Logo e-Learning

 

Maandelijkse nieuwsbrief maandag 23 december 2024

Vacatures
Bij het verzenden van deze nieuwsbrief, kunnen vacatures inmiddels zijn ingevuld. Check voor de zekerheid eerst.

Bespeak
Onderwijskundige team Rijksoverheid
 
Courseware
>Support Consultant E-Learning Ontwikkeltools
Stage contentmarketeer
 
inBrain
Office manager/financieel medewerker
Accountmanager
Digital Learning Specialist
 
E-learning Training
Learning Consultant
E-learning Ontwikkelaar
 
FLOWSPARKS
Meerdere vacatures

  

Voor actuele vacatures, zie de rubriek vacatures.
 

Agenda
Activiteiten voor de komende periode.


16-1-2025 - 30-1-2025 - Den Haag
Praktische Storyline Training
 
7-2-2025 - 9-5-2025 – Den Haag
E-learning Ontwikkelaar Opleiding
 
18-2-2025 - Den Haag
Praktische Advanced Storyline Training
 
6-3-2025 – ‘s Hertogenbosch
Next Learning Event 2025
 
6-3-2025 - 27-3-2025 - Microsoft Teams
Praktische Online Storyline Training
 
11-03-2025 - Dordrecht
Nederlandstalige MoodleMoot




Wilt u ook iets delen met onze lezers, stuur dan uw activiteit naar redactie@e-Learning.nl

 

Nieuwsbrieven
Eerdere nieuwsbrieven

- Oktober 2024
- Juli 2024
- April 2024
- December 2023
- Oktober 2023
- Juli 2023
- Mei 2023
- December 2022
- Oktober 2022
- September 2022 
- Juni 2022
- Mei 2022
- Februari 2022


 


Introductie

 

Het eind van het jaar nodigt uit om terug te kijken, maar vooral ook om na te denken over hoe het verder zal gaan met recente ontwikkelingen, met name hoe kunstmatige Intelligentie (AI) leren en ontwikkelen zal veranderen. In deze nieuwsbrief bieden wij onze redacteur Wilfred Rubens alle ruimte om zijn licht te schijnen op de invloed van AI op ons vakgebied. Rubens houdt al twee jaar op e-Learning.nl en in deze nieuwsbrief de lezers op de hoogte van wat er gaande is. Wij sluiten ons graag aan bij afsluitende woorden van zijn bijdrage: “Laten we (generatieve) AI het komend jaar omarmen waar het waardevol is, maar vooral de menselijke kant van leren en ontwikkelen niet uit het oog verliezen.” Marktspeler RMMBR stelt dat AI dé sleutel is tot een toekomstbestendige organisatie, en breekt daarom een lans voor meer AI-geletterdheid. Verder in deze Nieuwsbrief de vaste rubrieken, zoals een overzicht van het nieuws van de aangesloten marktpartijen, vacatures en agenda. Tot slot wenst e-Learning.nl jullie hele mooie feestdagen toe en een gezond en succesvol 2025. 

   

Wilfred Rubens favoriete AI-links

In deze nieuwsbrief een korte samenvatting. Wil je het hele artikel lezen, klik dan op de link boven de samenvatting.

Impressie AI-deas for learning and education editie 2024
Op 18 november 2024 vond in Utrecht de tweede editie van AI-deas for learning and education plaats. Wilfred Rubens heeft deze dag voor een groot deel bijgewoond. Philippa Hardman verzorgde een keynote over de vraag of het gebruik van AI leidt tot meer effectief leren, opleiden en onderwijs. Verder waren er tal van sessies, waaronder een sessie over de AI Advisory Board.

AI kent lerenden niet echt, en dat heeft gevolgen voor de toepassing van AI voor leren, opleiden en onderwijs
AI-toepassingen hebben potentie voor leren. Toch wijst Sue Ollerhead in de bijdrage “Teachers truly know students and how they learn. Does AI?” op een relevante, en m.i. weinig benoemde, beperking van generatieve AI voor leerdoeleinden.

