud (zoals peer review beleid), websiteontwerp (patronen in code en vormgeving) en bibliometrische gegevens (citaties en diversiteit van auteurs). Bij tests kon het systeem ruim 1000 verdachte tijdschriften identificeren die samen honderdduizenden artikelen publiceren. Ongeveer een kwart van de resultaten bleek vals alarm. De onderzoekers benadrukken volgens Pedro echter dat het systeem bedoeld is als hulpmiddel voor experts, niet als vervanging.

Mistral AI breidt Le Chat uit met bedrijfsconnecties en geheugen

Le Chat van Mistral AI kan nu toegang krijgen tot meer dan twintig bedrijfsapplicaties via MCP-connectoren, waaronder Databricks, Snowflake, GitHub, Asana, Outlook en Stripe. Gebruikers kunnen documenten doorzoeken, gegevens analyseren en acties uitvoeren binnen deze tools zonder van platform te wisselen. Daarnaast voegt Mistral de functie Memories toe, waarmee Le Chat gesprekken onthoudt en gepersonaliseerde antwoorden geeft op basis van eerdere interacties. De AI-tool slaat relevante informatie op maar vermijdt gevoelige gegevens. Gebruikers behouden controle over wat wordt opgeslagen en kunnen herinneringen bewerken of verwijderen. Organisaties kunnen zelf bepalen welke connectoren beschikbaar zijn voor hun medewerkers. Le Chat kan worden geïmplementeerd in de eigen infrastructuur of via de cloud van Mistral. Beide functies zijn beschikbaar in het gratis abonnement.

AI-sollicitatiegesprekken leiden tot meer banen

Een grootschalig experiment met 70.000 sollicitanten toont dat AI-stemassistenten effectiever zijn dan menselijke recruiters bij het afnemen van sollicitatiegesprekken. Wanneer AI de gesprekken voerde, kregen sollicitanten 12% vaker een baanaanbieding, begonnen 18% vaker daadwerkelijk met werken en bleven 17% vaker de eerste dertig dagen in dienst. De uiteindelijke beslissing over aanname werd nog altijd door menselijke recruiters genomen, gebaseerd op het gesprek en een gestandaardiseerde test. Opvallend was dat 78% van de sollicitanten, toen ze de keuze kregen, koos voor een gesprek met AI. Analyse van gespreksverslagen laat zien dat AI meer relevante informatie uit sollicitanten weet te halen dan menselijke recruiters. Sollicitanten beoordeelden hun ervaring met AI-gesprekken even positief als die met menselijke recruiters. De onderzoekers menen dat AI een waardevolle aanvulling kan zijn in het wervingsproces.

Salesforce vervangt 4.000 medewerkers door AI-agenten

Salesforce meldt een groei aan omzet, maar heeft tegelijkertijd 4.000 banen geschrapt in de klantenservice. Dat is mogelijk door de inzet van AI-agenten, die nu de helft van alle klantgesprekken afhandelen. CEO Marc Benioff benadrukt dat dit onderdeel is van een hybride model waarbij AI repetitieve taken overneemt en mensen zich richten op complexe zaken en klantrelaties. Het bedrijf, dat wereldwijd 76.000 medewerkers telt na een reorganisatie, streeft naar snellere en goedkopere service zonder het persoonlijke contact te verliezen. Volgens Benioff gaat het niet om volledige vervanging van personeel, maar om nieuwe samenwerking tussen software en medewerkers. Het gaat echter wel ten koste van banen. Het bericht meldt niet of Salesforce ook heeft moeten investeren in nieuwe banen om dit mogelijk te kunnen maken. Bedrijven zetten AI in voor operationele efficiëntie terwijl ze menselijke expertise behouden voor taken die persoonlijke aandacht vereisen. Het gaat ogenschijnlijk niet om het realiseren van innovatie van arbeid. Bedrijven zijn niet altijd succesvol in het gebruik van AI voor operationele efficiëntie.

Anthropic haalt 13 miljard dollar op en wordt 183 miljard waard

AI-bedrijf Anthropic heeft een nieuwe financieringsronde van 13 miljard dollar afgerond, waarmee het bedrijf nu wordt gewaardeerd op 183 miljard dollar. De investering wordt volgens het persbericht geleid door ICONIQ, samen met Fidelity en Lightspeed Venture Partners. Anthropic is ontwikkelaar van Claude, de AI-assistent die sinds maart 2023 beschikbaar is. Het bedrijf is volgens eigen zeggen flink gegroeid: de jaaromzet naam toe van ongeveer 1 miljard dollar begin 2025 naar meer dan 5 miljard dollar in augustus. Anthropic bedient inmiddels ruim 300.000 zakelijke klanten. Het nieuwe kapitaal wordt gebruikt om te voldoen aan de groeiende vraag van bedrijven, veiligheidsonderzoek uit te breiden en internationaal verder te groeien. Claude Code, het programmeertool van het bedrijf dat in mei werd gelanceerd, genereert al meer dan 500 miljoen dollar aan jaaromzet. Anthropic is duidelijk één van de belangrijke spelers in de competitieve AI-markt.

