Blog: Motivatie om gemotiveerd te blijven
Ik ben nooit de ideale student geweest. Ik heb misschien de hersenen, maar ik was ook lui, ongedisciplineerd, had het concentratievermogen van een goudvis en zoals een boel van mijn vroegere docenten me altijd vertelden, ik had ‘nooit geleerd te leren’. Bovendien streefde ik altijd naar de welbekende studententien. Met andere woorden, een zo goed mogelijk resultaat met zo min mogelijk inspanning. Toch is het gelukt om, een jaar na het halen van mijn bachelordiploma, mijn masteropleiding in de sociale psychologie cum laude af te ronden.
Echt studeren was nieuw voor me. Eén van de moeilijkste dingen was dan ook om het vol te houden. Toch heb ik het hele jaar van de masteropleiding vol overtuiging naar mijn doel toegewerkt, iets waar ik misschien nog wel trotser op ben dan op het uiteindelijke resultaat. Want een doel stellen is één ding, maar gemotiveerd blijven om dit doel ook daadwerkelijk te bereiken is een heel ander verhaal en ik weet zeker dat vrijwel iedereen zich hierin kan herkennen.
Motivatie is een belangrijk studiegebied binnen de psychologie. Het verklaart waarom we doen wat we doen; de redenen voor ons gedrag, onze acties en behoeftes om bepaalde doelen te bereiken. We zijn bijvoorbeeld gemotiveerd om te eten omdat we honger hebben en te slapen omdat we moe zijn. Het is een typisch begrip dat iedereen kent en begrijpt, maar in veel gevallen is het een stuk complexer dan in de bovengenoemde voorbeelden. Neem jezelf, als lezer van dit artikel. Je hebt een bepaalde motivatie om dit stuk te lezen, maar weet je eigenlijk wel wat deze motivatie is?
Waarom ben je dit artikel aan het lezen?
Ik denk dat de meeste problemen wat betreft het gemotiveerd blijven hier al beginnen. We weten vaak niet eens meer wat ons drijft en waarom we bepaalde dingen doen. En dat is nu juist zo belangrijk, want dat zijn de redenen waarom we ergens in de eerste plaats aan begonnen zijn. Ook al klinkt het misschien cliché, dit is wat we vaak in de praktijk terugzien, vooral op het gebied van werken en leren. We beginnen vol enthousiasme aan onze nieuwe baan, aan een project, een cursus of studie, of aan een opleiding, met een duidelijk doel voor ogen. Maar voor we het weten veranderen we in een soort routinewerkers zonder er bij stil te staan waarom we ook alweer zo enthousiast van start waren gegaan. We worden steeds luier, gaan taken uitstellen, zijn sneller afgeleid, stellen andere prioriteiten, maken onnodige fouten, zijn minder productief, of zijn vaker moe, afwezig en chagrijnig. Allemaal tekenen van demotivatie.
Herkenbaar patroon?
De grote vraag is natuurlijk hoe we dan toch gemotiveerd kunnen blijven. Helaas kan ik hier geen eenduidig antwoord op geven, zelfs niet na vier jaar ‘intensieve’ studie. Eigenlijk zeg ik dit verkeerd, het komt juist door mijn studie dat ik hier niet toe in staat ben. De wetenschappelijke literatuur is namelijk heel goed in het theoretisch verklaren, beschrijven en modeleren van begrippen en constructen, maar deze worden niet altijd goed vertaald naar de praktijk. Motivatie is hier een perfect voorbeeld van. Om dit te illustreren zal ik een aantal belangrijke redenen benoemen die voor een gebrek aan motivatie kunnen zorgen:
- Een gebrek aan zelfvertrouwen;
- Een teveel aan zelfvertrouwen;
- Jezelf vergelijken met mensen die beter zijn dan jij;
- Jezelf vergelijken met mensen die slechter zijn dan jij;
- De gestelde doelen conflicteren met huidige taken en/of activiteiten;
- Huidige activiteiten en/of taken conflicteren met de gestelde doelen;
- Een gebrek aan externe beloningen, zoals salaris en een diploma, maar ook waardering van anderen;
- Aanwezigheid van externe beloningen;
- Huidige taken en/of activiteiten om doelen te bereiken zijn te eenvoudig;
- Huidige taken en/of activiteiten om doelen te bereiken zijn te moeilijk.
Ik kan nog wel even doorgaan, maar ik denk dat je wel snapt waar ik heen wil. Er zijn gewoonweg teveel cognitieve, affectieve en cognatieve factoren die invloed kunnen hebben op onze motivatie. Bovendien zijn deze vrijwel allemaal situatie-afhankelijk en verschillen ze van persoon tot persoon.
Dus de hoop is verloren voor mensen die de motivatie kwijt zijn? Nee, natuurlijk niet. Maar we moeten er voor onszelf achter komen wat ons motiveert, en dat is voor iedereen verschillend. Het lijkt misschien wat negatief, maar ik noem mezelf liever een realist. En dat werkt voor mij. Het laat me beseffen dat ik zelf aan de bak moet, dat ik actief moet zoeken naar wat mijn drijfveren zijn. En dat motiveert mij om naar mijn motivatie te zoeken.
- Danny van Heesch, Performance Consultant bij online opleider SkillsTown.