LEARNTEC 2019: Ontwikkelingen en trends
LEARNTEC 2019 - expositie en congres – is deze week in Karlsruhe begonnen, met - volgens de prognoses - zo’n 10-duizend bezoekers. Gezien de aandacht voor leren 4.0 in Duitsland is dat geen wonder. Nu het Digitalpakt, een douceurtje van 5 miljard van de centrale overheid, nog even op de plank blijft liggen, moeten velen het gewoon zelf doen. Er hangt een zweem van opportunisme over het evenement, want het geloof dat nieuwe technieken leiden tot drastische verbetering van de doceer- en leerprocessen, wordt door vele standhouders als de waarheid verkondigd. Als je al wat langer in dit vakgebied werkt, weet je wel beter. Na een dagje rondlopen, blijken er meer mensen in Karlsruhe te zijn die dit onzin vinden.
Digitaal leren is intussen wel een groeimarkt geworden in Duitsland en dat komt niet alleen door initiatieven van de overheid. Ook de discussies in het onderwijs en de ontwikkelingen in de industrie spelen mee. Volgens de Bildungsmonitor 2018, een studie over de nieuwe sociale arbeidsmarkt, loopt Duitsland echter achter in het gebruik van computers in het onderwijs en wordt het niveau van digitale competenties en onderwijskwaliteit gezien als middelmatig. De hoop dat het Digitalpakt daar verandering in zou brengen door de aanschaf van heel veel hard- en software, is nog niet aan de orde en wordt door velen gezien als een geluk bij ongeluk.
Op de expositievloer zijn heel veel deeladviezen te halen over de vraag naar digitalisering, maar logischerwijs gaat het steeds over producten en adviezen, die slechts een deel van de oplossing zijn. Dus ben je op zoek naar specifieke toepassingen van soft- en hardware, dan is er wat te halen, maar die prangende vraag blijft, welke strategie volg je? Ook daarvoor zijn er natuurlijk bedrijfjes die je op weg kunnen helpen, maar de concepten komen niet overtuigend over en lijken teveel op wat tot nu toe niet heeft gewerkt.
Toegegeven, na een dagje expositie is de boodschap niet heel vrolijk. Hoopgevend is dat op een paar vlakken vorderingen zijn, zoals in de discussie over levenlang leren. Iedereen gelooft dat leren een levenslange bezigheid zal zijn en dat dit niet mogelijk is zonder gebruik van digitale media. Dat vereist de ontwikkeling van een digitale leercultuur. En opnieuw kunnen aanbieders de verleiding niet weerstaan om gepersonaliseerde leerwegen als oplossing aan te bieden, die theoretisch en praktisch gezien onvolwassen zijn. Het aanbod bestaat uit blended-learning oplossingen, leer management systemen (LMS), computer based training, smart media, kennisdiensten, game based learning. Toepassingen bekend om hun zwakheden, maar opnieuw aangeboden als het instrumentarium om leerprocessen te plannen, uit te voeren en te beoordelen. Hier valt nog een hele wereld te ontdekken.
Hoopgevend zijn de ontwikkelingen op het terrein van Virtual en Augmented Reality (VR/AR). Niet alleen is er een branche-organisatie, er zijn ook mooie voorbeelden van toepassingen waar de logica vanaf druipt, zoals bij de Deutsche Bahn met toepassingen voor reparaties aan locomotieven. Eenvoudig, maar goed uitgedacht en gestoeld op heldere didactische principes. Een ander voorbeeld is de AR-toepassing bij BASF voor beheer en onderhoud. Ook hier geldt dat het een onderdeel is van een bedrijfsbrede strategie om die nieuwe technologieën functioneel in te zetten. In een latere bijdrage, meer over beide projecten.
De prettige boodschap is dat er op LEARNTEC heel veel te ontdekken valt, dat je met een plannetje in het achterhoofd een heel eind kunt komen. Dat je dingen kunt uitproberen en voorbeelden kunt vinden van goed onderbouwde toepassingen. Geen magische totaaloplossingen, hoewel leveranciers, dat steeds weer lijken te vergeten. En zoek op de expositievloer steeds even naar de ‘manager’ of de doorgewinterde adviseur, die al na 2 woorden begrijpt waar je naar op zoek bent.