Columns

Van de Redactie | 12-04-2004 | | (0) reacties

e-Leren is dood, leve leren

Begin 2000 had ik het genoegen om het Studiecentrum voor Bedrijf en Overheid te helpen met het uitnodigen van de Amerikaanse e-learning-goeroe Elliott Masie (www.masie.com). Masie had er wel oren naar en dus zat op een mooie winterdag in hotel Okura in Amsterdam een verwachtingsvolle zaal uit te kijken naar zijn binnenkomst. Maar al wat zij zagen binnenkomen, was een videoband met daarop een boodschap van de grote roerganger uit de VS. Masie had op het laatste moment afgezegd, omdat zijn moeder ernstig ziek was geworden. Achteraf kun je stellen dat een videoboodschap met aansluitend een tele-conference veel meer paste in de opkomende 'e-wereld', dan de goeroe voor een praatje van een uur over de oceaan heen en weer te laten vliegen. Blijkbaar praatten we in 2000 wel veel over de voordelen van technologie, maar moesten we ook nog veel leren.
Ik moet de band met Masie's toespraak nog wel ergens in een kast hebben liggen. Veel kan ik mij er niet meer van herinneren. Slechts één uitspraak is mij scherp bijgebleven en wel zijn voorspelling dat we binnen een paar jaar niet meer zouden spreken van e-learning, maar weer gewoon van learning. Misschien is de uitspraak blijven hangen omdat deze nogal wat emotie opriep in de zaal. Elliot Masie, dé e-learning-goeroe, die ons gaat vertellen dat e-learning een tijdelijke rimpeling is in de vijver die leren heet. Als het inderdaad de emotie was die er voor zorgde dat deze uitspraak als enige is blijven hangen, dan lijkt dat een bevestiging van de stelling van Roger Schank van CognitiveArts, een andere goeroe aan de andere kant van de oceaan (www.cognitivearts.com). Schank is van mening dat er pas sprake kan zijn van leren, als de ervaring gepaard gaat met emotie. De eerste van zijn 'rules for training' luidt dan ook: "People remember what they feel the most". (Roger Schank, 1997. Virtual learning: A revolutionary approach to building a highly-skilled workforce. New-York: McGraw-Hill).
Maar terug naar de uitspraak van Masie. e-Learning bestempelen als tijdelijk fenomeen was op het hoogtepunt van de e-hype nogal gewaagd. Toch heeft het er alle schijn van dat Masie gelijk gaat krijgen. Als Amerika het voorland is van wat ook hier gaat gebeuren, dan wijzen de eerste signalen in elk geval in die richting. Zo krijgt de Online Learning, een van de vlaggenschepen van de Amerikaanse e-learning-conferenties, na de edities 1997 tot en met 2003 geen vervolg met een Online Learning 2004. De editie van dit jaar is opgenomen in het congres Training 2004, zoals het blad Online Learning is opgegaan in het tijdschrift Training (zie ook mijn congresverslag in Opleiding & Ontwikkeling van april 2004). Markt- en trendwatcher Brandon Hall heeft dit jaar de "Brandon Hall Excellence in e-Learning Awards" geruisloos veranderd in "Brandon Hall Excellence in Learning Awards" (www.brandonhall.com). Het scheelt één letter en een streepje, maar het onderstreept een wezenlijke verandering in denken over leren en technologie. Het gaat blijkbaar weer gewoon over leren en over de vraag hoe dat leren moet worden georganiseerd en gestimuleerd. Het gebruik, dan wel op z'n minst het afwegen van het gebruik van technologie wordt als zo vanzelfsprekend gezien, dat expliciet benoemen niet meer nodig is. Daarmee lijkt de cirkel rond: van leren, via e-leren en het tussenstation blended leren, zijn we weer terug bij waar het om gaat: leren.

En tegen de pessimisten, die nu gaan zeggen dat ze altijd al hebben gezegd dat het bij e-learning gaat om pretentieuze zaken die niets voorstellen, zou ik willen zeggen dat er geen sprake is van 'de kleren van de keizer', maar van 'de keizer is dood, leve de keizer.' Misschien is het verdwijnen van de 'e' wel de ultieme vorm van volwassenheid voor e-learning.

Harm Weistra