Bloggers

Van Wilfred Rubens (redactie) | 29-05-2016 | | (0) reacties

Digitaal lezen vs van papier lezen

Response: Reading Digitally vs. Reading Paper is een uitgebreide bijdrage, die je eigenlijk het beste vanaf papier kunt lezen. Tenzij je niet van plan bent de inhoud ervan te onthouden…

Foto: kshelton, Pixabay, http://pixabay.com/en/book-open-pages-library-books-92771/

Larry Ferlazzo laat in deze bijdrage namelijk een aantal deskundigen, zoals Daniel Willingham, aan het woord over de vraag wat beter is voor studenten: lezen vanaf papier of digitaal lezen.

Aan het eind van de bijdrage vat Ferlazzo de betogen samen. De conclusies laten aan duidelijkheid niets te wensen over.

• Niet-lineair lezen -het scannen van teksten vanaf een scherm- is prima als het gaat om het zoeken naar sleutelwoorden of voor lezen voor je plezier. Als het echter gaat om het ontwikkelen van begrip of het ontlenen van betekenis dan is lineair lezen het beste. Lineair lezen bevordert het begrip van complexe zinnen en verborgen boodschappen, het interpreteren van ingewikkelde zinsopbouw, het ontwikkelen van verdiepend begrip van inhouden en duurzame aandacht. Eigenlijk zouden lerenden elke dag 30-45 minuten aandachtig vanaf papier moeten lezen.
• Papieren boeken maken van lezen een meer tastbare ervaring dan digitale teksten. Ons brein heeft die tastbare ervaring nodig voor het ontlenen van betekenis, om mentale kaarten te kunnen maken, en om te onthouden. Ruimtelijke en fysieke relaties komen op die manier niet in digitale teksten naar voren.
• Digitaal lezen is meer vermoeiend voor de ogen dan lezen vanaf papier. Dit is overigens bij E-ink schermen minder het geval dan bij bijvoorbeeld tablets of laptops.
• Scrollen door een digitale tekst is niet bevorderlijk voor cognitieve processen die nodig zijn voor betekenis en begrip van een tekst. Als lerenden digitaal lezen, kunnen ze dat het beste doen door pagina’s naast elkaar op het scherm te hebben. Door te scrollen verspillen lerenden eigenlijk belangrijke mentale bronnen die nodig zijn om je te kunnen focussen en opnieuw focussen op informatie.
• Studenten lezen vanaf het scherm met een andere instelling. Ze nemen het leesproces minder serieus en steken er daardoor minder mentale energie in.
• Lerenden die problemen hebben met hun werkgeheugen of met aandacht kunnen beter vanaf papier lezen. Digitaal lezen is namelijk meer cognitief belastend voor werkgeheugen en aandacht.

Deze conclusies kun je niet alleen trekken op basis van ouder onderzoek, maar ook op basis van meer recent onderzoek. Uiteraard wil dit niet zeggen dat digitaal lezen altijd leidt tot slechte leerresultaten. Lezen vanaf papier is echter effectiever voor begrip en betekenis. Het kan wellicht het verschil uitmaken tussen een voldoende en onvoldoende.

Digitaal lezen zou volgens deze bijdrage eigenlijk beperkt moeten blijven tot lezen voor je plezier en voor het scannen van teksten.

Digitaal lezen is m.i. belangrijk voor het cureren van grote hoeveelheden informatie. Met het oog op effectiviteit zou je binnen het onderwijs echter readers en boeken op papier moeten gebruiken, en deels andere vormen van content moeten inzetten.