Een overzicht van blogs geschreven door aanbieders die zich hebben aangesloten bij e-Learning.nl.
Wat betekent de opkomst van AI voor de rol van Learning & Development (L&D)?
Stel je voor: je collega wil leren presenteren in het Frans. In plaats van een training te volgen, downloadt zij via een breininterface direct de juiste woorden, grammatica en uitspraak in haar geheugen. Klaar voor gebruik :). Niets geen maanden Duolingo of les. Of stel: je bent uitgekeken op je baan. In plaats van leraar wil je wel eens buschauffeur worden. Je schuift de de buschauffeur-module-chip in de USB in je hoofd, solliciteert en rijden maar.
Sciencefiction? Stiekum hoop ik van wel, want ik ben gek op het leren van nieuwe talen. Maar er zijn soms al wel signalen in die richting. In 2025 verkoopt het Australische bedrijf Cortical Labs een biologische computer die draait op echte menselijke neuronen. Het bedrijf van Elon Musk Neuralink werkt andersom aan hersenimplantaten die je brein direct koppelen aan een digitaal systeem. De eerste proefpersoon, een verlamde jongen van 29, kreeg er al een in 2024. Je kunt hem hier ook zien. Het is lastig informatie te vinden hoe het nu gaat, ik heb er daarna niets meer over gehoord (gelukkig?).
Ik ben nieuwsgierig wat alle ontwikkelen met generatieve AI gaan betekenen voor onze rol als L&D professionals. Samen met Helma van den Berg organiseerde ik een LOSmakers bijeenkomst om daarover in gesprek te gaan. Met een groep van zo’n 15 professionals doken we in vier toekomstscenario’s, bedachten hoe zo’n toekomst er in beeld uit ziet en gingen in gesprek over stellingen. Het was erg leuk!. Er kwam ook een favoriet scenario naar voren. In deze blog neem ik je mee in de vier mogelijke scenario’s en deel ons favorietje.
Worden we overbodig of verandert onze rol? Hoe kan de rol van L&D zich ontwikkelen? We hebben gekeken naar twee variabelen (met dank aan ChatGPT voor het meedenken). De eerste gaat over het autonoom werken van AI of dat we blijven samenwerken. Blijft er een ‘human in de loop’ of gaat AI zelfstandig allerlei L&D taken uitvoeren? Ten tweede hebben we gekeken naar een toekomst waarin de L&D rol blijft bestaan versus een toekomst waarin deze verdwijnt. De verschillen geplot of twee assen leiden tot 4 scenario’s als hierboven afgebeeld. Ik zal ze toelichten voor ik de favoriet onthul.
In dit scenario werkt AI vooral ondersteunend. Denk aan sneller leermaterialen samenstellen, quizjes genereren of leerbehoeftes analyseren. Handig! Maar het verandert de kern van ons vak niet fundamenteel. Dit is eigenlijk een scenario was al aan de gang is.
Tegelijk ligt er een risico op de loer: als we lui worden in het controleren kan leerinhoud en didactische kwaliteit achteruitgaan. AI heeft geen praktijkervaring, geen gevoel voor context of nuance. Misschien denken we te snel dat we met AI iets kunnen maken in plaats van de experts nog raadplegen. Er is ook een risico dat we juist veel meer en sneller saaier e-learnings gaan maken die juist meer op elkaar gaan lijken.
De kans voor L&D: AI blijft vrij algemeen. Het is wel een fantastische basis. Voeg praktijkkennis van inhoudsdeskundigen en eigen didactiek en context toe aan AI-content. Denk bijvoorbeeld aan het verrijken van een AI-cursus over feedback geven met échte voorbeelden uit jouw organisatie.
Stel je voor: medewerkers stellen zelf leerdoelen op, AI maakt hun leerplannen, en feedback krijgen ze van een digitale coach. In sommige sectoren is dit al realiteit. Heeft L&D dan nog bestaansrecht? Er is geen opleidingscatalogus meer. Leren is super gepersonaliseerd, want iedereen gaat direct met AI sparren, AI is adviseur, kennisdrager en kent de organisatie doelen.