Grote taalmodellen reduceren cognitieve belasting, al kan dit ook ten koste gaan van het leren
Onderzoekers van een aantal Duitse universiteiten hebben onderzoek gedaan waarbij zij hebben gekeken naar cognitieve belasting en leerresultaten bij het gebruik van grote taalmodellen (LLM’s), in vergelijking met traditionele zoekmachines, voor het verzamelen van informatie tijdens het leren. Wat valt op?

Conclusies uit twee papers over AI tutoring
Recent onderzoek laat zien dat tutoring met behulp van AI het leerproces aanzienlijk kan versnellen. Twee studies, uitgevoerd aan Harvard University en IU International University of Applied Sciences, concluderen dat lerenden met AI-ondersteuning meer leren in minder tijd.

Geeft generatieve AI een impuls aan het concept van de flipped classroom?
Het concept van de ‘flipped classroom’ bestaat inmiddels meer dan vijftien jaar. Je hoort er niet meer zo veel over. Wat niet wil zeggen dat dit concept niet meer wordt toegepast. De opkomst van generatieve AI zou weleens een nieuwe impuls kunnen geven aan dit concept.

Wat is agentic AI en wat zijn mogelijke toepassingen hiervan op het gebied van onderwijs en leren en ontwikkelen?
Op de weblog van NVIDIA heeft Erik Pounds een informatieve bijdrage geschreven over ‘agentic AI’. Hij beschrijft daarin ook een aantal toepassingen. Wilfred Rubens voegt daar toepassingen op het gebied van onderwijs en ‘learning and development’ aan toe.

Pijlers van digitale didactiek herzien onder invloed van generatieve AI
In 2003 gaf de Utrechtse hoogleraar Robert-Jan Simons aan dat er zeven manieren zijn waarop ICT kan leiden tot betere en/of vernieuwde manieren van het vormgeven van leeractiviteiten. Simons sprak daarom van zeven pijlers van digitale didactiek. In 2013 heeft Wilfred Rubens deze zeven pijlers uitgebouwd tot tien pijlers van digitale didactiek, als gevolg van technologieën zoals smartphones, tablets en sociale media, èn veranderende inzichten. In deze bijdrage herziet Rubens deze tien pijlers, als gevolg van de opkomst van generatieve AI.

Er bestaat niet zoiets als AI-didactiek
Op het moment dat een bepaalde technologie in het brandpunt van de belangstelling staat, zijn er altijd mensen die die technologie koppelen aan didactiek. Zoek bijvoorbeeld maar eens naar ‘Ipad pedagogy’. In het artikel “Cultivating (Gen)AI Literacy: Moving Past AI Pedagogy’s Hype” bekritiseert Gwen Nguyen het idee van een “AI-didactiek”.

In hoeverre en hoe goed ondersteunen populaire generatieve AI-tools het leren van lerenden?
Philippa Hardman onderzoekt in haar bijdrage Are ChatGPT, Claude & NotebookLM *Really* Disrupting Education? de mogelijkheden en beperkingen van AI-tools, zoals ChatGPT 4o, Claude 3.5 en NotebookLM, voor het ondersteunen van het leren door mensen. Haar onderzoek richt zich op de vraag in hoeverre en hoe goed deze AI-tools echt bijdragen aan het leerproces. Zijn deze tools echt mogelijk disruptief voor het huidige onderwijs? Ik plaats overigens ook kanttekeningen bij haar onderzoek.

AI veelbelovend voor het vergroten van de toegankelijkheid van het onderwijs voor lerenden met een beperking
Het artikel “The Impact of AI in Advancing Accessibility for Learners with Disabilities” bespreekt hoe AI bij kan dragen aan het verbeteren van de toegankelijkheid en inclusiviteit van het onderwijs voor lerenden met een beperking en extra ondersteuningsbehoefte.

Een vergelijking van twee, als gevolg van AI, herziene taxonomieën voor leren
De taxonomie van Bloom is ooit ontwikkeld als een gemeenschappelijke taal voor het indelen van leerdoelen en leervaardigheden, ten behoeve van het evalueren hiervan. Aangezien AI een steeds grotere rol speelt, is het de vraag of deze taxonomie niet aan herziening toe is. In twee recente publicaties wordt daartoe een poging gedaan. In deze blogpost vergelijkt Wilfred Rubens beide aangepaste taxonomieën.


