Leraren hebben te weinig ICT-vaardigheden
Gebrek aan ICT-vaardigheden bij leraren zorgt ervoor dat ICT nog maar beperkt benut wordt binnen de leerprocessen op school. Dat concludeert het INHolland Lectoraat eLearning in een onderzoek.
De onderzoekers vroegen leerlingen, studenten en jonge leraren naar hun gebruik van nieuwe technologie en hun ervaringen met ICT in het onderwijs. De respondenten waren doorgaans positief over hardware en software die in het onderwijs beschikbaar is, maar een didactische visie op de inzet van ICT in leerprocessen lijkt te ontbreken.
Een overgrote meerderheid is van mening dat computers en internet aanwezig moeten zijn in studentenruimtes en de helft wil dat active boards/smartboards in leslokalen te gebruiken zijn. Bijna alle respondenten vonden dat van huis toegang geboden moet worden tot de digitale leeromgeving van de school, maar in de praktijk is dat nog niet het geval.
Profielsites zijn populair
De leerlingen, studenten en jonge of aankomende leraren zijn intensieve gebruikers van ICT. Het gaat dan vooral om telefoon en internet. Bijna iedereen beschikt over een eigen mobieltje, behalve PO-leerlingen. Daar zegt iets meer dan de helft een exemplaar te bezitten. Opvallend is dat 18 procent van de PO-leerlingen zegt het mobieltje voor van alles te gebruiken, behalve om te bellen. Onduidelijk is of de oorzaak hiervan een gebrek aan geld voor deze vorm van communicatie is of een bewuste keuze. Volgens de onderzoekers is de dekkingsgraad van mobiele technologie vanaf de leeftijd van twaalf jaar vrijwel 100 procent.
Alle groepen, ook jonge leraren, zijn vertegenwoordigd op profielsites, maar VO-leerlingen en studenten zijn er het meest actief. Vooral leerlingen en studenten zijn van mening dat persoonlijke omgevingen zoals Hyves niet vermengd moeten worden met leren op school.
Games
Leerlingen in PO en VO spelen veel (online) games en meisjes zijn daarbij bijna net zo actief als jongens. Leraren in opleiding en jonge, startende docenten spelen zelf wat minder (online) games, maar het is te verwachten dat die aantallen zullen groeien als de volgende generatie het hoger onderwijs in zal stromen. Leraren zijn verdeeld over de leereffecten van games, maar ze denken wel dat games het leren aantrekkelijker kunnen maken. Bij veel leerlingen leeft de gedachte dat plezier en leren niet met elkaar vermengd dienen te worden. De 'drill & practice" toepassingen worden het meest gebruikt, vooral in het primair onderwijs.
"Andere soorten games kunnen ongetwijfeld ook een meerwaarde hebben voor het onderwijs, maar het ontbreekt docenten blijkbaar aan kennis over het bestaan van die games en aan inzicht in de wijze waarop die games in een didactisch ontwerp kunnen worden ondergebracht", zeggen de onderzoekers. "Hierin valt wellicht nog een wereld te winnen."
Frontaal onderwijs
'Frontaal onderwijs' is nog altijd de belangrijkste vorm van onderwijs, met name in het voortgezet onderwijs. "Deze manier van inrichten van leerpraktijken met de daarbij behorende rolverdeling tussen leraar en lerende laat zich slecht verbinden met de vele nieuwe mogelijkheden van ICT. Het grootste deel van de ondervraagde leerlingen en studenten gebruikt ICT voornamelijk in thuissituaties, dus bij zelfstudie en het maken van opdrachten."
Ruim de helft van de ondervraagde docenten in opleiding oordeelt dat er binnen de lerarenopleiding voldoende tijd is om met computer en internet te werken en dat de snelheid van internet voldoende is. De aanwezige infrastructuur lijkt dus geen belemmerende factor als het gaat om de inzet van ICT in leerpraktijken op school. "Over de ICT-vaardigheid van leraren bestaat wel enige zorg, zeker onder de leerlingen en studenten en dat lijkt veel eerder een reden te zijn dat ICT nog maar nauwelijks een rol speelt binnen het didactisch ontwerp van leerpraktijken."
De integratie van ICT in het onderwijs kan wellicht bespoedigd worden door het versterken van de ICT-vaardigheid van leraren en de instroom van ICT-vaardige, jonge leraren, concluderen de onderzoekers. Wel dreigt het gevaar dat hun vaardigheden onbenut blijven, omdat veel onderwijsinstellingen onvoldoende zijn ingericht op de inzet van ICT.
Meer informatie: Onderzoek Students' Voices (PDF)