Nieuws

Ik heb even getwijfeld of ik over de bijrage van Wilfried een respons wilde schrijven, maar uiteindelijk heb ik mij toch laten overhalen om iets te schrijven. Mijn terughoudendheid ligt grotendeels aan het feit dat ik een reactie op zijn aanval een respons niet waard. Hij is blijkbaar maandagavond over zijn toeren geraakt waarna hij – tegen de afspraken met SURF – een heel ander keynote heeft gepresenteerd dan wat hij had toegezegd en – naar ik mag aannemen - voor betaald is. De organisatie was hierover – zacht uitgedrukt – zeer teleurgesteld. Hoewel ik bereikbaar was maandagavond en dinsdag en zelfs op de dag van zijn keynote in Utrecht was, koos Downes niet om in debat te gaan maar een monoloog te houden en dus te zorgen dat er geen repliek mogelijk was. So much for social constructivism. Even wat feiten: Mijn – of beter gezegd ons – artikel is niet populair maar wetenschappelijk en werd afgedrukt in een van de beste wetenschappelijke tijdschriften. Als je iets schrijft kan men het er niet mee eens zijn en dat bleek het geval meteen bij publicatie. Een drietal teams van wetenschappers – waaronder Henk Schmidt c.s. - vond het nodig te reageren en werd ook in het tijdschrift de kans en ruimte gegund om hun punten naar voren te brengen waarna Dick Clark, John Sweller en ik de kans kregen op hun repliek dupliek te bieden. Het was daarna aan de lezer om tot een conclusie te komen (i.e., zijn of haar eigen kennis te construeren en conclusie te trekken gebaseerd op dialoog en argumentatie). Gehoor en wederhoor, gewoon fatsoenlijk met elkaar in debat. Daarnaast, als men het artikel leest zal men ook zien dat wij niets over de blijkbaar heilige koe “social constructivism” zeggen (staat niet eens in het artikel) maar praten over de gevaren voor lerenden van minimally guided en unguided methoden. Verder, niet alleen stellen wij iets in het artikel, wij ondersteunen wat wij stellen met feiten (weer een scheldwoord voor sommige zogenoemde constructivists) verkregen via empirisch onderzoek (oeps, weer een scheldwoord). Ik vind het uitstekend dat Downes mij een instructivist vindt. Dat was Lev Vygotski – patroonheilige van het constructivisme - ook met zijn ideeën over het gebruik van scaffolding en de zone van naaste ontwikkeling. Ik vind het ook uitstekend als Downes een aanhanger is van free-learning. Laat hem gewoon zijn geloof ondersteunen met wetenschappelijk bewijs. Verder, Downes zet eerst – als ik Wilfried zijn bijdrage goed interpreteer - een aantal stromannen en onjuistheden neer en dan sabelt hij ze neer. Echt niet moeilijk om te doen. Neem als voorbeeld: “Kirschner cs zouden stellen dat onderzoekend leren en probleemgestuurd leren geen onderbouwing hebben”. Ik heb net zorgvuldig door het artikel gezocht (leve Acrobat en de zoekfunctie daarin), maar helaas staat dit er niet in. Evenmin dat wij een “karikatuur maken van meer sociaal constructivistisch leren”. Doorzoeken van het artikel levert geen enkel geval van het woord social, laat staan social-constructivist of -constructivisme. Nog sterker, in het artikel staat: “The constructivist description of learning is accurate, but the instructional consequences suggested by constructivists do not necessarily follow.” Over stromannen c.q. selectief lezen/citeren gesproken. Zoals gezegd, ik was niet van plan te reageren en vind eigenlijk dat ik nu al te veel tijd en aandacht hieraan heb beteed. Dus houd ik op en sluit ik mijn respons met twee opmerkingen. (1) Geweldig dat, volgens Wilfried, Downes “zijn opvattingen over het artikel van Kirschner e.a. uiteraard ook online gezet (hij brengt echt in de praktijk wat hij predikt).” Klopt; in plaats van in debat te gaan - ik was ten slotte op de SURF onderwijsdagen aanwezig - houdt hij weer een monoloog die hij zelf helemaal kan controleren. Ik zou eerder zeggen, hij blijft zijn tactiek trouw. (2) Hoewel de mensen die mij berichtte over Downes' z'n uitval misschien enige kleuring aan hun berichtgeving hebben gebracht - evenals Wilfried met zijn suggestieve titel en wijze van schrijven - was een opmerking van een van hen dat de titel van Wilfried’s bijdrage beter had geheten: “Stephen Downes makes a fool of himself”.

