Een overzicht van blogs geschreven door aanbieders die zich hebben aangesloten bij e-Learning.nl.
Misschien associeer je reflectie niet zo snel met online? Toch zijn er mooie apps die je kunt gebruiken voor reflectie. Daarover meer in deze blog.
Doordat we met steeds complexere vragen te maken krijgen die om unieke oplossingen vragen. We komen er niet meer met kennis uit boeken en met standaardoplossingen. Dan lopen we vast, want de vragen die we in ons werk tegenkomen hebben toegepaste kennis nodig; kennis die voortkomt uit onze praktijk. Je kunt een boek lezen over waarderend onderzoeken en dan leer je de belangrijkste stappen. Die kennis pas je vervolgens toe in nieuwe situaties. En dat levert dan weer nieuwe kennis op. Op deze manier helpt reflectie je bij het verder ontwikkelen van jezelf als knowmadisch professional.
Reflectie is dus belangrijk. Hoe heerlijk zou het zijn als we op de automatische piloot tijdens ons werk konden reflecteren. Reflection-in-action ofwel ‘thinking on our feet’, aldus Schon (1983). Dit gebeurt als je twijfelt of in dubio bent over hoe verder. Iets triggert je om stil te staan bij je eigen handelen en op zoek te gaan naar alternatieve aanpakken. Wat we vaker doen, en wat ook makkelijker is, is reflection-on-action. Een bewuste poging om na te denken over een activiteit of incident en de wijze waarop we daarin hebben gehandeld.
Zo’n trigger voor reflectie kun je ook voor jezelf organiseren. Hier ligt een mooie rol voor technologie! Zo heb ik me geabonneerd op een nieuwsbrief van Vertellis en krijg ik elke vrijdag in mijn mail een reflectieve vraag. Je kunt ook een app gebruiken die jou een vraag voorschotelt.
Vier voorbeelden van apps en toepassingen voor reflectie:
Je kunt in gesprek met Beau de Biechtbot. Beau stelt je vragen als: Wat deed jij in deze situatie? En hoe pakte dat uit? Beau probeert je aan het denken te zetten, je eigen rol in de betreffende situatie onder de loep te nemen. Beau is een chatbot en is altijd beschikbaar! Bovendien ben je in je hoofd niet bezig met wat je gesprekspartner vindt van jouw verhaal.
Is schrijven een vorm van reflecteren voor jou? Experimenteer dan eens met een zogeheten dagboekappje. Hierin kun je je reflecties uitwerken, bijhouden en terugkijken. Vaak kun je tekst en foto’s combineren. Twee dagboekjes om mee te starten zijn:
Om jezelf te stimuleren al schrijvend te reflecteren kan het goed zijn om jezelf een paar startzinnen mee te geven, zoals: Ik zag…, ik dacht…, ik wilde…, ik deed…, ik voelde me…, ik was boos/verdrietig/blij/teleurgesteld, enzovoorts.
Voor methodisch reflecteren heb je concrete situaties uit het werk nodig. Geschikte situaties zijn er natuurlijk volop, maar ze doen zich voor in de flow van je werk en je vergeet ze ook makkelijk. Hoe kun je die situaties handig verzamelen? Met een app als PicYourMoment verzamel je foto’s van situaties. Ook de moeite waard om te bekijken is de RAPP-it app. Hier maken artsen gebruik van en uit onderzoek van de universiteit Maastricht blijkt dat het heel effectief werkt. Je kunt ook overwegen om waardevolle momenten te verzamelen op een tijdslijn. Dat kan je helpen om bijvoorbeeld patronen in de tijd te zien. Voor methodische reflectie over een bepaalde periode kan dit heel behulpzaam zijn. Hier lees je daar meer over.
4. Online intervisie als vorm van reflectie
Intervisie is een vorm van reflectie waar je wellicht bekend mee bent. In de afgelopen tijd heb ik geëxperimenteerd met online intervisie en ik ben er heel enthousiast over. Er zijn verschillende online tools die ‘offline’ intervisie ondersteunen. Een zo’n tool is interaction viewer. Deze tool helpt je, middels vragen, een eerdere ervaring te ontrafelen. Je maakt een verhaallijn voor jouw ervaring en je leert patronen te zien. Een mooi vertrekpunt voor verder gesprek met intervisiegenoten!
Een voorbeeld van online reflectie uit de zorgsector. Een team verzorgenden van mensen met dementie worstelde met het geven van goede zorg en hadden regelmatig behoefte aan meedenkkracht. Met name in heel concrete situaties: meneer Pietersen die al een paar dagen niet onder de douche wilde en mevrouw Arends die het een na het andere lied zong en niet te stoppen was. Deze situaties bewaren tot het volgende teamoverleg werkte niet, want dat was pas over 3 weken. Ze werken nu met asynchrone online intervisie: elke week is 1 medewerker aan de beurt om een concrete situatie te delen. Dat doet ze in Slack. De anderen reageren daarop door het stellen van vragen. Pas aan het eind van de week mag iedereen ‘los’ met ideeën, oplossingen, adviezen. De inbrenger sluit de week af met een schets van de oogst.
Deze beschreven voorbeelden hebben allemaal een trigger nodig: reflectie-on-action.
Nu nog eens terug naar die automatische piloot. Dan reflecteer je in de actie. Fijn lijkt me dat. En gelukkig, dat kun je leren! Het is een leercurve (van den Berge, 2005): het begint met reflectie achteraf, waarin je terugblikt op wat je hebt bedacht en gedaan en wat daarvoor een alternatief zou kunnen zijn. Als volgende stap leer je tijdens het moment zelf je reactie te zien, maar kun je die nog niet corrigeren. Uiteindelijk leer je in de situatie zelf te reflecteren en alternatieve acties in te zetten.
Dan kunnen de apps en tools wel de deur uit, maar tot die tijd…
Het bericht Reflectie met apps: net die trigger die je wellicht kunt gebruiken verscheen eerst op Ennuonline.
Naam (verplicht) Naam Is Verplicht
E-mail (verplicht) E-mail Is Verplicht Ongeldig E-mailadres
Commentaar Is Verplicht
Bericht mij via e-mail over vervolg commentaar