Projecten in ChatGPT

OpenAI heeft projecten toegevoegd aan ChatGPT. Dit is een functie die gebruikers helpt bij langdurige werkzaamheden. Claude heeft deze optie al langer. Projecten bundelen gesprekken, bestanden en instructies in één werkruimte, zodat de AI-assistent context behoudt tussen sessies. Gebruikers kunnen tot 40 bestanden uploaden (afhankelijk van hun abonnement) en specifieke instructies geven voor elk project. De functie werkt op alle apparaten en ondersteunt verschillende werkstromen zoals onderzoek, schrijven en planning. Projecten hebben een ingebouwd geheugen dat alleen informatie uit dat specifieke project gebruikt, of standaardgeheugen dat ook andere gesprekken kan raadplegen. Voor zakelijke gebruikers blijven projecten binnen de werkruimte afgesloten. De functie is beschikbaar voor alle ChatGPT-abonnementen zonder extra kosten en maakt herbruikbare workflows mogelijk voor terugkerende taken. Wel zijn er verschillen tussen abonnementen, bijvoorbeeld hoeveel bestanden je in een project kunt gebruiken.

AI-chatbots blijken gevoelig voor psychologische manipulatie

Onderzoekers van de Universiteit van Pennsylvania concluderen volgens The Verge dat AI-chatbots zoals ChatGPT kunnen worden overgehaald om hun eigen regels te overtreden door gebruik te maken van bekende overtuigingstechnieken. Het onderzoeksteam paste zeven psychologische strategieën toe uit het boek “Influence: The Psychology of Persuasion”, waaronder autoriteit, commitment en sociale druk. Het volgende viel op: waar ChatGPT normaal slechts in 1% van de gevallen instructies gaf voor het maken van lidocaïne, steeg dit naar 100% wanneer eerst een precedent werd geschapen door te vragen naar de synthese van vanilline. Ook bleek de chatbot gevoeliger voor beledigingen na eerst een mildere term te hebben gebruikt. Het onderzoek had betrekking op GPT-4o Mini. Toch leidt dit onderzoek volgens The Verge tot vragen over de effectiviteit van veiligheidsmaatregelen wanneer AI-systemen relatief eenvoudig kunnen worden gemanipuleerd door standaard overtuigingstechnieken.

AI-stethoscoop detecteert drie hartaandoeningen in 15 seconden

Onderzoekers van Imperial College London hebben aangetoond dat een AI-stethoscoop drie hartaandoeningen kan opsporen tijdens een kort consult bij de huisarts. In een grootschalig onderzoek met meer dan 200 huisartsenpraktijken en 1,5 miljoen patiënten werden mensen met klachten als kortademigheid of vermoeidheid onderzocht. Patiënten die met de AI-stethoscoop werden geëxamineerd, kregen twee keer vaker de diagnose hartfalen, 3,5 keer vaker atriumfibrilleren en bijna twee keer vaker hartklepafwijkingen. Het apparaat, ter grootte van een speelkaart, maakt een ECG en analyseert harttonen via algoritmes die zijn getraind op gezondheidsdata van tienduizenden mensen. De technologie is veelbelovend. Toch stopte zeventig procent van de huisartsenpraktijken na twaalf maanden met het gebruik van de AI-stethoscoop of gebruikte deze sporadisch. De onderzoekers stellen dat betere integratie in bestaande werkroutines nodig is. Twee derde van de patiënten die door de AI werden aangemerkt als mogelijk gevallen van hartfalen, bleek dit bij vervolgonderzoek niet te hebben. Dit kan onnodige angst en tests veroorzaken, maar kan ook hartfalen detecteren dat anders gemist zou worden. De AI-stethoscoop moet volgens de onderzoekers alleen gebruikt worden bij patiënten met klachten, niet voor routinecontroles bij gezonde mensen. De onderzoekers benadrukken dat vroege detectie belangrijk is, omdat hartfalen vaak pas wordt ontdekt wanneer patiënten als spoedgeval in het ziekenhuis belanden.

AI verbetert hersencomputer-interface voor mensen met bewegingsbeperkingen

Onderzoekers van UCLA hebben een draagbaar hersencomputer-interface systeem ontwikkeld dat AI gebruikt om de intenties van gebruikers beter te begrijpen. Het systeem leest hersensignalen via EEG-elektroden op het hoofd en vertaalt deze naar commando’s voor een robotarm of computercursor. De AI-component observeert via een camera wat er gebeurt en helpt bij het uitvoeren van taken. Tests met vier deelnemers, waaronder één verlamde persoon, laten zien dat taken met AI-hulp aanzienlijk sneller worden voltooid. De verlamde deelnemer kon een robotarm-taak met AI in zes minuten voltooien, terwijl dit zonder AI niet lukte. Het voordeel van dit systeem is dat het geen operatie vereist, in tegenstelling tot geïmplanteerde herseninterfaces. Dit nieuwe systeem kan mensen met bewegingsstoornissen helpen bij dagelijkse taken.

Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie

Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.

The post Waar ik me de afgelopen week over verwonderd heb, als het gaat om generatieve AI (deel 20) first appeared on WilfredRubens.com over leren en ICT.
Lees het hele artikel