Voor wie liever zelf een selectie maakt, verwijzen wij graag naar de pagina op zijn weblog, waar al zijn bloemlezingen en bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie te vinden op zijn.
 

 

MoodleMoot 2025 

De inschrijving voor de MoodleMoot Nederland & Vlaanderen is geopend. Wil jij geïnspireerd worden door keynote sprekers en andere Moodlelaars? Schrijf je dan nu in voor dit Nederlandstalige congres over Moodle. We zien jou graag op 11 maart in Dordrecht.
Voor meer informatie en om in te schrijven, ga naar de site van Avetica


 

 

Articulate Gebruikersdag België 

Op vrijdag 21 maart 2025 is het weer zover, de ARTGD in België, Gent. Courseware kijkt er dan ook naar uit om jou te verwelkomen. Dit is dé dag om samen te komen, kennis te delen en jouw e-learning skills verder te ontwikkelen. Naast de workshops en presentaties, hebben we dit jaar ook verschillende klantcases over het gebruik van Articulate. Leer hoe en waarom zij Articulate inzetten en ga naar huis met een bak vol inspiratie. Koop nu je ticket voor de early bird prijs van 159,- euro. Deze prijs geldt tot en met 14 januari. 

 

Hoe bestrijd je het duveltje dat je leermotivatie om zeep helpt

Als het om leren gaat, heeft iedereen zijn eigen voorkeur voor de manier waarop. Succes is hiermee niet gegarandeerd. Leren is een complex cognitief proces dat van veel factoren afhankelijk is. En daar waar de één slaagt en de leerdoel bereikt, struikelt de ander en haakt af, al dan niet in het zicht van de eindstreep. En dat heeft alles te maken met het duveltje dat motivatie heet... Het goede nieuws, dit duveltje is met de juiste leerinstrumenten te bestrijden is. Benieuwd naar hoe dit zit? Het uitgebreide artikel is te lezen in de rubriek Achtergrond.

 

 

Gespreksvorm in e-learning: 5 tips voor goed geschreven spreektaal

De gespreksvorm is een veelvoorkomende manier om leerinhoud te presenteren. Maar het uitschrijven van een gespreksvorm levert een uitdaging op: je moet spreektaal op papier zien te krijgen. Hoe doe je dat op een overtuigende manier? Ivo Terpstra, Digital Learning Specialist bij inBrain, geeft in dit blog vijf tips voor goed geschreven spreektaal in jouw (online) leeroplossing.


 

 

Nieuws van Marktspelers

Let’s Learn!
10 Essentiële L&D-Inzichten uit Kahneman’s ‘Thinking, Fast and Slow’
Microlearning en Kahneman’s inzichten: een perfecte match
Microlearning & opleidingsbudget
De kracht van Microlearning: GRATIS inspiratiesessie
Hoe kan L&D bijdragen aan betere HR?
Leren over Microlearning? Vraag gratis e-boek aan
 
LT&C
Naadloze Integratie van Moodle met Microsoft Teams
Samenwerking Moodle gemeenschap: Filters in het Moodle menu
LTNC ontvangt Moodle Partner Community Contributor Award
 
 
Avetica
Wizard voor het inrichten van je Moodle cijferboek
Sitegroep synchronisatie toevoegen aan meerdere cursussen
Schrijf je in voor MoodleMoot 2025
MoodleMoot 2025: sprekers en thema keynote zijn bekend
Bepaal zelf het domein per tenant in Moodle Workplace 4.5
Met nieuwe versie Moodle Workplace 4.5 een leeromgeving op maat
Avetica wint award ‘Workplace Contributor of the Year’
Global Moodlemoot 2024 – dag 1
Global Moodlemoot 2024 – dag 2
Global Moodlemoot 2024 – dag 3
Global Moodlemoot 2024 – afsluiting
Moodle 4.5 Introductie AI subsysteem



Zie ook de rubriek Nieuws van Marktspelers en de rubriek Bloggers.

