Bloggers

De goede manier om iets nieuws te leren is door het toe te passen. In een training of workshop gebruik je vast regelmatig activerende werkvormen. Je vertelt iets, je legt kort uit, je biedt nieuwe inhoud aan en vervolgens zet je de deelnemers aan het werk. Je geeft ze een individuele of een groepsopdracht en ze gaan aan de slag. Aan het eind van de bijeenkomst krijgen ze een opdracht mee om in het eigen werk iets te doen.

Maar hoe doe je dit bij een online leertraject? Online is het relatief makkelijk om nieuwe kennis over te dragen. Denk maar aan het gebruik van video, podcasts, een blog of een artikel. Als je twee artikelen hebt die beiden wel belangrijk zijn, dan zet je ze allebei online. Werk je met inhoudsdeskundigen dan herken je misschien hoe moeilijk het voor hen kan zijn om keuzes te maken. Het leren van de deelnemers gaat over het algemeen niet beter als ‘alle belangrijke inhoud’ in het online leertraject zit. Maar hoe stimuleer je deelnemers online dan tot actief leren? Het ontwerpmodel Absorb-Do-Connect kan hierbij helpen.

Het ontwerpmodel Absorb – Do – Connect

Absorb-Do-Connect is een raamwerk voor het bouwen van leeractiviteiten dat stelt dat leren niet alleen gaat over het absorberen van inhoud, maar ook over het doen en verbinden en toepassen van de inhoud in het leven buiten het lokaal. Het model is ontwikkeld door William Horton (2012) en komt voort uit de behoefte om de eerste generatie e-learnings sterker met de werkpraktijk te verbinden. Deze e-learning werden gekenmerkt door veel informatie waar je doorheen moest klikken. Het absorb-do-connect model helpt om online leren actiever en praktijkgerichter te maken.

Het model beschrijft drie typen activiteiten:

• Absorb activiteiten bieden nieuwe kennis aan die deelnemers gaan ‘absorberen’. Daartoe gebruik je verschillende vormen zoals kennisclips, artikelen, podcasts, infographics of gewoon tekst.
• Do activiteiten zijn activiteiten waarbij de lerende de kennis actief kan verwerken. Denk aan een quiz, een video waarin je als kijker keuzes moet maken, een praktijkcasus of rollenspelen.
• Connect activiteiten maken de verbinding naar de praktijk. Hoe kun je zorgen dat mensen het geleerde ook echt gaan toepassen? Vormen hierbij zijn hardop werken, praktijkopdrachten, peerfeedback op de uitvoering van je werk.

Het model geeft een handreiking om op twee manieren activerend leren vorm te geven: met ‘do’ en ‘connect’ activiteiten. De cirkel kan er als volgt uitzien:

• Deelnemers leren wat projectmatig werken is door een artikel te lezen en een paar filmpjes te bekijken (absorb)
• Ze krijgen een paar quizvragen over het artikel en ze lezen een casus over een projectleider die worstelt met projectmatig werken. Bij die casus is de vraag aan de deelnemers om elk 2 tips te delen in het forum die zij aan deze projectleider zouden geven (do)
• De deelnemer vraagt aan een collega feedback op zijn projectmatig handelen in een project waar ze beiden in werken. Ze reflecteren op de feedback en schrijven een korte blog die ze delen in de online omgeving (connect)

Een aantrekkelijke online opdracht

Tijdens een training op locatie leg je een opdracht uit en beantwoord je eventuele vragen. Je ziet aan nonverbale signalen of deelnemers de opdracht begrijpen en er zin in hebben. Online opdrachten geven kan lastiger zijn. Een online opdracht moet heel helder zijn, omdat deelnemers minder makkelijk extra uitleg kunnen vragen. De opdracht moet aanzetten tot actie, moet relevant en waardevol zijn en deelnemers nieuwsgierig of enthousiast maken. Hoe kom je tot een online opdracht die werkt?

Het kan bijvoorbeeld zo:

Adopteer een trend | tijd: 45 minuten

Welke nieuwe trends van leren zijn mede door technologie ontstaan? En wat is de waarde van de verschillende trends? Door deze opdracht leer je één nieuwe trend goed kennen en krijg je een beeld van zo’n vijf andere trends. Het is fijn om deze trends te kennen, zodat je ze mee kunt nemen in je ontwerp.