Beste Paul, Ik wil graag reageren op jouw respons. 1) Stephen Downes is maandagavond niet over de toeren geraakt. Hij vertelde maandagavond dat hij deze keynote zou gaan houden. Wij hebben hem verteld dat jij waarschijnlijk in de zaal zou zitten. Ik weet niet of hij met Surf afspraken heeft gemaakt over de inhoud van zijn bijdrage. En of hij deze afspraken niet is nagekomen. Wat ik wel weet is dat jij met hele andere mensen uit de organisatie hebt gesproken dan ik. Ik heb niets van een teleurstelling bespeurd. Wat betreft de monoloog: vertegenwoordigers van Surf vertelden Downes dat jij een discussie zou leiden over het "nieuwe leren". Zij stelden voor jou te vragen deze discussie in het Engels te voeren en dat Stephen Downes mee zou discussiëren. Stephen stemde hiermee in. Ik weet niet waarom dit vervolgens niet is doorgegaan. 2) Jij stelt dat het artikel in een wetenschappelijk tijdschrift is verschenen. En dat daar vervolgens hoor- en wederhoor is toegepast. Dat zal best. Wat ik jammer vind, is dat die discussie daar beperkt blijft tot een kleine kring wetenschappers. De manier waarop wetenschappelijke artikelen worden gepubliceerd en bediscussieerd, blijf ik een vreemd systeem vinden. Ik zou willen dat daar meer openheid in komt. Zodat mensen uit de praktijk zich ook meer kunnen bemoeien met dergelijke discussies. Stephen Downes weblog's vind ik daar goede voorbeelden van. Of je het nu inhoudelijk eens met hem bent of niet. Volgens mij gaat hij daar ook graag met je in debat. 3) Stephen Downes heeft zelf de term 'sociaal constructivisme' niet gebruikt. Volgens mij deelt hij zich daar ook niet bij in. Ik heb dat label gekozen als verzamelnaam voor Constructivist, Discovery, Problem-Based, Experiential, and Inquiry-Based Teaching. Omdat m.i. deze benaderingen onder sociaal constructivisme vallen èn omdat dit begrip past bij de discussies over onderwijsvernieuwingen die in Nederland worden gevoerd. De zin "Op wel meer terreinen is Downes van mening dat Paul Kirschner en de zijnen een karikatuur maken van meer sociaal constructivistisch leren" is ook mijn interpretatie van de inhoud van Downes' betoog en de manier waarop hij dat bracht. Zie: http://video.google.com/videoplay?docid=6353305476431305581&hl=en En dat geldt ook voor de door mij gekozen titel. Ik heb bijvoorbeeld met mensen gesproken die Downes vergeleken met een bokser die op de tegenstander in blijft slaan terwijl deze al uitgeteld in de touwen hangt. Volgens mij is die titel juist niet suggestief. Uiteraard heb ik ook een wat provocatieve titel gekozen om lezers te lokken. 4) Jij geeft verder aan dat jij en je collega's feiten met empirisch onderzoek onderbouwen. Downes heeft dus grote kritiek op de manier waarop jullie dat doen. Hij schrijft op http://www.downes.ca/cgi-bin/page.cgi?post=42397 onder meer: "What really bothered me about the paper I criticized was the poor reasoning and the poor understanding of science." En hij illustreert zelf wel degelijk dat je kunt leren zonder veel begeleiding. Persoonlijk denk ik trouwens dat niet iedereen kan leren zonder veel begeleiding of sturing. Ik denk daarbij bijvoorbeeld aan het veel deelnemers van het MBO. Maar zoals Downes m.i. terecht stelt: begeleiding is niet hetzelfde als instructie (jouw opmerkingen ten aanzien van Vygotsky doen m.i. geen afbreuk aan de opvattingen van Downes). Minder instructie, meer activerende werkvormen en begeleiding: die richting moet het onderwijs m.i. op. En volgens mij is daar wel degelijk 'evidence' voor. Ik zal Stephen trouwens een Engelstalige samenvatting van jouw response mailen. Want het is m.i. nooit te laat om het debat tussen jullie op gang te brengen. Vriendelijke groet, Wilfred (niet Wilfried)