 

 

Kennis is macht, ook in het geval van AI

 

Door: Mathijs Hengeveld en Iris Koolen

We lezen allemaal dat AI onze toekomst rigoureus aan het veranderen is. Toch blijkt uit onderzoek van Cisco (2024) dat slechts 7 procent van de Nederlandse organisaties op dit moment klaar is voor het gebruik van AI. Dat is niet vreemd, als je bedenkt dat het fenomeen nog erg jong is. De expertise omtrent AI is gefragmenteerd aanwezig in organisaties, terwijl je voor een ‘AI-revolutie’ toch echt een groter draagvlak nodig hebt. Waar ligt de sleutel tot succes?

Het productiviteitsprobleem
Het negeren van AI is inmiddels geen keuze meer. Als organisatie is het niet de vraag óf je de AI-transformatie aangaat, maar wannéér. De toenemende druk op de arbeidsmarkt voegt hier nog een extra laag urgentie aan toe. Onze bevolking wordt steeds ouder, fysieke en mentale gezondheidsissues nemen toe, en de productiviteit onder huidige arbeidsgeschikten daalt. Een rapport van McKinsey (2024) laat zien dat een versnelde implementatie van technologische innovaties – waaronder traditionele en generatieve AI – de arbeidsproductiviteit kan verviervoudigen. Dit vraagt om grote veranderingen voor organisaties. Denk alleen al aan het upskillen en reskillen van medewerkers; uit het rapport Arbeid in Transitie van DenkWerk (2019) blijkt dat 3 miljoen medewerkers de komende tien jaar upskilling nodig hebben om de nieuwe manieren van werken in hun functie bij te kunnen houden. Natuurlijk is Rome niet in één dag gebouwd. Maar om AI succesvol te implementeren, heb je iedereen nodig. Technologie (en specifiek AI) wordt immers alleen toegepast als mensen het omarmen.

Spannend, gevaarlijk, onethisch...
Vraag aan medewerkers hoe ze over AI denken en je zult geen rooskleurig beeld krijgen. AI is spannend, gevaarlijk, onnodig of onethisch. Logisch: de kranten staan vol met negatieve berichtgeving over het fenomeen. En als je nog weinig ervaring hebt met AI, zet je er eerst je kritische vraagtekens bij. Huidige kennis over AI ligt voornamelijk bij de technische-, ICT- en data-afdelingen van organisaties. Niet gek natuurlijk, aangezien deze afdelingen het meeste te maken hebben met AI. Maar dit betekent niet dat je enkel met deze groep de AI-transformatie aan kunt gaan. Om AI succesvol te implementeren, heb je draagvlak nodig vanuit de hele organisatie. Ook van de medewerkers die er op dit moment terughoudend en kritisch over zijn. Misschien heb je deze medewerkers júíst nodig. Want AI is spannend, AI kan risicovol zijn en ethische vraagstukken omtrent AI zijn gegrond. Niet voor niets is de Europese AI Act recentelijk aangenomen. Het implementeren van AI draait niet alleen om het benoemen van de voordelen, maar heeft ook te maken met het belichten van alle verschillende kanten van het fenomeen.

Het juiste kennisniveau
Uit onderzoek van Cisco (2024) blijkt dat slechts 7 procent van de Nederlandse organisaties op dit moment klaar is voor het gebruik van AI. Er wordt niet voldoende geïnvesteerd in vaardigheden, schaalbaarheid ontbreekt en medewerkers bieden in veel gevallen weerstand. Maar de AI-transformatie doe je toch echt samen. Zowel met de tech-medewerkers die al vergevorderd zijn in het gebruik AI, als met de medewerkers die net voor het eerst ChatGPT hebben geopend. Maar om een gedegen gesprek met elkaar te voeren over AI, is het cruciaal dat iedereen een bepaalde basiskennis over AI bezit. Alleen met een solide kennisniveau binnen de organisatie kunnen de juiste vragen over privacy gesteld worden, goede keuzes gemaakt worden over het gebruik van systemen, en de beste werkwijzen met elkaar gedeeld worden.

Kennis is macht. En in het geval van AI is het dé sleutel tot een toekomstbestendige organisatie. Laten we daarom massaal op AI-cursus gaan. Zowel voor onze eigen productiviteit en werkwijze, maar ook om onderdeel uit te kunnen maken van de richting die organisaties opgaan. De AI-revolutie is namelijk al begonnen. Wanneer haak jij aan?

