Een nieuwe leerstijl?
Gepubliceerd op www.allesoverdelerendeorganisatie.nl door Marian Hafkenscheid.
Ik haal vriendin R. op. In de huiskamer zit haar zoon op zijn pc huiswerk te maken. Met gebruik van internet. Ik zie hem zappen tussen een groot aantal schermen. Er liggen ook boeken en readers om hem heen. Op de achtergrond staat de t.v. aan. Uit boxjes verbonden met zijn iPod klinkt muziek. Hij kijkt op en zegt vriendelijk gedag. Vervolgens checkt hij zijn mobiele telefoon en typt er iets op in. “Joost weet het dus ook niet”, zegt hij grinnikend, “we gooien het in de groep.” R. ziet me kijken. “Dit is tegenwoordig heel normaal, doen ze allemaal. Hij haalt zo toch voldoendes.” Ik denk er het mijne van. Te veel input vanuit verschillende bronnen 
tegelijk levert mij vaak een onprettig onrustig gevoel op. Het kost mij energie om te schakelen en te onthouden waar ik allemaal mee bezig ben.
Multi tasken tussen multimedia
“Jij kan toch ook multi tasken?” vraagt R. als we buiten lopen. Ik denk er over na. “Ik weet dat ik met een heleboel dingen binnen een uur bezig kan zijn maar ik pak het anders aan. Ik doe alle dingen waar ik mee bezig ben toch in een bepaalde volgordelijkheid. In mijn hoofd zit vaak het zinnetje: “Eerst dit, dan dat”. Ik denk in stappen, met een begin en einde. Ik ben wel met meerdere informatiebronnen snel achter elkaar bezig maar meestal niet op hetzelfde moment. Een medium tegelijk. Ik geef toe dat ik inmiddels wel redelijk makkelijk gelijktijdig t.v. kijk en sms. Als er echter een dialoog ontstaat, zet ik de televisie uit. Als ik mij moet concentreren, laat ik muziek achterwege. Waarom lukt het R.’s zoon wel om relaxed zijn weg te vinden in de multimedia-massa? Is hij een ‘Einstein’?
Ben je een Newton of een Einstein?
Jeroen Boschma en Inez Groen schreven in 2006 een boek over communiceren met jongeren vanaf de 21eeeuw; Generatie Einstein. Met subtitel: Slimmer, sneller en socialer. Zij geven aan waarom ze voor deze titel hebben gekozen voor de doelgroep geboren vanaf 1988. In 2006 nog jongeren, nu volop actief op de arbeidsmarkt. Na X komt Y in literatuur over generaties. Boschma en Groen leggen uit waarom ze voor de benaming ‘Einstein’ kozen : “Geniaal zijn ze dus niet, maar we stellen wel dat ze in deze informatiemaatschappij, een andere manier van informatieverwerking hebben die meer gemeen heeft met Einstein (creatief, multidisciplinair) dan met Newton (rationeel, logisch, lineair). Omdat het boek over jongeren gaat, wordt tekst over ‘Het Nieuwe Leren’ vooral toegespitst op de context leren binnen onderwijs. De auteurs refereren aan Alex van Ernst die in Koop een auto op de sloop; Paradigmashift in het onderwijs over het verschil tussen het ‘oude leren’ en ‘het nieuwe leren’ schrijft.
Het klassikaal onderwijs is lineair ingericht. Al decennia lang. De lesstof is gefragmenteerd en opgebouwd uit blokjes die in een voorgeschreven manier na elkaar behandeld wordt. Van A naar Z. Eerst de theorie dan de prakijk. Jongeren, zo stellen zij, groeien op met discontinue informatie; informatie die niet lineair wordt aangeboden, maar in delen op verschillende plekken en momenten. Het informatiekanaal bij uitstek: het internet. Zij kunnen er ook mee omgaan als niet alle stappen bekend zijn. Ze leggen zelf verbindingen en houden de rode draad in de gaten. En ze snappen dat ze niet alles hoeven te weten of onthouden. Ze maken veel meer gebruik van hun creatieve rechter hersenhelft en dat biedt een schat aan mogelijkheden. Inmiddels zijn de jongeren van 2006 actief op de arbeidsmarkt. En kunnen daar dus ook veel dingen tegelijk zonder dat aandacht voor het een ten koste gaat van aandacht voor het ander.
Nieuwe leerstijl
Het punt is dat R. en ik niet alleen jongeren kennen die met een multidicipinaire aanpak via meerdere mediakanalen tegelijk discontinue informatie kunnen verwerken om zich iets nieuws eigen te maken. Er zijn genoeg mensen uit heel diverse leeftijdsgroepen om ons heen die daar inmiddels ook heel bekwaam in zijn. Of het wellicht al in zich hadden? En bij mij vindt ook ontwikkeling op dat terrein plaats. Blijkbaar heeft het niet te maken met generaties. Is er soms een nieuwe leerstijl ontstaan? Of is er gewoon sprake van ‘oude wijn in nieuwe zakken’, zoals R. stelt als we de kroeg in stappen. “Daarover gesproken, wat wil je drinken?”
Door Marian Hafkenscheid
Vraag:
Bestudeer de leerstijlen/leerstrategieën van Kolb, Vermunt, Witkin, Pask, Ornstein, Kagan, Sternbergs e.a. in het licht van de huidige informatiemaatschappij. Is onze stijl van anticiperen op de informatiemaatschappij te verklaren met bestaande modellen en denkwijzen over leren? Of hebben we te maken met een geheel nieuwe leerstijl? Reageer op LinkedIn