'Grouplearn is een erg belangrijke schakel in de trainingsopzet'
Hoe zorg je dat beginnend leidinggevenden in korte tijd worden klaargestoomd voor het grote werk? Een standaardoplossing is er niet, en dus zal ieder bedrijf kiezen voor een bij haar passend model. Zo gebruikt ABN Amro in een aantal leergangen Grouplearn, een door Ampersand uit Den Haag ontwikkelde elektronische leeromgeving, waar sinds 10 jaar tot tevredenheid mee wordt gewerkt. "Het pakket is in die jaren meegegroeid met onze wensen en verwachtingen", aldus Antoinette van der Molen, Specialist Learning bij ABN Amro. "Anno 2008 is Grouplearn volledig geïntegreerd binnen de leergang voor leidinggevenden, en in dat opzicht is het een erg belangrijke schakel geworden in de trainingsopzet".
Echt missen kan bijna niet. Het gebouw van ABN Amro aan de Foppingadreef in Amsterdam Zuidoost is dan ook het op één na grootste kantoorgebouw van de van oorsprong Nederlandse bank, die eind 2007 werd opgekocht door Fortis, Banco Santander en Royal Bank of Scotland. In het gebouw zetelt onder meer 'ABNAMRO Academy Europe', de centrale opleidingsafdeling van ABN Amro. De medewerkers van de Academy zorgen voor de organisatie van de opleidingen en de kwaliteit en effectiviteit van het opleidingsaanbod. Antoinette van der Molen, Specialist Learning, is één van die medewerkers. Zij houdt zich binnen de bank specifiek bezig met praktijkgerichte opleidingen voor leidinggevenden (management/coaching/traineeships). Zoals bijvoorbeeld met de Leergang Leiderschaps Ontwikkeling (LLO) voor beginnend leidinggevenden. "Daarbij gaat het om leidinggevenden die minimaal twee maanden in die hoedanigheid werkzaam zijn", aldus Antoinette van der Molen. "Zij volgen de LLO, die circa 10 jaar geleden is opgezet. Ampersand uit Den Haag is daarbij verantwoordelijk voor Grouplearn, een door hen ontwikkelde elektronische leeromgeving. VDS uit Rotterdam, dat circa 2003 bij dit traject betrokken is, is verantwoordelijk voor de inhoud van het programma."
Blended learning
"Waarom destijds gekozen is voor Grouplearn en voor deze aanpak?", zo herhaalt Antoinette van der Molen de vraag. "Voorheen werden klassikale opleidingen aangeboden, maar dat was niet altijd even effectief. Men gaat toch snel weer over tot de orde van de dag. Daarom is destijds gezocht naar een manier waarop de beschikbare tijd en ruimte effectiever kon worden ingevuld, en zo is men uitgekomen bij Ampersand en Grouplearn. Van begin af aan ondersteunt Grouplearn het leerproces zélf met diverse communicatiefaciliteiten, 360 graden feedback en online lesmateriaal. Zo krijgen de deelnemers een continu doelgericht leerproces aangeboden met veel intervisie".
De naam van de leeromgeving mag dan in al die jaren niet zijn veranderd, dat geldt allerminst voor de inhoud en opzet van de leeromgeving. "In de loop der jaren is het programma uitgebreid en is de LLO geworden tot een vorm van blended learning, waarbij de bijeenkomsten een geïntegreerd onderdeel zijn van een totaal proces met online activiteiten zoals intervisie, assessments en diverse praktijkopdrachten. Daarmee is de leeromgeving, die bij meerdere leergangen binnen de bank wordt gebruikt, het centrale punt en een erg belangrijke schakel geworden in de trainingsopzet." Naast Grouplearn maakt de Academy ook nog gebruik van andere elektronische leeromgevingen.
Uit een recent gehouden evaluatie bij een andere leergang binnen de bank, kwam naar voren dat de cursisten de inhoud en opzet van Grouplearn waarderen. "Daarnaast merken we dat, dankzij de combinatie praktijk en elektronische leeromgeving, de gezamenlijke bijeenkomsten gebruikt kunnen worden waarvoor ze bestemd zijn: oefenen en verdiepen", aldus Antoinette van der Molen.
