Bloggers

Van Sibrenne Wagenaar | 06-03-2023 | | (0) reacties

Tool van de maand: ChatGPT voor leren en ontwikkelen – een paar mooie ervaringen

Je hebt het vast voorbij zien komen: ChatGPT. Alexander Klöpping schrijft er een opiniestuk over Mark Rutte mee, studenten laten er hun verslag door schrijven. We hebben er een razend slimme, schrijvende assistent bij. Via de site chat.openai.com maak je gratis een account aan en kun je aan de slag. Overigens is er nu ook een betaalde versie. 

Is ChatGPT de gamechanger voor leren en ontwikkelen? Gaat de ChatGPT ons helpen bij het ontwerpen van leerprogramma’s, het schrijven van een draaiboek of e-learning scripts? Kun je het inzetten als training of leertraject? 

Wat is ChatGPT?

ChatGPT is een chatbot met kunstmatige intelligentie die teksten kan maken op basis van vragen. Hij of zij (?) is niet alleen in staat om je vraag te begrijpen, maar geeft ook heel nuttige antwoorden. Daarnaast onthoudt ChatGPT je conversatie en kun je doorvragen. Vraag bijvoorbeeld om verduidelijking of dieper ingaan op het onderwerp. De chatbot is getraind met miljarden bronnen, overigens gaan de bronnen maar tot 2021. Een bijzondere chatbot omdat veel van de uitkomsten van hoog niveau zijn. Zo is het niveau van een essay regelmatig hoger dan van een HAVO-5 leerling. 

Meer weten? Bekijk de video met uitleg over ChatGPT door the Wall Street Journal.

Eerste ervaringen 

Tijdens de LOSmakers meetup met professionals werkzaam in Leren en Ontwikkelen bleek bijna de helft al wel te hebben gestoeid met ChatGPT. Een greep uit de ervaringen:. 

• Een presentatie maken met ChatGPT. Een startvraag was: hé wat weet jij over onderwerp X? De chatbot geeft een heldere uitleg. Je kijkt zelf wat je ervan wil gebruiken en vervolgens vul je zelf aan. Dat scheelt veel tijd. Bovendien komt de chatbot met punten waar je zelf niet aan had gedacht. 
• een videoscript laten schrijven. Je laat de chatbot weten hoe lang de video moet zijn en waar deze over moet gaan. Je kunt het script als basis gebruikt en vervolgens bijgeschaven. Let op! Je kunt de inhoud niet blindelings vertrouwen, dus een check door een inhoudsdeskundige is goed om te doen. Na de check kun je de tekst laten inspreken door een voice-over of zelf gegenereerde voice. 
• Bedenken stellingen bijvoorbeeld over ‘flipping the classroom’. Je kunt de stellingen nog wat prikkelender maken maar er zitten zeker ingrediënten bij die je zelf niet bedacht hebt. 
• Een businesscase schrijven. In dit geval voor een opleiding van monteurs rond digital twins. Digital Twins zijn digitale modellen van fysieke systemen, producten of locaties. ChatGPT’s hulp heeft  wel 90% van de tijd heeft gescheeld. 
• En nog een mooie toepassing: ChatGPT kan elpen om emoties te benoemen. Het verhaal van homoseksuele asielzoekers is vaak emotioneel geladen. Deze mensen vluchten vaak uit landen waar hun seksuele geaardheid niet wordt geaccepteerd en waar ze in gevaar kunnen komen. Wanneer ze asiel aanvragen in Nederland, moeten ze vaak emoties beschrijven die ze hebben ervaren tijdens hun reis. Dit is niet altijd gemakkelijk en het zoeken in ChatGPT ken helpen om woorden te vinden om emoties uit te drukken. 

In al deze gevallen werkt het prima als een extra collega, maar dan een collega die die je eigenlijk altijd tijd voor je heeft om mee te denken. 

Hoe kan ChatGPT ons werk als leerprofessionals ondersteunen?

Als je kijkt naar de verschillende taken van L&D-ers kun je aan de volgende manieren denken om ChatGPT te gebruiken.

• Je kunt ChatGPT een eerste versie draaiboek voor een bijeenkomst laten maken. Je geeft de groepsgrootte, ingredienten, tijdsduur en ChatGPT doet een voorstel voor een programma. Misschien zit er een stap in die je zelf niet had bedacht?
• Je kunt je teksten laten schrijven of herschrijven. Een tekst laten herschrijven in een andere stijl of sfeer. Bijvoorbeeld in strakke tekst omvormen tot een wervende tekst gaat uitstekend of een tekst laten schrijven aan de hand van een aantal bronnen die je de chatbot geeft. Ook daar kan hij mee uit de voeten. Handig als je dyslexie hebt! Heb je een instructietekst nodig bij een bepaald onderwerp, ook dan kun je de de ChatGPT hierom vragen. 
• Bij het maken van leercontent kan ChatGPT ook helpen, denk aan het schrijven van videoscripts, teksten voor e-learning etc. Een leuke toepassing is dat je kunt vragen om een bepaald onderwerp uit te leggen aan een specifieke groep, bijvoorbeeld middelbare scholieren van HAVO 3. 
• ChatGPT kan helpen bij het personaliseren van leren. Je kunt namelijk heel snel een oefening op een ander niveau herontwerpen.
• Je kunt ChatGPT ook gebruiken in opdrachten aan je deelnemers in training en opleiding een zoekopdracht te geven. Kunnen zij de antwoorden bijvoorbeeld verbeteren? Kan het helpen bij een eerste brainstorm?

Waar werkt ChatGPT minder goed voor?

ChatGPT is een doorontwikkeld taalmodel dat enorm veel door mensen geschreven teksten heeft gezien. Hij baseert zijn reactie op miljarden online bronnen. Echter, ChatGPT beoordeelt niet of iets wel of niet klopt. Hier ligt een belangrijke rol voor ons en voor onze samenwerking met inhoudsdeskundigen. In de Meetup kwam herhaaldelijk naar voren dat het echt belangrijk is om de inhoud te checken. 

Je weet ook niet waar de bron of bronnen vandaan komen die ChatGPT gebruikt. Dit schijnt in de toekomst wel te gebeuren, maar vooralsnog is dat een black box. Neem jij  bij een stukje tekst dat (mede samen) met de ChatGPT is geschreven een verwijzing op? Of vind je dat niet nodig?

ChatGPT kan niet rekenen. Dus je financiële administratie moet je echt zelf blijven doen. Zo blijkt bij een som dat hij het gemiddelde neemt van allerlei getallen in zijn bronnen en geeft dus niet het juiste antwoord. En nauwkeurigheid is niet zijn sterkste kant. Hoeveel organisaties met een LMS werken? Het cijfer dat je krijgt is niet betrouwbaar. Of wat is het beste ziekenhuis in Noord-Holland? Dat kun je beter zelf uitzoeken of berekenen.

Nog een paar leuke bronnen

Een aantal goede vragen om te stellen vind je in de post van Barend Last. Barend heeft ook een document met 12 manieren om ChatGPT te gebruiken bij blended leren. Ook leuk:

• Podcast HRD café over verschil ChatGPT en Google
• Wat is er open aan slimme chatbot maker open AI?
• ChatGPT maakt uitstekende evaluatie rubrics
• Bloemlezing via Wilfred Rubens