Hoe kan leertechnologie bijdragen aan de evolutie van een documentatiecentrum tot leercentrum?
Documentatiecentra (en bibliotheken) hebben altijd een specifieke rol gehad op het gebied van leren en ontwikkelen. Er wordt vaker gesteld dat deze rol is uitgespeeld nu we dankzij internet de beschikking hebben over massa’s informatie. Een misvatting, als je het mij vraagt.
Het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas in Antwerpen en Turnhout is een documentatiecentrum waar docenten boeken, leermiddelen en spelmateriaal op het gebied van onderwerpen als NT2, wereldburgerschap, diversiteit of interculturaliteit kunnen verkennen en lenen. docAtlas verzorgt verder ook professionaliseringsactiviteiten. De komende jaren zal docAtlas zich verder ontwikkelen in de richting van een leercentrum. Leertechnologie kan daarbij een belangrijke rol spelen.
Tijdens een workshop ben ik vanochtend ingaan op een aantal voor docAtlas relevante ontwikkelingen en redenen om met leertechnologie actief aan de slag te gaan. De verwevenheid van ICT en didactiek bieden m.i. kansen om leren, onderwijs en opleiden meer effectief, efficiënt en aantrekkelijk te kunnen maken. Dat is overigens niet altijd het geval geweest, en nog steeds wordt ICT niet op een goede manier voor leren gebruikt. Maar in vergelijking met een aantal jaren geleden beschikken we over meer krachtige en toegankelijke technologie om leren mee vorm te kunnen geven.
Op veel terreinen is vandaag de dag sprake van digitale transformatie. Er is sprake van ‘digitale transformatie’ als een organisatie, bedrijfstak of een bepaald aspect van de samenleving drastisch verandert dankzij de toepassing van internettechnologie. De vraag is of docAtlas ook te maken krijgt met digitale transformatie of eerder met een meer geleidelijke evolutie.
Het onderwijs heeft lange tijd te maken gehad met evolutie. Blended learning en gamification zijn daar voorbeelden van. Op korte termijn kunnen deze ontwikkelingen ook relevant zijn voor een documentatiecentrum dat zich aan het ontwikkelen is in de richting van een leercentrum. Ontwikkelingen op het gebied van artificiële intelligentie, big data, discussies over de waarde van diploma’s en het open stellen van de ‘onderwijsmarkt’ voor nieuwe spelers kunnen echter voor het onderwijs de fase van digitale transformatie inluiden.
Als het gaat om documentatiecentra en bibliotheken, dan zie je dat deze zich ontwikkelen in de richting wat wel eens ‘learning commons’ worden genoemd. Zij zullen zich minder intensief bezig houden met het uitlenen van materialen, al verwacht ik wel dat studieboeken op papier weer aan populariteit zullen winnen. Verdiepend leren doe je immers beter vanaf papier.
Daarnaast hebben veel gebruikers moeite met het cureren van massa’s informatie. Specifieke expertise op dit terrein heeft nog steeds toegevoegde waarde. Verder spelen ervaringen van gebruikers hierbij een belangrijke rol. Gebruikers kunnen binnen collecties (open) leermaterialen evalueren, van tags voorzien en delen. Veel gebruikers zullen hier echter toe gestimuleerd moeten worden.
Volgens mij kan een centrum als docAtlas ook een rol spelen in het bevorderen van digitale studievaardigheden en als aantrekkelijke en goed uitgeruste ontmoetingsplaats waar docenten -met ondersteuning- bijvoorbeeld zelf ‘hybride’ leerarrangementen gaan samenstellen. Ik zie voor deze centra ook een rol weggelegd in het verkennen van online methodes en in het experimenteren met nieuwe technologieën.
Tenslotte kan docAtlas leertechnologie in toenemende mate inzetten voor docentprofessionalisering. Daarom zijn de aanwezigen ook aan de slag gegaan met het ‘blended’ maken van bestaande leeractiviteiten.
Hebben documentatiecentra eerder te maken met digitale transformatie of met evolutie? Een ontwikkeling, zoals hierboven beschreven, vind ik in elk geval verder gaan dan een evolutie. Vanzelfsprekend is het belangrijk om bij het uitstippelen van een nieuwe koers voor een focus en voor prioriteiten te kiezen. Daar hebben we het vanochtend ook over gehad.
Hieronder vind je mijn slides.
Lees het hele
artikel