Socio-technologisch stagnerende jaren (en wat ons te wachten staat)
In vergelijking met eerdere lustrums is de periode 2010-2015 er één van stagnatie als het gaat om ontwikkelingen op sociaal en technologisch gebied. Dat stelt Martin Weller in zijn reflectie Waiting for the great leap forward. Op zich heeft hij een punt, al vergeet hij één relevante ontwikkeling.
Virtual reality komt tot wasdom
Weller beschrijft de opkomst van breedband internet en e-learning (2000-2005) en de opkomst van sociale media (2005-2010). Deze laatste ontwikkeling heeft volgens hem geleid tot een veranderende sociale dynamiek rond leren, rond interacties met docenten en ten aanzien van concepten van “digital scholarship”. Het onderwijs is volgens hem nu nog bezig te wennen aan de gevolgen. Wat mij betreft hebben sociale media overigens vooral een impuls gegeven aan informele en zelfgestuurde vormen van leren. De invloed op het onderwijs is m.i. vooralsnog beperkt.
De afgelopen vijf jaar is volgens Weller relatief weinig gebeurd, de opkomst van MOOCs en learning analytics ten spijt.
Ik denk inderdaad dat we de laatste tijd relatief weinig ontwikkelingen hebben gezien met grote impact op leren, opleiden en onderwijs. MOOCs krijgen veel aandacht, maar de gevolgen van MOOCs voor het onderwijs zijn vooralsnog gering. Hetzelfde geldt voor learning analytics.
Een belangrijke ontwikkeling, die Weller echter niet noemt, is de opkomst van tablet’s. De iPad is onlangs vijf jaar geworden. Tablets hebben, in combinatie met draadloos breedband internet, ervoor gezorgd dat we eenvoudiger kunnen leren waar en wanneer we willen. Ze worden ook op grote schaal gebruikt voor informeel leren.
De invloed van nieuwe technologieën is echter gering, als je deze vergelijkt met internettechnologie in het algemeen. Het wereldwijde web en de standaard protocollen die ons in staat stellen om te netwerken, hebben grote gevolgen gehad voor de hele samenleving (toegankelijkheid van informatie, consumeren, communiceren, netwerken, enzovoorts).
Ik denk zelf dat ‘big data’ de komende jaren zeer veel invloed zullen hebben op onze samenleving, en ook op het onderwijs. Hetzelfde geldt voor artificiële intelligentie, technologieën die mensen in staat stellen om zelf te creëren (co-makership, Maker Education, 3D printers) en technologieën op het gebied van virtual reality.
Ik verwacht overigens ook dat technologieën zich niet altijd aan een lustrumperiode houden om tot volle wasdom te komen, en grote invloed te krijgen.
Lees het hele
artikel