Het lukt niet omm Stephen's uitvoerige reactie hier te posten. Deze staat ook op: http://halfanhour.blogspot.com/2007/11/response-to-kirshner.html

Hoewel ik het zelf ook zag werd ik op de redactie van e-learning.nl op de hoogte gebracht van de dupliek van Wilfred Rubens. Na het lezen daarvan had ik geen enkel behoefte om te reageren. Op verzoek van de hoofdredacteur van e-learning.nl geef ik hier een korte uitleg waarom. 1. Hoe moet je reageren als in een blog staat "Paul Kirschner cs bekritiseren in dit artikel het sociaal-constructivisme", je daarop inhoudelijk reageert en dan als antwoord krijgt "Stephen Downes heeft zelf de term 'sociaal constructivisme' niet gebruikt"? 2. Of hoe moet je reageren op opmerkingen als: "Jij stelt dat het artikel in een wetenschappelijk tijdschrift is verschenen. En dat daar vervolgens hoor- en wederhoor is toegepast. Dat zal best. Wat ik jammer vind, is dat die discussie daar beperkt blijft tot een kleine kring wetenschappers. De manier waarop wetenschappelijke artikelen worden gepubliceerd en bediscussieerd, blijf ik een vreemd systeem vinden. " Met andere woorden, publiceren in wetenschappelijke tijdschiften - zelfs als zij een discussie toelaten - is ook niet goed. Helaas ben ik wetenschapper en schrijf ik voor een wetenschappelijke publiek en dus gebruik ik die kanalen. 3. Ik heb geen behoefte aan een polemiek die gebaseerd is op meningen. Alles wat ik van Wilfred lees, is wat Downes denkt of meent. Ik vind dat uitstekend. Voor mij mag iedereen van alles denken en menen. Maar ik heb de vrijheid om daar wel of niet op te reageren en ik kies hier om niet verder te reageren. 4. Ik houd van inhoud en niet van sensatie. Die laat ik graag over aan de boulevardpers, ook al vindt Wilfred Rubens "die titel juist niet suggestief. Uiteraard heb ik ook een wat provocatieve titel gekozen om lezers te lokken." Provoceren enkel om lezers te lokken is nou precies wat zulke bladen kenmerkt. Mijn conclusie: discussie gesloten. Niet omdat ik niet zou willen reageren op kritiek, maar omdat ik alleen wil reageer op inhoudelijke kritiek. Om een mooi Nederlands uitdrukking te gebruiken: Over smaak valt niet te twisten. Stephen Downes en Wilfred hebben duidelijk een ander smaak. Dat is hun goede recht maar daarover ga ik niet twisten. Over en sluiten.

Na deze online uitwisseling tussen Wilfred en Paul gelezen te hebben, wil ik graag nog even kort reageren. Ik vond de keynote van Stephen Downes erg interessant, met name omdat ik mijn eigen standpunt in deze nog niet heb bepaald. Vol verwachting zat ik dan ook bij de sessie van Paul en anderen om de 'andere kant van het verhaal' te horen. Tot mijn grote teleurstelling begon deze sessie niet alleen te laat, maar werd ook nog eens duidelijk aangekondigd dat niet op de keynote van Steven zou worden ingegaan. Deelnemen aan de discussie kon Steven ook niet omdat, zoals Paul letterlijk zei: "Ik niet van plan ben om voor één persoon de hele sessie in het Engels te doen". De gelegenheid tot discussie was er dus wel degelijk. Sterker nog, doordat dhr. van Merriënboer een half uur verlaat was, viel er zelfs een ruimte in het programma die uitstekend gevuld had kunnen worden met een pittige discussie. Inplaats daarvan werden de de gang weer op gestuurd met het verzoek om over een half uur weer terug te komen. Wat mij betreft een gemiste kans. Erg jammer.