Mathijs Hengeveld (mathijs@rmmbr.com) is Learning Specialist en betrokken bij de ontwikkeling van AI-(bewustzijns)trainingen vanuit RMMBR en I.AMDIGITAL.

Iris Koolen (iris@iamdigital.nl) is Founder van de organisaties RMMBR en I.AMDIGITAL, mede-initiatiefnemer van de (gratis) Nationale AI-cursus en het AI-Brevet.

I.AMDIGITAL stoomt één miljoen professionals klaar voor de digitale en AI transformatie, zodat meer organisaties wendbaar en voorbereid zijn op een toekomst waarin #TECH bepalend is. Voor meer informatie, zie de site van I.AMDIGITAL.  

 

 

FLOWSPARKS Eindejaarsquiz

 

Het jaar loopt op zijn einde en dat betekent… tijd voor een kort vragenspel. Wat voor leerder was jij in 2024? Was je een doener? Een kenniszoeker? Of toch iets heel anders?

Geen zorgen, FLOWSPARKS maakt het niet te ingewikkeld. Het heeft een leuke, korte Engelstalige quiz gemaakt, uiteraard met het eigen Authoring Tool. De quiz is luchtig en zou je wel eens kunnen verrassen. De quiz start je hier.  

 

 

Bespeak wenst je hele fijne feestdagen

 

Wil jij een leuk gezelschapsspel met een heerlijke chocoladereep winnen? Doe dan mee aan de eindejaarsactie van Bespeak. Los het logigram in het formulier op:
Stuur je oplossing vóór 25 december 2024 in. Vergeet daarbij niet je gegevens in te vullen! Onder de juiste inzendingen verloten wij drie spellen met lekkernij.   

 

Opleiding tot e-learning ontwikkelaar 

 

E-learning is enorm populair. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw e-learnings niet alleen aantrekkelijk zijn, maar ook écht impact maken? Dat leer je in de Opleiding tot E-learning Ontwikkelaar van E-learning Training. Deze praktijkgerichte opleiding biedt alle tools om interactieve en effectieve leerervaringen te ontwerpen. De vorige editie was een groot succes. Bij het verschijnen van deze nieuwsbrief zijn er nog 3 plekken beschikbaar voor de opleiding die start in 2025. Meer informatie vind je op de site van e-Learning.nl en op de site van de aanbieder E-learning Training.

  

 

 

Aanbod van SBO

Leertraject Opleidingskunde: nu ook volledig online
Woon je ver uit de buurt van Utrecht of wil je reistijd besparen en daarnaast comfortabel vanuit huis het populaire leertraject Opleidingskunde volgen? Dit kan tegen dezelfde kwaliteit en met passende online werkvormen.

Vind je het fijner om elkaar ook face-to-face te ontmoeten en kennis op te doen? Kies dan voor de blended editie. Deze start 15 september 2025. Meld je hiervoor tijdig aan. De editie van januari is namelijk helemaal volgeboekt.

Vraag de brochure aan voor alle informatie in één handig overzicht

Eerst meer weten? Meld je dan aan voor de gratis open avond, op woensdag 11 juni 2025 van 19:30-21:00, voor een kijkje in de keuken van dit populaire leertraject.  

 

Précon Learning Manifesto

Précon vertaalt al ruim 30 jaar complexe materie in heldere leeroplossingen voor medewerkers op elk niveau. Om consistent goed werk af te leveren, heeft Précon in een learning manifesto in 8 punten vastgelegd aan welke eisen een e-learning van Précon moet voldoen. Dit schept helderheid voor Précon zelf en voor hun klanten. Die 8 punten vind je in onderstaande infographic. 
 

   

 

Suggesties?

Beschikt u zelf over interessant nieuws op het gebied van e-learning? Neem dan contact met onze nieuwsredactie via redactie@e-Learning.nl zodat u in aanmerking kunt komen voor free publicity in de nieuwsrubriek.


Colofon
Deze nieuwsbrief is een initiatief van e-Learning.nl, een onafhankelijke portal met als doel het informeren van alle betrokkenen en het op elkaar afstemmen van vraag en aanbod.

