Over het belang van context voor leren en de rol van AI daarbij
In Context matters? Yes and AI has made its move… benadrukt Donald Clark het belang van context voor leren en ontwikkelen. Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van AI geven volgens hem een nieuwe impuls aan ‘contextueel computergebruik’. Ik plaats enkele kanttekeningen bij Donald’s hooggespannen verwachtingen.
Clark stelt dat ‘context’ één van de grootste uitdagingen op het gebied van leren en performance support is. Docenten/trainers en AI moeten weten wie, wat, waar en wanneer om goede ondersteuning te bieden. Tot nu toe schoot AI volgens hem tekort als het gaat om begrip van de context en intentie van lerenden. Deze uitdaging wordt nu aangepakt door de recent beschikbaar gekomen of aangekondigde multimodale capaciteiten van AI. AI is nu in staat is om dingen te ‘horen’, ‘zien’ via je camera, objecten in video’s te identificeren en te begrijpen wat er op je scherm staat. We beschikken straks over agents die je context begrijpen en je daardoor beter kunnen assisteren.
Clark stelt zelfs:
Your smartphone has become a robot that knows you. You can point at anything and ask questions. It’s a hearing, seeing, understanding thing, almost sentient thing. In a sense your smartphone is fast becoming a remote control for your life.
In zijn blogpost stelt Donald Clark dat context bijzonder nuttig is bij leren. Context helpt leerprocessen, formatieve beoordelingen en assessments te ondersteunen, zelfs in denkbeeldige 3D-ruimtes. De context helpt bij het leren van nieuwe kennis, het uitvoeren van onbekende taken en het toepassen van veranderingen in bekende taken. Je kunt bijvoorbeeld je camera richten op een object en vragen wat het is, hoe je het object gebruikt of meer details krijgen. Volgens hem bevordert dit leren in echte situaties met echte mensen.
Als het gaat om performance support kan context helpen in specifieke situaties, zoals in een ziekenhuis met bepaalde medische apparatuur of in een fabriek met specifieke machines. AI kan je leren hoe je veilig werkt, wat te doen bij storingen en je ondersteunen met specifieke taakgerichte kennis.
Dankzij deze technologische ontwikkelingen krijgen we volgens Clark de beschikking over AI-agents die namens jou handelen en je doelen en taken begrijpen. Smart GPT’s en de recent geïntroduceerde ‘agentic workflows’ geven AI-agenten controle om je te ondersteunen bij specifieke taken. Bedrijven zoals Moderna gebruiken volgens hem honderden agents om taken te automatiseren en productiviteit te verhogen.
Verder kent context volgens Clark verschillende dimensies die situatieve informatie bieden om de interactie tussen gebruiker en computer te verbeteren:
- Fysieke context: GPS, accelerometer, gyroscoop, tijd, datum, weer, enz.
- Persoonlijke context: identiteit, app-gebruik, voorkeuren, biometrische gegevens.
- Sociale context: sociale media-interacties, e-mailgeschiedenis, nabijheid van andere gebruikers.
- Culturele context: taalinstellingen, sociaaleconomische positie, culturele interesses.
- Taakcontext: specifieke gegevens over huidige activiteiten en taken.
- Apparaatcontext: type apparaat, batterijstatus, beschikbare middelen.
- Applicatiecontext: huidig gebruik van applicaties, toestemmingen, gebruiksfrequentie.
Door deze dimensies te integreren, kunnen computers volgens Clark meer intuïtieve, responsieve en gepersonaliseerde gebruikerservaringen bieden.
Donald Clark stelt dat context het nieuwe terrein is van computing. Met ‘edge computing‘, lokale AI en agents kunnen veel taken efficiënter worden uitgevoerd. Dit verhoogt de productiviteit, iets wat veel organisaties nodig hebben. Tegelijkertijd moeten we volgens hem erkennen dat deze technologieën menselijke taken kunnen automatiseren. Dit vereist een heroverweging van onze rol in het arbeidsproces.
Mijn opmerkingen
Of AI daadwerkelijk op korte termijn in staat is om contextuele informatie ook daadwerkelijk te gebruiken, en niet alleen te registreren, is m.i. nog de vraag. AI kan inderdaad waarnemen, maar we moeten nog maar zien of AI die informatie ook daadwerkelijk kan toepassen. Als het gaat om context, dan is ook een relatie met het verleden -zoals eerder uitgevoerde activiteiten- belangrijk, rekening te houden met aspecten als zelfvertrouwen, motivatie, emoties en gevoelens, gedrag te interpreteren en relaties te leggen tussen gebeurtenissen. AI is steeds beter in staat om een ‘geheugen’ op te bouwen. Je zult wel steeds meer gevoelige data met AI moeten delen, wil de AI-toepassing rekening houden met de context. Als deze data alleen lokaal wordt verwerkt, dan is dit veel minder een probleem. Het is verder de vraag of, en zo ja op welke termijn, AI ook in staat is rekening te houden met de andere aspecten van context. Met andere woorden: er zal nog heel wat water door Maas en Rijn stromen voordat AI daadwerkelijk rekening kan houden met context in de brede zin van het woord.
Mijn bronnen over (generatieve) artificiële intelligentie
Deze pagina bevat al mijn bijdragen over (generatieve) artificiële intelligentie, zoals ChatGPT.