1. Bekijk deze video waarin een paar experts vertellen welke technologische ontwikkeling in de komende vijf jaar volgens hen belangrijk gaat worden.
2. Kies één trend uit deze lijst. Neem een half uur (langer mag natuurlijk) en verdiep je erin. Wat houdt de trend in? Wat is één idee dat je hebt om het toe te passen in jouw werk?
3. Deel in het forum iets over de trend. Dat mag een geschreven stukje zijn, een video. Als je wilt oefenen met het maken van een infographic of ander product, voel je vrij!
4. Bekijk voor onze volgende sessie het werk van je collega-deelnemers en kies één trend uit die interessant is voor jouw casus. In de volgende sessie werk je in je casusgroep verder.

Dit is een opdracht die goed werkt. Het is helder wat je als deelnemer moet doen en waarom. De titel is uitnodigend. Deelnemers kunnen zelf keuzes maken, wat een positief effect heeft op motivatie voor leren. Bovendien maak je het leren hierdoor gepersonaliseerd. En het is duidelijk waar de uitwerking wordt gedeeld (op het forum). Bovendien is er een goede link naar de volgende live sessie.

Handige handreiking

Hoe kom je tot een goede opdracht? Grofweg zijn er 3 stappen te nemen:

1. Beschrijf kort, in 2 tot 4 zinnen, wat de opdracht is.
2. Leg uit (aan jezelf) hoe deze opdracht past in het gehele leertraject. Denk hierbij aan leerdoelen, aansluiting bij de doelgroep, waarom een online opdracht.
3. En wat is de ‘what’s in it for me’ voor deelnemers? Beschrijf dit in 3 tot 5 zinnen.

Gilly Salmon heeft een concrete handreiking uitgewerkt met 9 elementen. Gebruik ze vooral ter inspiratie, anders gaan de opdrachten op elkaar lijken. En ook afwisseling, humor en eens een andere wending zijn belangrijk bij online leren.

5 typen online opdrachten en tools

Binnen ‘do’ en ‘connect’ zijn verschillende typen opdrachten te bedenken. Op de website van het Absorb-Do-Connect model vind je veel voorbeelden. Daarnaast kun je je laten inspirerend door handige sites over digitale didactiek.

Ik beschrijf 5 typen online opdrachten: interactieve zelfstudieopdrachten, quizzes, online discussie-opdrachten, praktijkgerichte (groeps)opdrachten en zelf iets maken. Bij elk type opdracht vind je een paar apps en tools die je kunt gebruiken om de opdrachten te maken.

Type 1: interactieve zelfstudieopdrachten

Je wil deelnemers even actief aan het werk zetten met de inhoud van een artikel of video. Ze hebben net iets gelezen en je zoekt naar een manier voor verwerking van de inhoud. Denk dan eens aan het op de goede volgorde zetten van gebeurtenissen op een tijdslijn, een drag & drop activiteit, ‘fill in the blancs’ of gebruik van flashcards.

Een paar tools om interactieve zelfstudieopdrachten mee te maken zijn:

• H5P, zeer veelzijdig, redelijk gebruiksvriendelijk en open source. Wil je je eens verdiepen in het maken van interactieve zelfstudieopdrachten dan is deze tool een aanrader.
• Genially, een veelzijdige tool voor het creëren van interactieve en geanimeerde presentaties, interactieve afbeeldingen, gamification en nog veel meer. Makkelijk starten met een template waar je op doorwerkt.
• Videoask, een tool waarin je een video opneemt en vervolgens een vraag aan koppelt. Deelnemers kunnen de vraag beantwoorden in het dialoogvenster naast de video.

Type 2: quizzes

Veel deelnemers vinden een quiz fijn omdat ze gelijk het resultaat zien. Een quiz kun je op verschillende manieren gebruiken. De deelnemer bekijkt een video of leest een artikel en beantwoord vervolgens een paar quizvragen om te toetsen wat hij weet. Een quiz kan je ook aan het begin van een training of module gebruiken. Een ‘test je kennis’ quiz waarmee de deelnemer voor zichzelf nagaat waar hij op dat moment staat. Bij een fout antwoord krijgt de deelnemer een suggestie waar meer informatie over dat onderwerp te vinden is. Ze creëer je een maatwerk leerpad voor iedere deelnemer. En de derde mogelijk is om de quiz samen te laten stellen door de deelnemers zelf. Je vraagt ze om allemaal een vraag met antwoorden aan jou toe te sturen en jij maakt de quiz. Op een volgend gezamenlijk moment speel je dan de quiz.