Contact:
Keizersgracht 80
1015 CT
Amsterdam

T. 06 53 64 03 78
F. 084 87 56 967
E. info@e-Learning.nl

Wilt u onze nieuwsbrief niet meer ontvangen? Klik hier.

2024: Het jaar waarin AI ons leren, opleiden en onderwijs opschudde
Door Wilfred Rubens

Als we terugblikken op 2024, kunnen we niet om één dominante ontwikkeling heen: de alomtegenwoordigheid van (generatieve) AI in het onderwijs- en opleidingslandschap. Wie dacht dat de AI-storm van 2023 zou gaan liggen, kwam bedrogen uit. Ik heb zowel fascinerende mogelijkheden als prangende uitdagingen die onze aandacht verdienen, voorbij zien komen. Dat zal komend jaar niet anders zijn.

De technologische vooruitgang is ronduit indrukwekkend. We kunnen nu op natuurlijke wijze converseren met AI-applicaties, ChatGPT kan redeneren op academisch niveau, en Claude kan zich aanpassen aan verschillende schrijfstijlen. Het genereren van video's en podcasts uit teksten is realiteit geworden. Toch moeten we kritisch blijven: de uniforme stijl van bijvoorbeeld Google Notebook LM bij het maken van podcasts wordt al snel voorspelbaar.

Wat mij zorgen baart, is dat de ethische kant van AI-ontwikkeling nog steeds onderbelicht blijft. De miljarden die in technische doorontwikkeling worden gepompt, staan in schril contrast met de investeringen in het aanpakken van bias en energieverbruik. Als professionals op het gebied van leren, opleiden en onderwijs hebben we de verantwoordelijkheid om hier kritische vragen over te blijven stellen, en om gebruikers te helpen leren om ‘AI’ doordacht te gebruiken.

Een belangrijke les uit 2024 is het inzicht in wanneer AI bevorderlijk of juist schadelijk is voor het leerproces. Het klakkeloos uitbesteden van leeractiviteiten aan AI ondermijnt de ontwikkeling van lerenden. Tegelijkertijd kan AI, mits doordacht ingezet, een waardevolle ondersteuning bieden. In 2025 zullen we, dankzij onderzoek en praktijkervaringen, hier ongetwijfeld meer over leren.

De opkomst van AI-'agents' verdient speciale aandacht. Het afgelopen jaar is deze ontwikkeling in gang gezet. Deze geavanceerde toepassingen kunnen complexe taken uitvoeren door data uit verschillende systemen te combineren. We zien ook een toenemende integratie van AI in ‘ed tech’, bijvoorbeeld voor contentontwikkeling en de eerste stappen richting AI-tutoring. Maar laten we niet dezelfde fout maken als bij volledig online leren: de sociale acceptatie van AI-tutoring moeten we niet overschatten. Bovendien ontstaat een tegenbeweging die juist de nadruk legt op ‘the human in the loop’.

Een interessante ontwikkeling is de Europese tegenbeweging die zal ontstaan als reactie op de verwachte deregulering in de VS onder Trump/Vance/Musk. Veel generatieve AI-ontwikkelaars zullen helemaal losgaan met de doorontwikkeling van hun toepassingen, zonder enige ‘AI-vangrails’. Europa kiest voor een meer gecontroleerde aanpak, met oog voor veiligheid en privacy. Dit biedt kansen voor Europese AI-initiatieven die beter aansluiten bij onze publieke waarden.

Voor 2025 staat ons nog veel te wachten, waaronder ontwikkelingen die we nu nog niet kunnen voorzien. Of we daadwerkelijk 'artificial general intelligence' bereiken, zoals Sam Altman voorspelt, blijft echter de vraag. Als professionals moeten we vooral kritisch blijven kijken naar de toegevoegde waarde van AI voor het leerproces en niet blind meegaan in elke nieuwe ontwikkeling.

Laten we (generatieve) AI het komend jaar omarmen waar het waardevol is, maar vooral de menselijke kant van leren en ontwikkelen niet uit het oog verliezen. De redactie van e-learning wenst je dat, en nog veel meer goeds toe voor het nieuwe jaar.   

