Columns

Van de Redactie | 28-01-2008 | | (0) reacties

Digitale Kloof 2.0: de afbrokkeling van het opleidingsestablishment

Net zoals Web 2.0, Internet 2.0, Enterprise 2.0 en Education 2.0 kunnen we het hebben over de Digitale Kloof 2.0. Is die kloof anders dan de 1.0-kloof? Misschien? Het is ongetwijfeld een kwestie van definitie, want wat is nou helemaal Web 2.0? De Digitale 1.0-kloof bestond uit het verschil tussen mensen die wél een computer hadden en ermee om konden gaan en degene die geen computer hadden en dus ook niet wisten waar het toetsenbord voor diende. Een ongelijkheid die ertoe zou leidden dat je de boot mist in een samenleving waar de beste banen weggelegd zijn voor drowners en niet voor digibeten. Intussen is aan deze definitie de toegang tot (breedband) internet als criterium toegevoegd, maar daarmee praten we nog altijd over de 1.0-kloof.

De heisa rond de 1.0-kloof was onterecht, omdat nooit hard gemaakt is dat computergebruik alleen maar plaatsvond bij computerbezit. Alsof je alleen maar digitale vaardigheden zou kunnen opdoen op een computer van jezelf. Boze stemmen beweren dat het de leveranciers goed uitkwam dat de politiek dacht dat die kloof gedicht moest worden. Maar net als met andere gaps, zoals de generatiekloof, de inkomenskloof, de informatiekloof en de Noord-Zuidkloof, zijn kloven veelkoppige monsters die je niet alleen met geld kunt dichten.

Niet het kloofbesef, maar de wens om ook op internet met de buurman van gedachten te kunnen wisselen en om daarmee de concurrentie een slag voor te zijn, heeft het pc-bezit in de westerse wereld naar grote hoogte gedreven. In de andere werelden werkt het niet anders. Dat is ook de reden waarom bedrijven geïnvesteerd hebben in computernetwerken en waarom medewerkers Word-cursussen moesten ondergaan. Een poging derhalve om de kloof te dichten met het oog op de eigen interesse en eigen business.

Met Web 2.0 lijken we in een ander tijdperk te zijn beland. In ieder geval hangen we vrijwel allemaal aan het internet en laven ons aan vergankelijke nieuwe mogelijkheden als YouTube, Wiki, Blog en Hyves. Het lijkt vooral te gaan om dat virtueel contact met de buurman en daarom noemen we het social software. Gewone 2.0 kost niks, de tools zijn een stuk eenvoudiger, veelzijdiger en vooral veel flexibeler en passen daardoor beter bij het dagelijkse doen en laten van de gemiddelde gebruiker. Het meest interessante is dat het gebruik de dominante manier van 24/7-communiceren dreigt te gaan worden.

De digitale kloof 2.0 gaat dus niet meer over de 'have nets' en de 'have nots', maar over de 'users' en 'not-users', oftewel de 'connected' en 'not connected'. De 'not-connected' zijn de gebruikers van de archaïsche netwerken, hun bazen en de gevestige telecom-orde, die het tempo niet kunnen bijhouden. Daarmee lijkt kloof 2.0 een veel groter probleem dan 1.0. Tenminste, als je die kloof als een probleem wilt zien.

Vanuit de e-learninghoek hebben we zeker een probleem. De onderwijs- en opleidingswereld komt slechts matig vooruit. Er is sprake van een gebrek aan budget, begrip, rechten, tijd, motivatie en van bewuste onbekwaamheid. In tegenstelling tot veel van de consumenten van onderwijs en opleidingen, zien de producenten geen mogelijkheid om bij te houden welke nieuwe technologieen het daglicht zien, laat staan om uit te vinden hoe het werkt en hoe het zinvol gebruikt kan worden.

De 2.0-kloof neemt in rap tempo toe en daarmee brokkelt het opleidingsestablishment af. De vraag is dan ook: 'Wie moet wie helpen?' Het dominante motto lijkt 'Help yourself'. De nieuwe generatie gebruikers is vooral bezig met de eigen verzameling aan instrumenten, die doen wat zij ervan verwachten. De rest zit gevangen in het veld van vraagtekens over de relevantie, de continuïteit en de onbegrijpelijkheid.

Het establishment staat daarmee aan de ene kant van de kloof. Aan de andere kant communiceren de 'have nets', connected met hun Web 2.0-tools driftig om hun docenten en opleiders heen. Daarmee creëren ze hun eigen leeromgeving. Waarmee het leren zich grotendeels onttrekt aan hen die er verantwoordelijk voor zijn. Of dat een kloof is die we willen dichten? U mag het zeggen!

Pieter de Vries