Tools om een quiz mee te maken: Mentimeter of Kahoot, Slido of Quizzit.

Type 3: online discussie-opdrachten

Onderlinge uitwisseling werkt voor veel deelnemers stimulerend. Wat je ervoor nodig hebt is een forumfunctie. Misschien zit dit in je online leeromgeving en anders kun je gebruik maken van een aparte communitytool of van WhatsApp. Een paar ideeën:

• Maak een opdracht waar je naar een ervaring van de deelnemers vraagt. Iedereen heeft wel een eigen, unieke ervaring wat de uitwisseling vaal waardevol maakt.
• Eén deelnemer stelt een vraag uit zijn of haar praktijk en je nodigt de andere deelnemers uit om daarop te reageren. Hierbij kun je nadenken over de vorm van reageren: een tip, een doordenkvraag of je gebruikt een paar intervisiestappen.
• Deelnemers uploaden een tussenproduct en in kleine groepjes geven ze elkaar feedback op het gemaakte product.

Tools die je hierbij kunt gebruiken:

• Flipgrid, een tool waarin je met elkaar communiceert middels korte filmpjes.
• Discord, Slack of MightyNetwork als communityplatform.
• Feedbackfruit of Peergrade voor het geven van feedback op elkaars werk.

Type 4: praktijkgerichte (groeps)opdracht

Als we weer even kijken naar het model Absorb-Do-Connect, dan zijn praktijkgerichte (groeps)opdrachten ook waardevol. Opdrachten die je online geeft en waarmee je deelnemers stimuleert om in het werk aan de slag te gaan. Zo ontwikkelde ik onlangs een online leertraject voor voedingsassistenten in de zorg en een van de opdrachten was om gedurende een dag de vochtinname bij te houden voor 3 cliënten. Ze kregen daarvoor een observatieformulier, gingen aan de slag en uploaden aan het eind van de werkdag het ingevulde formulier. De diëtiste van de zorginstelling gaf tot slot feedback op het werk.

Tools voor praktijkgerichte opdrachten:

• Google Forms om een invulformulier mee te maken
• Flipgrid voor een korte reactie van een collega op het werk
• Filmpje met je smartphone en delen via WhatsApp

Type 5: Deelnemers zelf iets laten maken

Tot slot kan het krachtig zijn om deelnemers een product te laten maken als opbrengst van een leeractiviteit. Een eerdergenoemde vorm is het samen maken van een quiz, maar je kunt ook denken aan het maken van een podcast of een infographic. Het type product dient aan te sluiten bij de inhoud waar het over gaat en bij de doelgroep. Misschien lukt het om een product te laten maken waar deelnemers in het werk ook echt wat aan hebben? Een video met een pitch, een infographic met de tien tips, een podcast voor collega’s.

Tools waar deelnemers makkelijk mee werken zijn:

• Audacity voor het maken van een podcast
• mmhmm voor het maken van een screencast
• Canva en Genially voor het maken van een infographic of interactieve afbeelding
• Twine voor het maken van een interactief verhaal

Tot slot

Ik hoop dat je door dit artikel zin krijgt om aan de slag te gaan en naast Absorb ook voor DO en Connect activerende online werkvormen te maken.  Logischerwijs starten we in ons ontwerp vaak bij ‘Absorb’, maar kijk ook eens waar je op uitkomt als je bij Connect zou beginnen. Kun je een opdracht bedenken waarbij de deelnemer eerst in de eigen praktijk met het onderwerp aan de slag gaat? De voedingsassistenten krijgen een ingevulde ‘vochtinnamelijst’ van een collega van de dag ervoor en de vraag om aandachtspunten te formuleren voor hun werk. De geformuleerde punten vormen het vertrekpunt voor een online dialoog. Eens ergens anders beginnen in de Absorb-Do-Connect cirkel kan verrassende leervormen opleveren.