Paul, je bent een meester in selectief selecteren. Dat blijkt tenminste uit je eerste citaat. Volgens mij heb ik in mijn eerste reactie namelijk ook inhoudelijk aangegeven waarom ik in het artikel wèl de term sociaal-constructivistisch heb gebruikt. Verder vind ik publiceren in wetenschappelijke tijdschriften wel goed, maar wel beperkt. Het sluit zo aan bij een 'wij experts onderling'-gevoel. Verlaat eens die ivoren toren, zou ik zeggen. Ik beschouw mezelf bepaald niet als een kloon van Downes. Op onderdelen ben ik het niet met hem eens. Zo ben ik er niet over uit of connectivisme een nieuwe concept is, of meer een variant van het sociaal-constructivisme (ik neig naar het laatste, daarom gebruik ik deze term ook in mijn impressie). Ik vraag me bijvoorbeeld af hoe Downes 'free learning' in het MBO ziet. Ik zie daar nog een aantal beren op de weg. Ook vraag ik me af of hij niet overdrijft in zijn kritiek op jullie (zo instructivistisch ben je toch ook niet?). De vergelijking met boulevardbladen slaat m.i. de plank mis. Volgens mij kiezen wel meer bladen voor uitdagende koppen. Boulevardbladen kenmerken zich m.i. door een suggestieve inhoud en door m.i. verwerpelijke methodes om aan bijdragen te komen. @ Lisa: ik wist niet dat dit zo is gelopen. Inderdaad jammer. Tot slot: Paul, ik zou het graag over de inhoud willen hebben. Wat vind je inhoudelijk van Downes kritiek op jullie manier van wetenschap bedrijven? En wat vind je de stelling dat sommige lerenden meer structuur, begeleiding en instructie nodig hebben om goed te kunnen leren, en anderen uit de voeten kunnen met meer vrijheid?

Ik ervaarde de keynote van Downes als bijzonder interessant en had de indruk dat anderen dat met mij eens waren. De meeste mensen die ik sprak, waren het deels wel en deels niet met hem eens en waren ook benieuwd naar de reactie van de auteurs. De werkelijk extreme manier waarop Downes zijn ongenoegen uitte, is zeker ongewoon in onze cultuur van 'doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg' maar juist daarom ook verfrissend en vooral inspirerend voor de eigen visievorming. Ik keek uit naar een vervolg. Deze discussie vind ik dan ook boeiend, jammer dat hij alweer gesloten lijkt te zijn. Zo jammer ook dat veel van deze discussies in het algemeen zich beperken tot wetenschappelijke kringen. Het kan zo boeiend zijn om de discussies uit te breiden naar laagdrempelige, flexibelere en snellere discussiemogelijkheden via bijvoorbeeld weblogs of fora. Dit maakt de toepassing van wetenschappelijke inzichten naar de praktijk m.i. beter mogelijk, zonder overigens de deze discussiemogelijkheden als vervanging van wetenschappelijke publicaties te beschouwen.

Inmiddels anderhalf later stuit ik toevallig op deze discussie. Samenvattend kan ik niet anders dan concluderen dat hier een paar mensen met hart voor het onderwijs langs elkaar heen praten. De meest relevante vraag was de laatste zin van Wilfred: hebben sommigen structuur nodig, anderen vrijheid? Het inzicht dat lerenden verschillend zijn qua leerstijl (Kolb, Vermunt) is kennelijk nog niet goed tot alle onderwijskundigen doorgedrongen. Zie www.leerstijlen.blogspot.com