 


 

Terugblik dertigste Online Educa Berlijn: AI en menselijke interactie hand in hand
Door Wilfred Rubens

Dit jaar was Denemarken, en niet Nederland zoals de laatste jaren, het land met de meeste aanwezigen. Deze editie was mogelijk de beste tot nu toe, met kwalitatief hoogstaande presentaties en waardevolle gesprekken tijdens pauzes.

De conferentie stond in het teken van transformatie in het L&D en onderwijs, tegen de achtergrond van wereldwijde uitdagingen zoals klimaatverandering en politieke spanningen. Sprekers benadrukten dat technologische vernieuwing alleen niet genoeg is. Om transformatie te kunnen realiseren zul je digitalisering en de integratie van AI strategisch moeten benaderen. De koppeling met de instellings- en organisatiestrategie is van groot belang, zo werd gesteld.

Net als vorig jaar was AI het hoofdthema. Er werden meer praktijkvoorbeelden gedeeld dan voorheen, zoals Currechat van de Universiteit van Helsinki - een lokaal draaiende AI-oplossing die de privacy van studenten beschermt. Ook werd interessante relaties gelegd tussen (generatieve) AI en concepten en raamwerken, zoals McLuhan’s onderscheid tussen warme en koude media, en de typering van AI-toepassingen als ‘mindtools’. Ondanks de focus op AI werd benadrukt dat onderwijs mensenwerk blijft. Sociale interactie tussen mensen blijft belangrijk, al kunnen bepaalde taken wel door AI worden overgenomen.

Dat aandacht besteed zou worden aan dertig jaar OEB was uiteraard geen verrassing. Zelf mocht ik samen met onder andere Gilly Salmon de afsluitende workshop The Trend is Your Friend verzorgen. Daarin werden drie decennia onderwijstechnologie besproken (om vervolgens vooruit te blikken). Deze workshop verliep zeer geanimeerd en leverde veel energie op. Ook hier werd een sterke nadruk gelegd op het belang van menselijke interactie bij leren dat mogelijk wordt gemaakt dankzij gevanceerde digitale technologieën. Ter gelegenheid van het 30-jarig bestaan lanceerde de organisatie het 30 under 30- programma, gericht op jonge vernieuwers in het onderwijs en L&D. Deze nieuwe generatie nam actief deel aan verschillende sessies en bracht verfrissende ideeën in.

De conferentie besteedde ook aandacht aan digitale certificaten (digital credentials). Hoewel deze ontwikkeling veelbelovend lijkt voor een leven lang ontwikkelen, blijkt de praktijk ingewikkeld. Werkgevers weten bijvoorbeeld vaak niet goed wat ze ermee moeten. Er is nog werk aan de winkel voordat deze certificaten breed geaccepteerd worden.

Een opvallende discussie ging over het verzamelen van studentgegevens. Voorstanders van dataverzameling wonnen het debat met argumenten over het belang van data voor studiesucces, maar benadrukten wel het belang van transparantie en toestemming van studenten.

De rol van studenten in onderwijsinnovatie kwam eveneens duidelijk naar voren. Een voorbeeld hiervan is het Duitse Future Scouts-programma, waarbij studenten zelf technologische trends onderzoeken. Bij de TU München leidde dit tot een chatbot die 80% van de veelgestelde studentenvragen kan beantwoorden.

De volgende editie van Online Educa Berlin vindt plaats van 3 tot 5 december 2025.

Een meer uitgebreide terugblik vind je via op mijn weblog.

 


Wilfred Rubens favoriete links
Door Wilfred Rubens

Mensen houden niet van nadenken. Wat betekent dat voor leren en ontwikkelen en onderwijs?
Onderzoek naar de effectiviteit van korte vragen bij instructievideo’s
Navigeren door de Odyssee van leertechnologie
Minder platformafhankelijkheid dankzij RSS
Trends op het gebied van leren met behulp van digitale technologie beschrijven
Strategische samenwerking Cornerstone OnDemand en Meta op het gebied van AI en immersief leren
Vijf principes voor succesvol immersief leren
Hoe de Metaverse afstandsleren kan verrijken
Dertig jaar Online Educa: veel aandacht voor learning analytics en MOOCs tijdens de edities 2013 en 2014
Is het gouden tijdperk van podcasts voorbij?