Bloggers

Onderwijs kan met zo kwalitatief goed mogelijk simultaan onderwijs in de herfst algemene coronamaatregelen helpen voorkomen

Het kabinet wil ingrijpende algemene coronamaatregelen zoals een lockdown voorkomen met specifieke maatregelen per sector. Eén van die maatregelen is m.i. kwalitatief goed ‘simultaan onderwijs’ toepassen binnen middelbaar beroepsonderwijs, hoger onderwijs en particuliere opleidingen. Deze sectoren kunnen zich daar via blended learning nu al op voorbereiden.

Er is sprake van ‘simultaan onderwijs’ als een deel van de groep lerenden fysiek deel neemt aan de les, en een ander deel tegelijkertijd online. Deze manier van werken heeft niet mijn voorkeur omdat het lastig is om de groep online lerenden net zo bij het onderwijs te betrekken als de lerenden op locatie. Je hebt als docent veel beter zicht op de lerenden die fysiek aanwezig zijn. In feite ben je als docent aan het ‘multitasken‘. De kans dat je lerenden ongelijk behandelt, is aanzienlijk. Bovendien moeten onderwijsinstellingen extra investeren in specifieke technologie om ‘simultaan onderwijs’ mogelijk te maken.

Maar soms is simultaan onderwijs onvermijdelijk, bijvoorbeeld als een deel van de lerenden door ziekte niet fysiek aanwezig kan zijn. Dat zal, vrees ik, in het najaar en de winter weer het geval zijn. Diverse deskundigen verwachten weer een toename van het aantal besmettingen met Covid-19. De gevolgen voor de gezondheid van mensen zijn minder ernstig dan in de begintijd van ‘Corona’. Wel zal het leiden tot veel meer verzuim om te voorkomen dat de zieken anderen gaan besmetten.

Het Coronaplan van het kabinet focust zich op sectorale maatregelen -te nemen door de sectoren zelf- om algemene coronamaatregelen te voorkomen. ‘Simultaan onderwijs’ is -naast goede ventilatie- m.i. de belangrijkste sectorale maatregel die middelbaar beroepsonderwijs, hoger onderwijs en particuliere opleiders kunnen treffen.

Dat betekent dat lerenden vaker vanuit thuis onderwijs moeten volgen en docenten vanuit thuis onderwijs moeten verzorgen. Aangezien veel jongeren het tijdens de Coronacrisis van maart 2020-april 2022 moeilijk hebben gehad omdat zij geen of nauwelijks contact hadden met leeftijdsgenoten, kun je dan als onderwijsinstelling het beste kiezen voor ‘simultaan onderwijs’ en volledig online onderwijs alleen verzorgen als een docent besmet is (maar niet te ziek om les te geven).

Het is m.i. wel zaak om goed na te denken over de opzet van dit onderwijs en niet je reguliere les te verzorgen terwijl een deel van de lerenden online aanwezig is. We hebben bovendien ervaren dat het belastend is om de hele dag deel te moeten nemen aan live online sessies.

Mijn belangrijkste tien tips voor kwalitatief goed ‘simultaan onderwijs’ zijn daarom:

1. Maak een expliciet ontwerp van je ‘simultaan onderwijs’. Wat wil je bereiken? Wat kun je het beste asynchroon online doen? Wat doe je tijdens bijeenkomsten? Hoe bevorder je betrokkenheid bij de lerenden die vanuit thuis deelnemen? Maak je bijvoorbeeld gebruik van buddy’s waarbij je fysiek aanwezige deelnemers koppelt aan online lerenden? Gebruik je vooral activerende online werkvormen voor alle lerenden? Wanneer vindt interactie plaats tijdens de sessie? Vraag lerenden gericht en at random om te reageren op vragen.
2. Bereid lerenden voor op ‘simultaan onderwijs’. Wijs hen op de risico’s van afleiding van technologie en het belang om smartphones en sociale media tijdens sessies uit te zetten, ook als men thuis is. Formuleer regels met betrekking tot deze aanpak.
3. Ontwikkel binnen je digitale leeromgeving een duidelijke structuur voor je onderwijs. Zorg dat lerenden een helder overzicht hebben van wat er geleerd wordt. Laat lerenden zich expliciet oriënteren op de onderwijsinhoud.
4. Zorg ervoor dat jij als docent de gebruikte technologie goed beheerst. Slecht geluid en startproblemen leiden tot ‘ruis’ en verstoren het onderwijs. Zorg ervoor dat online lerenden hetzelfde op hun beeldscherm zien als lerenden op locatie zien.
5. Maak meer gebruik van asynchroon online leren (plaats- en tijdonafhankelijk), in combinatie met kortere live sessies. Voorkom dat lerenden lang achter elkaar live online moeten zijn. Lerenden die op locatie zijn, maken dan ter plekke ook gebruik van online leermaterialen en online leeractiviteiten.
6. Ontwikkel korte instructievideo’s zodat je tijdens de bijeenkomsten vooral kunt ingaan op zaken die lerenden niet hebben begrepen, en de inhoud kunt bespreken (o.a. eigen ervaringen inbrengen, vragen stellen, bediscussiëren). Gebruik de live sessie ook om feedback te geven op de resultaten van de online leeractiviteiten (de rode draad). Spreek daarbij lerenden ook persoonlijk aan, ook de lerenden die online zijn.
7. Check regelmatig of lerenden de inhoud van de video’s hebben bestudeerd en begrepen. Zorg ervoor dat het hun probleem is, en niet jouw probleem, als zij de video’s niet hebben bekeken.
8. Zorg voor een moderator die tijdens live online sessies checkt of online deelnemers vragen hebben. De rol van moderator kan door een lerende worden verzorgd. Kies daarvoor een lerende die weinig moeite heeft met de inhoud. Deze lerende zal namelijk iets minder aandacht hebben voor de les. Wissel dus ook regelmatig van moderator.
9. Pas bewezen didactische principes toe. Pas bijvoorbeeld een activerende didactiek toe (break out rooms voor kleine groepsdiscussies, peilingen om een variëteit aan meningen te genereren en discussie te bevorderen), activeer voorkennis en geef feedback die lerenden aan het denken zet.
10. Maak niet gebruik van heel veel verschillende leertechnologieën. Dat voorkomt cognitieve overbelasting. Lerenden moeten zich namelijk niet alleen oriënteren op de inhoud, maar ook op de gebruikte tools.

Veel van deze tips en maatregelen kun je nu reeds toepassen door blended learning vorm te geven. Ze zijn altijd relevant. Het grote verschil zit ‘m bij simultaan onderwijs in de voorbereiding en vormgeving van de live sessies.

Je kunt je nu dus al voorbereiden op één van de sectorale maatregelen die je over een aantal maanden waarschijnlijk moet treffen. Dit betekent allereerst een omslag in denken bij die docenten die inmiddels weer helemaal over zijn gegaan op (nagenoeg) volledig fysiek onderwijs.

Lees al mijn blogposts over simultaan onderwijs.

The post Onderwijs kan met zo kwalitatief goed mogelijk simultaan onderwijs in de herfst algemene coronamaatregelen helpen voorkomen first appeared on WilfredRubens.com over leren en ICT.
Lees het hele artikel