Twee weten meer dan één: ontdek de creatieve kracht van generatieve AI

Ik kreeg laatst de tranen in mijn ogen van een gesprek met Vale (via stem) binnen ChatGPT. Ik ging in gesprek met mijn toekomstige zelf- over 15 jaar. Vale kan nog steeds niet goed rekenen dus volgens hem ben ik dan 70 jaar :). Ik werk nog steeds, maar niet meer fulltime en alleen in projecten die ik echt leuk vind. Ik ga vaker op reis met de trein en ben betrokken bij een organisatie die jongeren helpt om hun weg te vinden in de tech-wereld. Daarnaast geef ik ook nog Nederlandse taal les aan nieuwkomers. Een mooi plaatje wat mij ontroerde. Het zette me ook op een positieve manier aan het denken over de toekomst die ik ook wel eens onzekerder bekijk.
Creatief denken in het (generatieve) AI tijdperk
Dacht je dat generatieve AI (voortaan: AI) vooral tof is om ons sneller te laten schrijven – van mailtjes tot uitnodigingen? AI biedt ook een geweldige kans om je te helpen bij creatief denken. Eerst ff wat cijfers: of we het nu hebben over ChatGPT, Copilot of Claude… ze veroveren de werkvloer. In Denemarken gaf de helft van de ondervraagde werknemers aan AI al op hun werk te gebruiken. Vooral in marketing (65%) en HR (45%) hebben professionals AI ontdekt als waardevolle tool. (bron: Humlum en Vestergaard). Ander onderzoek van Gallup laat zien dat medewerkers in de USA AI in de eerste plaats gebruiken voor nieuwe ideeën (41%), data verwerking (39%) and automatiseren van taken (39%). Dus ja, veel mensen hebben allang ontdekt dat AI een bron van goede ideeën is!
Voor ons als docenten, ontwerpers en L&D-professionals ligt er een kans om de creatieve kracht van AI te omarmen en die binnen onze lessen of leertrajecten in te zetten. Maar .. om AI creatief te gebruiken moet je zelf wel creatief zijn in prompten.
Mens en machine werken samen
Heb je weleens geprobeerd een liedje te maken met Suno of een verhaal te laten schrijven door ChatGPT? AI kan unieke kunst, muziek en verhalen genereren. En hoewel AI het dus wint van veel van ons in het spuien van nieuwe ideeën, mist het toch iets belangrijks: empathie, intuïtie en contextueel begrip. Daarom ligt de echte kracht in de samenwerking. Zo heb ik tijdens een online cursus goed opgelet en over iedereen iets opgemerkt. Deze observaties heeft ChatGPT voor mij in lyrics gezet en Suno in een lied. Het lied werd heel erg gewaardeerd en gedeeld met collega’s. Dit was toch echt een samenwerking tussen mij, Chat en Suno.
Quote: “Mensen zullen nog steeds een grote rol spelen in innovatie… maar ze zouden dwaas zijn om AI niet in dat proces op te nemen.” – Ethan Mollick, 2023
Wie is er creatiever? In het artikel Creative and Strategic Capabilities of Generative AI worden de creatieve en strategische capaciteiten van generatieve AI, zoals ChatGPT, vergeleken met die van mensen. Duizend mensen en twee generatieve AI-chatbots, ChatGPT en Bard, werden gevraagd om een stad, dorp of samenleving in de toekomst te beschrijven of “als je het talent had om dingen uit te vinden door er alleen maar aan te denken, wat zou je dan creëren?”. Creativiteit is hier overigens gedefinieerd is als “het vermogen om nieuwe ideeën te bedenken die verrassend maar toch begrijpelijk zijn, en ook op een of andere manier waardevol” . ChatGPT bleek aanzienlijk creatiever te zijn dan de gemiddelde mens, anoniem beoordeeld door 3000 mensen. Bard bleef achter, maar inmiddels zal Gemini ook wel goed scoren.
In een ander onderzoek blijkt dat GPT-4 91% van de mensen op de Alternative Uses Test voor creativiteit verslaat. Dat is een test waarbij je bijvoorbeeld gevraagd wordt om ongebruikelijke toepassingen voor een tandenborstel te noemen. En waarschijnlijk denk je nu dat je bij die 9% hoort die beter is dan GPT :).
