Een overzicht van blogs geschreven door aanbieders die zich hebben aangesloten bij e-Learning.nl.
‘Digitale didactiek’ betreft de kennis en kunde met betrekking tot het gebruik van ICT bij het faciliteren van het leren (de definitie is van Robert-Jan Simons). Digitale didactiek richt zich vooral op de kwalificerende functie van het onderwijs. Onderwijs heeft echter meer functies. Daarbij speelt pedagogiek een belangrijke rol. Dikwijls krijgt die pedagogische opdracht vorm tijdens bijeenkomsten. Kan ICT daarbij nu ook een rol vervullen?
Onderwijs heeft niet alleen betrekking op kwalificeren, maar ook op socialisatie en subjectivering oftewel persoonsvorming (het onderscheid is van Gert Biestra). Volgens Biesta zou onderwijs niet alleen gericht moeten zijn op aanpassen aan wat de samenleving wil, maar ook om kritisch leren nadenken over maatschappelijke ontwikkelingen. Lerenden worden ook voorbereid om deel uit te maken van tradities en praktijken (o.a. culturen, democratie). Zij ontwikkelen normen en waarden, en leren handelen naar die normen en waarden. Het wijs omgaan met sociale media maakt hier bijvoorbeeld deel van uit.
Bij het beroepsonderwijs gaat het eveneens niet alleen om vakbekwaamheid, maar ook om aandacht voor beroepscultuur (binding met de toekomstige beroepsgroep en het verwerven van een duidelijke beroepsidentiteit) en beroepsethiek (voorbereid zijn op beroepsethische dilemma’s). Dat wordt integrale beroepsvorming genoemd. Lerenden moeten bijvoorbeeld ook leren verantwoordelijkheid te durven nemen, respect tonen en staan voor eigen normen en waarden. Ook gaat het onder meer om collegialiteit (zoals het delen van ‘kennis’ met vakgenoten via sociale media), solidariteit en het leren omgaan met leidinggevenden.
Deze pedagogische relatie krijgt m.i. voornamelijk op twee manieren vorm. In de eerste plaats door ‘social learning’ in de betekenis die Albert Bandura er lang geleden aan gaf. Je observeert gedrag -bijvoorbeeld van een docent of collega- en kijkt naar de gevolgen die dat gedrag heeft. Vervolgens pas je je eigen gedrag daarop aan. Een voorbeeld is een stagiaire die ziet hoe een collega een conflict met een leidinggevende heeft. De stagiaire leert bijvoorbeeld zo dat schelden geen effectieve strategie is.
De tweede manier zijn reflectieve gesprekken tussen lerenden onderling en lerenden en docenten. Dialoog, feedback en reflectie zijn daarbij kernwoorden. Die gesprekken voer je in kleine groepen. Je kunt dit bijvoorbeeld inbedden binnen samenwerkend leren, waarbij leren samenwerken dan een expliciet leerdoel is.
Het is in elk geval essentieel dat deze activiteiten expliciet een plek hebben binnen het curriculum.
Volgens mij kun je ICT op verschillende manieren hierbij inzetten als het niet of bijna niet mogelijk is om fysieke gesprekken te voeren. Je moet dan wel bekwaam zijn op het gebied van ‘digitale pedagogiek’: de kennis en kunde met betrekking tot het gebruik van ICT bij het faciliteren van de pedagogische relatie tussen docent en lerenden. Dat betekent dat je de pedagogische eigenschappen, mogelijkheden en beperkingen van de verschillende technologieën kent, dat je een bewuste keuze kunt maken voor bepaalde technologieën en dat je in staat bent om die technologieën te gebruiken.
Voorbeelden van toepassingen zijn dan:
Naam (verplicht) Naam Is Verplicht
E-mail (verplicht) E-mail Is Verplicht Ongeldig E-mailadres
Commentaar Is Verplicht
Bericht mij via e-mail over vervolg commentaar