Bloggers

Is het ADDIE-model achterhaald of niet?

Het ADDIE-model wordt al vele jaren en op grote schaal gebruikt voor het ontwerpen en ontwikkelen van leertrajecten. De laatste jaren is er kritiek op dit model. Je zou beter meer ‘agile‘ ontwerpmethodes kunnen gebruiken. Kris Taylor denkt echter dat ‘ADDIE’ nog steeds relevant is op het gebied van ‘learning design‘.

De afkorting ADDIE staat voor de processtappen in het model: Analyse, Design, Develop, Implementation en Evaluation.

1. Analyseren. In deze fase onderzoek je een idee voor een leertraject. Hoe hangt dit samen met andere leertrajecten? Wat is de doelgroep? Voor welk vraagstuk is dit leertraject een oplossing? Wat zijn leerdoelen of leeruitkomsten? Aan het eind van deze fase beschik je over een opdracht om het leertraject te ontwerpen en te ontwikkelen.
   
2. Ontwerpen. In deze fase maak je een inhoudelijk en didactisch ontwerp van het leertraject. Dit resulteert in een plan waarin je de didactische aanpak beschrijft, hoe je gaat beoordelen en hoe je gaat begeleiden. Welke inhoud komt aan bod? Wat heb je nodig om het leertraject uit te kunnen voeren (denk aan faciliteiten, capaciteit, tijdsplanning en geld).
3. Ontwikkelen. Op basis dit plan maak de verschillende onderdelen. Of je zoekt en selecteert onderdelen die je kunt gebruiken. Daarbij gaat het om zaken als instructies, studieaanwijzingen, opdrachten, automatische terugkoppeling, quizzen, richtlijnen voor begeleiding, toetsen, de structuur, etcetera. Idealiter beschik je over iemand die de inhoud controleert op zaken als spelling en vorm.
4. Uitvoering. Lerenden gaan aan de slag met de inhoud en docenten begeleiden en beoordelen.
5. Evalueren. Je evalueert de uitvoering met lerenden, analyseert de resultaten en verbetert het leertraject.

Taylor schrijft dat dit model sinds de jaren vijftig wordt gebruikt, aanvankelijk als het ‘vijf stappen’-model, en eigenlijk vooral lijkt op een projectmanagement raamwerk. Het model ondersteunt ontwerpers volgens Taylor bij het aanbrengen van structuur en overzicht. Ook kun je hiermee de voortgang van de ontwikkeling van een leertraject gemakkelijker bijhouden.

In zijn bijdrage bespreekt Taylor uitgebreid de vijf fasen, die ik hierboven heb samengevat. Vervolgens gaat hij beknopt in op sterke en zwakke kanten van deze benadering. Je hebt bijvoorbeeld weinig gelegenheid om het ontwerp te reviewen voordat het ontwerp wordt uitgevoerd. Pas tijdens de uitvoering ontdek je zwakheden.

Daarna vergelijkt hij ADDIE met SAM (Successive Approximation Model), dat een meer iteratieve benadering bevat:

SAM is designed to give you more opportunities to move backward, change things on the fly, and also have conversations around design and development, where you can change assets quickly.

Volgens Taylor is het ene model niet beter dan het andere. ADDIE biedt meer structuur en helpt je bij het voltooien van taken op een bepaald tijdstip. Veel ontwerpers willen graag weten wat zij wanneer moeten doen. Dat verklaart volgens hem de populariteit van dit model. SAM stelt je in staat om de verschillende fasen tegelijk uit te voeren. Je kunt aanpassingen sneller doorvoeren en je workflow versnellen.

Volgens Taylor zijn agile methodes ‘verfrissend’ ten opzichte van lineaire methodes. Tegelijkertijd heeft de gestructureerde aanpak ook grote voordelen. Je zou volgens hem wel “a sprinkle of innovation” toe kunnen voegen aan dit proces door ‘agile’ componenten hieraan toe te voegen. Je kunt ADDIE dan ook combineren met meer ‘agile‘ methodieken. Je hoeft dit model niet lineair te gebruiken. Daarmee vergroot je de flexibiliteit van het ontwerp- en ontwikkelproces.

Ik deel deze mening. Doe gerust aan ‘cherry picking’ uit verschillende benaderingen. Persoonlijk vind ik het ADDIE-model nogal globaal van aard. Het model onderscheidt relevante fasen, maar biedt weinig houvast bij het daadwerkelijk ontwerpen of ontwikkelen (hoe dan?). Het curriculaire spinnenweb van Van den Akker doet dat eerder. Dit model kun je vooral in de ontwerpfase van ADDIE gebruiken. Pas ook regelmatig ontwerp en inhoud aan, op basis van ervaringen.

The post Is het ADDIE-model achterhaald of niet? first appeared on WilfredRubens.com over leren en ICT.
Lees het hele artikel