Docent of L&D-er creatief met AI
AI kan ook veel betekenen voor creatief denken in het onderwijs en in leertrajecten (en op de werkplek ook). Denk aan:
- Je eigen creativiteit verbeteren: Met generatieve AI kun je moeiteloos een overvloed aan ideeën verkennen. Of je nu nieuwe lesplannen bedenkt, originele projectideeën ontwikkelt of fantastisch leermaterialen wilt maken – AI helpt je om verder te denken dan je eigen grenzen.
- Creatieve lessen ontwerpen: Ook op les en workshop niveau kun je AI-tools inzetten voor creatief denken. Van beeld en geluid tot tekst.
Een paar voorbeelden van creatieve prompts:
- Vraag feedback Creëer persona’s. Geef AI je lesontwerp en vraag feedback vanuit het perspectief van je persona. Of het perspectief van een toekomstige werkgever…. of een tafel uit je lokaal.
- Een probleem op de afdeling? Geef AI een lijst met oplossingen waar jullie zelf aan denken. Vraag daarna om een lijst met nieuwe oplossingen te bedenken door 2 items uit de lijst te combineren tot een nieuwe oplossing.
- Behoefte aan verdieping van je gedachten? Geef AI-stem een rol. Dit kan zijn Je toekomstige zelf, je deelnemer, Donald Clark… Begin een gesprek en stel al je vragen, bijvoorbeeld over de toekomst van het onderwijs.
Hier zijn enkele ideeën om AI creatief in te zetten in een les of workshop:
- Maak een song over een historisch figuur: Vraag je studenten om een lied te maken over een persoon uit de geschiedenis. Met tools zoals Suno of Song.do kun je niet alleen muziek componeren, maar ook de inhoud verdiepen door AI-gegenereerde teksten te gebruiken. Vervolgens kunnen studenten de liedjes met elkaar vergelijken en zo hun creatieve denkvermogen vergroten.
- Laat ChatGPT meedenken met projectideeën in projectgestuurd onderwijs: Laat AI meedenken over projectonderwerpen of brainstormsessies. AI kan snel een breed scala aan ideeën voorstellen. Of vraag of AI in de rol kruipt van een kritische denker.
- Creëer beeldend leren: Laat deelnemers stoeien met een concept of onderwerp door ze afbeeldingen te laten genereren. Of laat ze image to image tools gebruiken om van een foto naar een nieuw ontwerp te komen. Perfect voor Design Thinking.
- Vraag studenten om een podcast te maken. Laat ze eerst op zoek gaan naar goede artikelen of zelf een artikel schrijven. Daarna kunnen ze met NotebookLM een podcast maken. Natuurlijk zit het leerproces ook in het weer luisteren en bediscussiëren.
The future is creativity driven
Twijfel je nog of creativiteit belangrijk is? Bekijk de video met Jack Ma.
Onze workshop op #OEB24
Met Ite Smit en Steven van Luipen geef ik een hele toffe pre-conferentieworkshop van op de OEB in Berlijn op 27 november. We laten ervaren hoe AI-tools via tekst, beeld en geluid creativiteit kunnen aanzetten en hoe je die inzichten kunt gebruiken om dynamischer les te geven. Fully booked! Je kunt nog wel mee doen aan één van onze Nederlandse workshops of leergang (zie een overzicht op de homepage van ennonline.com)
Literatuur
- Meincke, Mollick and Terwiesch, Prompting Diverse Ideas: Increasing AI Idea Variance: This paper provides a comprehensive overview of how AI can be used to generate diverse and innovative ideas, setting the stage for our workshop discussions. Read the paper
- Ethan Mollick: Co-Intelligence: Living and Working with AI: A thought-provoking book that delves into the concept of co-intelligence and how humans and AI can collaborate effectively. Check out the book
- Anders Humlum and Emilie Vestergaard, The Adoption of ChatGPT, research brief June 2024
- Noah Bohren Rustamdjan Hakimov Rafael Lalive Creative and Strategic Capabilities of Generative AI: Evidence from Large-Scale Experiments. Discussion paper 2024.
Lees het hele
artikel