Is er nog L&D nodig? In dit scenario gaan we uit van niet. Interessant in onze discussie was dat we denken dat de uitdaging van L&D om mee te praten op strategisch niveau in een organisatie (de adviesrol) juist heel goed kan worden overgenomen door AI. Denk aan prompts als “Dit mijn vijf-jarenplan van onze organisatie. Welke kennis en vaardigheden moeten mijn medewerkers aanleren om die doelen te bereiken, Welke risico’s zijn er eventueel en maak een plan van aanpak te genereren.”
Misschien zijn er wel rollen als coach in AI-gebruik, of als gids in het leerlandschap nodig. Wie begeleidt medewerkers in het stellen van goede vragen aan AI? Of in het kritisch beoordelen van AI-output? Een kansrijk experiment: zet een ‘AI-leercoach’ op binnen je organisatie. Laat medewerkers hun leerplan maken met AI, maar bied menselijke begeleiding in de reflectie- en bijsturingsfase.
In dit scenario is werkt AI zelfstandig in het ontwerpen en ontwikkelen van leerervaringen en e-learning. Er is nog wel een L&D afdeling maar met een andere rol. AI maakt gepersonaliseerd leren op grote schaal mogelijk, er zijn wellicht agents die de traditionele L&D afdeling bemannen (zie het voorbeeld van Alexander Klopping bij Eva). Iedereen krijgt zijn eigen leerpad want het ontwikkelen kost geen tijd. Klinkt ideaal?
Maar… onze discussie focuste op de vraag: als iedereen alleen nog individueel leert, wat gebeurt er dan met het sociale en ervaringsleren? Met teamleren en kennisdelen in de wandelgangen? Dit kan AI niet automatiseren.
De rol van L&D verschuift: van trainer en contentbouwer naar leerarchitect en facilitator. Denk aan het organiseren van kennisdelingssessies waarin AI-gegenereerde inzichten gedeeld en becommentarieerd worden.
Een doembeeld: AI neemt alles over — ook het bepalen wat jij leert en wanneer. Het is ook letterlijk een doembeeld in onze afbeeldingen: veel technologie, hologrammen en robots. Het komt kil over in onze plaatjes. Gelukkig achten we dit scenario onwaarschijnlijk. AI mist gevoel voor ethiek, cultuur en menselijke relaties. Er blijft altijd een kader nodig. Denk aan AI wiskunde tutoren- waar de einddoelen in zetten. Dat is al een helder kader.
De opdracht voor L&D: stel kaders en richtlijnen op voor het gebruik van AI in leren. Niet alles wat kan, moet ook. Denk aan spelregels rond privacy, transparantie en wanneer niet. Denk ook aan bewaken van zelf leren en kritisch denken.
Heb je al door wat onze favoriet was? Dat was scenario 3: de zelflerende organisatie. De snelheid van ontwikkelen en het personaliseren van leren sprak iedereen aan. De vraag is in hoeverre de interactie tussen collega’s gaat verschuiven naar interactie met een AI chatbot. Dit leek ons heel ongezellig :). Of komen we alleen nog naar kantoor voor de gezelligheid? De realiteit zal waarschijnlijk ergens tussen scenario 1 en 3 liggen. De kunst wordt om het menselijke én het technologische in balans te brengen.
We denken wel allemaal dat e-learning in de huidige algemene vorm gaat verdwijnen. Een mooie slogan van Linda was: van e-learning naar p-learning (persoonlijk leren).
Hoe ziet de rol van L&D eruit in jouw organisatie, over vijf jaar? Laat je het me weten in een reactie?
De uitwisseling gaat door op LinkedIn. Helma van den Berg van Let’s Learn heeft een serie stellingen waar je op kunt reageren. Ga naar de Let’s Learn nieuwsbrief op LinkedIn. Reageer bijvoorbeeld op de stelling: Maakt AI ons dommer?
Naam (verplicht) Naam Is Verplicht
E-mail (verplicht) E-mail Is Verplicht Ongeldig E-mailadres
Commentaar Is Verplicht
Bericht mij via e-mail over vervolg commentaar