In memoriam: Eelco Laagland
Op 16 december overleed Eelco Laagland aan de gevolgen van Covid-19. Laagland was een pionier op het terrein van Computer Ondersteund Onderwijs (COO). Nu zouden we zeggen op het terrein van e-learning. Maar het zou nog bijna 20 jaar duren voordat deze term zijn intrede deed toen hij eind jaren ’70 zijn baanbrekende werk begon aan de Universiteit Twente – toen nog TH Twente geheten. Werk dat o.a. resulteerde in de auteurssystemen Taiga en Indigo.
Eelco studeerde in Twente af als elektrotechnisch ingenieur. Al tijdens zijn studie kreeg hij belangstelling voor de opkomende automatisering, in het bijzonder het programmeren. Die kennis bezorgde hem na zijn studie een (aanvankelijk) tijdelijke aanstelling in Twente, met als opdracht het maken van een computer based training (CBT).
Terwijl hij die CBT programmeerde, kwam het verzoek om een tweede CBT te bouwen. Laagland was inmiddels overtuigd van de mogelijkheden voor het onderwijs en realiseerde zich dat het bij deze twee CBT’s niet zou blijven. Hij realiseerde zich ook dat elke CBT van scratch bouwen geen levensvatbaar ‘businessmodel’ zou zijn. Dus deed hij een stap terug en begon opnieuw, waarbij hij structuur en inhoud scheidde. Kort samengevat, hij maakte bouwstenen voor CBT’s, met de bedoeling dat een relatieve leek daarmee de structuur van een cursus kon maken en deze vervolgens kon vullen met content. Het fenomeen e-learning auteurssysteem was geboren. De eerste character based-versie ging door het leven als Taiga. De grafisch georiënteerde versie als Indigo.
Zijn aanpak is nu ‘common practice’ maar betekende toen een revolutionaire stap. Zijn grondleggende werk aan de universiteit heeft uiteindelijk de weg gevonden naar het bedrijfsleven.
Laagland bleef ruim 30 jaar aan de Universiteit Twente werken op het snijvlak van leren en technologie. Een van zijn collega’s, met wie hij van 1990 tot 2000 nauw samenwerkte, kijkt als volgt op die samenwerking terug: “Inhoudelijk was het flink pionieren, waarbij Eelco voor elk idee wel een slimme, vaak nog betere oplossing kon bedenken. Sommige vergelijkbare oplossingen zag ik pas twintig jaar later in andere IT-tools terug.” Hij noemt Eelco ‘een vrije geest’ in wie ‘slimheid en creativiteit’ waren verenigd.
Met de dood van Eelco Laagland komt er voor mij een einde aan een 43 jaar durende vriendschap. Wij leerden elkaar eind 1977 kennen op de universiteit. Nadat ik in het onderwijs ging werken, voerden wij vele en lange gesprekken over de invloed van technologie op het leren. Eelco was een expert die zowel de hardware, de software als de interactie tussen die twee doorgrondde. Niettemin was hij in staat om aan een relatieve leek duidelijk te maken waarmee hij bezig was. Daarmee is hij er mede verantwoordelijk voor dat ik in de e-learning-wereld mijn weg wist te vinden.
Het vakgebied verliest een ‘vrije en slimme geest’. Ik verlies een bijzondere vriend.
Referenties en verwijzingen naar Taiga:
De geschiedenis van het digitale opleiden
COO in het Nederlands Hoger Onderwijs
Wat zijn auteurs-systemen
Harm Weistra
(hoofdredacteur)
Hoe waardeert u deze bijdrage?