Docenten
De Academy geeft aan dat de rol van de docent cruciaal is bij LLO. "We hebben een ander soort trainer nodig bij dit soort blended trajecten", zo zegt Antoinette van der Molen. "De docent is niet alleen trainer in een aantal bijeenkomsten maar begeleidt de deelnemers voortdurend op afstand bij hun leerproces. Daarbij zijn ze ook moderator en moeten goed ze om kunnen gaan met dit medium, bijvoorbeeld weten wat een wiki is en hoe het werkt. Maar ook moeten ze een online groepsproces kunnen stimuleren en faciliteren. Dat zijn toch andere kwaliteiten, en bij intakegesprekken voor nieuwe docenten houden we daar zeker rekening mee. We vragen van nieuwe docenten niet alleen commitment, maar verlangen toch ook wel affiniteit waar het gaat om bijvoorbeeld social software. In dat kader is de rol die VDS speelt ook erg belangrijk. Zij leveren de docenten, en zorgen met Ampersand ervoor dat de docenten goed passen bij onze wensen en verwachtingen. Ik kan ook niet anders zeggen dan dat wij erg tevreden zijn over de samenwerking met VDS en Ampersand", zo zegt Antoinette van der Molen. "Die onderlinge samenwerking werkt ook goed bij het ontwerp van de leergang. VDS maakt hiervoor de inhoud en Ampersand adviseert VDS en ons intensief over het ontwerp van het blended learning proces".
Kritieke succesfactoren
"We hebben ervaren dat je, bij het laten slagen van de leergang, rekening moet houden met een aantal kritieke succesfactoren, zoals bijvoorbeeld de rol van de docent. Maar ook goede content en samenhang tussen de leeractiviteiten (online en in bijeenkomsten) op een wijze die aansluit bij het cyclische proces van oriënteren, leren, implementeren en evalueren. Je moet e-learning als het ware niet los tegen de bijeenkomsten aanplakken, maar de assessments, opdrachten en informatie in Grouplearn én de bijeenkomsten als schakels met elkaar verbinden. Daarnaast is het belangrijk dat deelnemers weten dat deelname aan de leergang meer van hen vraagt dan aanwezigheid bij bijeenkomsten. De toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid van Grouplearn dragen zeker bij aan het succes."
Acceptatie
Over het algemeen hebben (beginnend) leidinggevenden niet al te veel tijd, en daarom is de leergang zodanig ingericht dat het voor iedere cursist goed behapbaar is. In de leergang, die opgedeeld is in vijf blokken, wordt er vanuit gegaan dat de cursist gemiddeld twee uur per week kwijt is aan het werken via Grouplearn. En dat gedurende een periode van een half jaar. "In dat traject is Grouplearn de rode draad. Het is de spil, en sinds kort is er nu een wiki toegevoegd. Die wiki wordt onder meer gebruikt om met elkaar te werken aan content omtrent onderwerpen op het gebied van leidinggeven en management bij ABN Amro Bank en om zo ook discussies en intervisies te genereren. Je merkt dat deelnemers, gedurende het traject, gemakkelijker intervisie met elkaar hebben, dat zij het nodige leren over zelfleiderschap en daar ook feedback van de andere deelnemers op krijgen", aldus Antoinette van der Molen, die wel een verschil in gewenning ervaart in het omgaan met de elektronische leeromgeving. "Bij trainees merk je dat zij gewend zijn in het omgaan met computers, en voor hen is de drempel dan ook laag. Oudere cursisten hikken nog wel eens aan tegen een voor hen relatief onbekende omgeving. Het is een vorm waar ze soms nog aan moeten wennen."
Dat de leergang Leiderschapsontwikkeling populair is onder de beginnend leidinggevenden bij ABN Amro, blijkt onder meer uit het aantal cursussen dat in 2007 werd gegeven en voor 2008 weer is gepland. "Afgezien van de zomermaanden, starten we in 2008 iedere maand een nieuwe leergang op. Omdat er bij iedere leergang plaats is voor tien medewerkers, hebben we circa 100 cursisten per jaar.
Ontwikkelingen
"Omdat we intervisie over toepassing van de nieuwe vaardigheden heel belangrijk vinden zouden we het gebruik van Grouplearn bij de deelnemers en docenten graag nog verder willen stimuleren. De volgende stap is verdere verrijking met meer multimedia. Grouplearn biedt daarvoor diverse mogelijkheden die we nog niet voldoende benutten. We onderzoeken de mogelijkheid om in de toekomst de resultaten van de wiki-opdrachten beschikbaar te stellen aan andere ABN Amro medewerkers. Hiervoor zullen we eerst moeten bezien welke implicaties dit heeft voor de privacy van de deelnemers. Het zou mooi zijn als de opgedane kennis en leerervaringen van deelnemers breder gedeeld kan worden in de organisatie".