Helpen ‘screen time tools’ ons bij het beheersen van het gebruik van de smartphone?
Ik heb een ambivalente houding ten opzichte van smartphones. Wel geloof ik dat mensen kunnen leren smartphones selectief en slim te gebruiken. Het is echter de vraag of zogenaamde tools die ons willen ondersteunen bij het selectief en slim gebruiken van smartphones, dat ook daadwerkelijk doen.
We gebruiken nu zo’n tien jaar de smartphone. Het is een prachtig en krachtig apparaat dat je kan ondersteunen in je dagelijks leven (privé, werk, leren, ‘fun’). Tegelijkertijd gebruiken we de smartphone wel heel intensief. Victor Tangermann haalt studies aan waaruit blijkt:
- We checken onze smartphone gemiddeld 85 keer per dag.
- Ongeveer de helft van de smartphone-gebruikers gebruikt dit apparaat zo’n vijf uur per dag.
De auteur gebruikte gedurende een week zijn smartphone ongeveer vier uur per dag, waarvan drie minuten om te telefoneren en meer dan tien uur in die week voor sociale media. Gemiddeld gebruik ik mijn smartphone 52 minuten per dag. Ik pak ‘m gemiddeld 15 keer per dag op.
Power of the Like
Tangermann spreekt van excessief gebruik waarvoor we ook een hoge prijs betalen: stress, ‘nomophobia’ (angst om onze smartphone niet te kunnen gebruiken), verkeersongelukken (waarschijnlijk), slechter slapen, slechtere leerprestaties (omdat we multi-tasken) en mogelijk ook slechtere werkprestaties.
De reden dat we zo verknocht zijn aan onze smartphones heeft volgens onderzoekers van de Universiteit van Californië te maken met de “Power of the Like”. De zogenaamde ‘Likes’ en sociale interacties worden door onze hersenen beoordeeld als beloningen, en dus als stimulerend. Dit kan zelfs obsessief gedrag tot gevolg hebben. Ik schreef al eerder over softwaredesigners die via gedragsdesign bevorderen dat we onze zelfbeheersing verliezen en verslaafd kunnen raken aan ‘internet’. Via wisselende beloningen en notificaties krijgen gebruikers dopamine-kicks.
Tegelijkertijd, schrijft Tangermann, zijn bedrijven als Apple en Google zich bewust van de kritiek op de ‘digitale nicotine in smartphones’. Daarom ontwikkelen zij tools die willen helpen de tijd die we besteden ‘op’ onze smartphone te beheersen. In zijn bijdrage worden deze tools een stap in de goede richting genoemd. Toch moet je er volgens de auteur geen al te hoge verwachtingen van hebben. Je kunt de signalen om minder gebruik te maken van je smartphone gemakkelijk omzeilen (‘negeer’, ‘toch doorgaan’).
Bewustwording is goed, gedragsverandering beter
Zelf gebruik ik een app die mij bewust probeert te maken van mijn beeldschermtijd. Zo heb ik afgelopen donderdag mijn smartphone slechts drie minuten gebruikt. Vraag me echter niet hoe lang ik die dag achter mijn Macbook heb doorgebracht, waar ik ook de beschikking heb over Twitter, WhatsApp, Facebook, etc. Ik moet je het antwoord echt schuldig blijven.
Wat dan wel? David Greenfield -onder meer oprichter van het The Center for Internet and Technology Addiction- zoekt het volgens Victor Tangermann vooral in gedragsverandering:
- Zet al je notificaties uit. De smartphone wordt omschreven als ’s werelds kleinste gokkast vanwege het variabele schema van bekrachtigingen. Ik heb notificaties al heel lang uitgeschakeld. Op mijn Macbook zet ik ook applicaties die berichten laten zien, vaak uit.
- Zet de smartphone helemaal uit als je deze niet gebruikt. Dit heb ik zelf nog nooit gedaan.
- Leg de smartphone uit zicht. Zelfs op de kop of in je blikveld verhoogt de smartphone de cortisolspiegel in je brein. Dat doe ik ook regelmatig.
- Verander de kleuren van je beeldscherm in grijstinten. Dat maakt je smartphone veel minder aantrekkelijk. Ik heb dit zojuist ook gedaan.
We zullen onze relatie ten opzichte van onze smartphones en andere media die ‘digitale nicotine’ bevatten kritisch tegen het licht moeten houden. Tegelijkertijd gaat de vergelijking met roken volgens mij verder niet op. Een beetje roken is immers ook slecht voor de gezondheid, terwijl slim gebruik maken van smartphones wel positief is. De vergelijking met gokken gaat eerder op (af en toe een gokje wagen maakt niet verslaafd).
Zoals gezegd geloof ik in het lerend vermogen van mensen, ook wat betreft het omgaan met dergelijke technologieën. Van een verbod leer je m.i. niet een smartphone slim te gebruiken. Tools en ‘telefoontassen’ kunnen een steuntje in de rug bieden. Maar bevorder vooral slim gebruik.
Lees het hele
artikel